Partia Wolności (Stany Zjednoczone)

Partia Wolności
Państwo

 Stany Zjednoczone

Lider

James Birney
Henry Brewster Stanton
Myron Holley

Przewodniczący

Gerrit Smith

Data założenia

1840

Data rozwiązania

1848

Ideologia polityczna

abolicjonizm

Gerrit Smith, przewodniczący Partii Wolności
James Birney, kandydat na prezydenta w 1840 i 1844

Partia Wolności[1] (ang. Liberty Party) – partia polityczna istniejąca i działająca w Stanach Zjednoczonych w latach 1840–1848.

Historia

Partia Wolności powstała w wyniku niezadowolenia polityków w czasie prezydentury Andrew Jacksona[2]. Głównym celem ówczesnych działaczy było zniesienie niewolnictwa[3]. W 1833 roku założyli Amerykańskie Stowarzyszenie Antyniewolnicze (AASS)[2]. Początkowo odwoływali się do prawa moralnego, pisząc petycje do Kongresu i władz stanowych, w których apelowali o zaprzestanie międzystanowego handlu niewolnikami i zniesienie niewolnictwa w Dystrykcie Kolumbii i na zachodnich terenach Stanów Zjednoczonych[2]. Liczebność i wpływy AASS znacznie zwiększyły się pod koniec lat 30., jednakże William Lloyd Garrison stanowczo sprzeciwiał się organizacji partii politycznej i udziałowi w wyborach[2]. Odmiennego zdania byli liderzy tacy jak James Birney, Henry Brewster Stanton czy Myron Holley[4].

Działalność

W styczniu 1839 roku w Massachusetts doszło do spotkania władz stowarzyszenia, kiedy to po raz pierwszy oficjalnie zaproponowano przekształcenie się w partię polityczną i start w wyborach prezydenckich w 1840[4]. W kwietniu następnego roku odbyła się konwencja wyborcza, która nominowała Birneya kandydatem na prezydenta, a Thomasa Eale’a – kandydatem na wiceprezydenta[4]. Liderem partii został wówczas Gerrit Smith, a finansowana była z funduszy American nad Foreign Anti-Slavery Society[4]. Ponieważ jednak partia była mała i bez charyzmatycznego przywódcy, jej działacze ostatecznie postanowili poprzeć kandydata Partii WigówWilliama Henry’ego Harrisona[4]. Cztery lata później, w wyborach prezydenckich, wolnościowcy ponownie nominowali Jamesa Birneya swoim kandydatem na najwyższy urząd w państwie[4]. Jedynym założeniem programowym było zniesienie niewolnictwa[4]. W kampanii wyborczej działacze Partii Wolności powoływali się na Deklarację Niepodległości, podkreślając że każdy człowiek rodzi się wolny[4]. Birney otrzymał ok. 62 tysięcy głosów powszechnych, głównie w Nowym Jorku, czym pozbawił zwycięstwa w tym stanie kandydata wigów Henry’ego Claya[3].

W 1846 roku Birney stwierdził, że budowanie poparcia politycznego i platformy wyborczej wyłącznie na postulacie zniesienia niewolnictwa, nie przyniesie partii sukcesu[5]. Zawnioskował o uwzględnienie w programie punktów o redukcji wydatków na administrację centralną i wolnym handlu[5]. W styczniu 1848 roku delegaci na konwencji w Nowym Jorku wysunęli kandydaturę Johna Hale’a, który jednak wycofał się z wyścigu w wyborach prezydenckich[3]. W sierpniu działacze Partii Wolności, wraz z dysydentami demokratów („podpalacze stodół”) i wigów („wigowie sumienia”)[6], utworzyli Partię Wolnej Ziemi[3].

Wybory prezydenckieKandydatGłosy powszechneGłosy elektorskie
1840James Birney6 797[7]0
1844James Birney62 103[8]0
1848Gerrit Smith2 545[9]0

Przypisy

  1. M. Jones: Historia USA. s. 209.
  2. a b c d I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych.
  3. a b c d Liberty Party, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-02-25] (ang.).
  4. a b c d e f g h I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. s. 72.
  5. a b I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. s. 73.
  6. M. Jones: Historia USA. s. 219.
  7. US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-21]. (ang.).
  8. US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-22]. (ang.).
  9. US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-23]. (ang.).

Bibliografia

  • Izabella Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. Warszawa: Egross, 1994. ISBN 83-85253-52-1. (pol.).
  • Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Gerrit Smith - Brady-Handy.jpg
Gerrit Smith. Library of Congress description: "Hon. Gerrit Smith of N.Y."
James Birney by Asa Park.jpg
Abolitionist James G. Birney, painted by Asa Park (1790-1827) in 1818