Partia Socjalistów Republiki Mołdawii

Partia Socjalistów Republiki Mołdawii

Partidul Socialiştilor din Republica Moldova

Państwo	Mołdawia
Skrót	PSRM
Lider	Igor Dodon
Data założenia	29 czerwca 1997
Adres siedziby	Strada Columna 148 Kiszyniów
Ideologia polityczna	socjalizm demokratyczny[1] rusofilia[2][3][4][5][6] eurosceptyzm[1] lewicowy populizm[7]
Poglądy gospodarcze	socjalizm
Liczba członków	15 892
Obecni posłowie	22/101
Strona internetowa

Partia Socjalistów Republiki Mołdawii (rum. Partidul Socialiştilor din Republica Moldova) – socjalistyczna partia polityczna w Mołdawii. W latach 2005–2011 była znana jako Partia Socjalistów Mołdawii „Ojczyzna” (Partidul Socialiștilor din Moldova „Patria-Rodina”, PSMPR). Partia jest w dużej mierze następczynią Partii Komunistów Republiki Mołdawii (PCRM). W 2021 roku utworzyła Blok Wyborczy Komunistów i Socjalistów wraz z Partią Komunistów Republiki Mołdawii w celu wspólnego udziału w mołdawskich wyborach parlamentarnych w tym samym roku. Ze względu na promocję mołdawskiej tożsamości narodowej partia została nazwana przez media w Rumunii jako antyrumuńska.

Historia

PSRM została założona w 1997 roku przez byłych członków Socjalistycznej Partii Mołdawii^[8]. Kongres Założycielski odbył się 29 czerwca 1997 roku w Kiszyniowie. Veronica Abramciuc i Eduard Smirnov zostali wybrani na współprzewodniczących nowej partii^[9]. W wyborach w 1998 roku partia uzyskała 0,59% głosów, nie wprowadzając do parlamentu żadnego przedstawiciela.

W wyborach w 2001 roku partia utworzyła blok wyborczy „Jedność”, wraz z Republikańską Partią Mołdawii. Uzyskali oni 0,46% głosów i nie wprowadzili żadnego przedstawiciela do parlamentu. W wyborach 2006 roku partia utworzyła blok wyborczy „Ojczyzna” wraz z Socjalistyczną Partią Mołdawii. Blok ten uzyskał 4,9%, ale znów nie wprowadzili oni do parlamentu swoich przedstawicieli.

W wyborach parlamentarnych w 2009 roku PSRM startowała z list Partii Komunistów Republiki Mołdawii, co dało jej 3 miejsca w tamtejszym parlamencie w tym jedno dla przewodniczącej partii Veronicy Abramciuc^[10].

W 2011 roku były członek PKRM Igor Dodon, wstąpił do partii i 18 grudnia 2011 roku został wybrany nowym przewodniczącym^[11]. Następnie w parlamencie została powołana Grupa Socjalistyczna, która obejmowała Dodona, Veronice Abramciuc i Zinaidę Greceanîi^[12].

Partia wygrała wybory powszechne w 2014 roku, zdobywając ponad 20% głosów. Pozostała jednak w opozycji, gdyż dwóm proeuropejskim partiom centroprawicowym udało się stworzyć mniejszościowy gabinet, który wspierała Partia Komunistów Republiki Mołdawii^[13].

W wyborach prezydenckich w 2016 roku lider partii Igor Dodon został wybrany na nowego prezydenta Mołdawii. Po wyborach Dodon ustąpił ze stanowiska przewodniczącego partii i zastąpiła go Zinaida Greceanîi. Następne wybory prezydenckie w 2020 Igor Dodon przegrał z kandydatką Partii Akcji i Solidarności Maią Sandu^[14]. Po przegranej Dodon powrócił na stanowisko przewodniczącego partii.

Poglądy

Partia ma antynatowskie, antyunijne i prorosyjskie poglądy^[15][16]. Członkowie partii często z utęsknieniem wspominają Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Osoby związane z PSRM nalegają także, by nazywać ich język jako mołdawski^[16]. Popierają także suwerenność Mołdawii prezentując swoje poglądy jako antyrumuńskie.

Partia zdecydowanie sprzeciwia się nadania praw osobom LGBT w Mołdawii. Pomimo iż oficjalnie jest to partia lewicowa, współpracuje z ruchami nacjonalistycznymi, prawicowymi i religijnymi, aby przeciwdziałać „promowaniu tolerancji dla osób LGBT rozprzestrzenianego z pomocą USA w Mołdawii”^[17].

W 2012 roku partia przedstawiła pomysł federalizacji kraju mający zapobiec dalszym konfliktom z Naddniestrzem, który został jednak odrzucony przez centroprawicowy rząd^[18].

Przewodniczący

• Eduard Smirnov i Veronica Abramciuc (współprzewodniczący, 1997–2005)

• Veronica Abramciuc (2005–2011)

• Igor Dodon (2011–2016)

• Zinaida Greceanîi (2016–2020)

• Igor Dodon (od 2020)

Poparcie w wyborach

Partia Socjalistów Republiki Mołdawii startowała w wyborach parlamentarnych w 1998 i 2001 bez powodzenia. W wyborach parlamentarnych w 2005 roku startowała w ramach Bloku Wyborczego Ojczyzna i otrzymała 4,97% głosów, co nie wystarczyło do wejścia do parlamentu, gdyż nie przekroczyła progu wyborczego wynoszącego 6%. W wyborach parlamentarnych w 2009 roku poparła Partię Komunistów Republiki Mołdawii (PCRM), a ich przedstawiciele znaleźli się na liście wyborczej PCRM^[19].

Wybory parlamentarne

Wybory	Parlament Republiki Mołdawi					Rząd
	Głosy			Mandaty
	Liczba	%	+/−	Liczba	+/−
1998	9541	0,59 (12.)	–	0/101	–	Opozycja pozaparlamentarna
2001	7 2777	0,46 (15.)	0,13	0/101	–	Opozycja pozaparlamentarna
2005	77 490	4,97 (4.)	4,53	0/101	–	Opozycja pozaparlamentarna
2009 kwiecień	Partia nie startowała					Opozycja pozaparlamentarna
2009 czerwiec						Opozycja pozaparlamentarna
2010						Opozycja
2014	327 912	20,51 (1.)	20,51	25/101	21	Opozycja
2019	441 191	31,15 (1.)	10,64	35/101	10	Koalicja rządowa
2021	398 678	27,17 (2.) (BECS)	3,98	22/101	13	Opozycja

Wybory prezydenckie

Przypisy