Paryż

Paryż
Paris
Ilustracja
Kolaż zdjęć Paryża
HerbFlaga
HerbFlaga
Dewiza: Fluctuat nec mergitur
(z łac. Choć fale nim miotają, nie tonie)
Państwo

 Francja

Region

 Île-de-France

Departament

Paryż

Mer

Anne Hidalgo (PS)

Powierzchnia

105,40 km²

Wysokość

28–131 m n.p.m.

Populacja (01.01.2020)
• liczba ludności
• gęstość


2 187 271
20 641 os./km²

Nr kierunkowy

14

Kod pocztowy

75101–75120 (w zależności od numeru dzielnicy)

Tablice rejestracyjne

75

Podział miasta

20 dzielnic

Położenie na mapie Île-de-France
Mapa konturowa Île-de-France, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Paryż”
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, u góry znajduje się punkt z opisem „Paryż”
Ziemia48°52′N 2°21′E/48,866667 2,350000
Strona internetowa
Portal Francja

Paryż (fr. Paris) – stolica i najludniejsze miasto Francji, położone w centrum Basenu Paryskiego, nad Sekwaną (La Seine). Stanowi centrum polityczne, ekonomiczne i kulturalne kraju.

Według danych na 1 stycznia 2020 r., w granicach administracyjnych miasta Paryż (na obszarze 105,40 km²) zamieszkiwało 2 187 271 osób[1], w aglomeracji paryskiej (2 853,50 km²) – 10 785 092 osób, a w całym zespole miejskim (17 174,42 km²) – 12 628 266 osób[2]. Po opuszczeniu Unii Europejskiej przez Wielką Brytanię, aglomeracja paryska stała się największą aglomeracją w Unii Europejskiej.

Paryż, który stanowi osobny departament o numerze 75, jest jednocześnie stolicą regionu administracyjnego Île-de-France, w skład którego – oprócz departamentu paryskiego – wchodzą również departamenty: Essonne (91), Hauts-de-Seine (92), Sekwana-Saint-Denis (93), Sekwana i Marna (77), Dolina Marny (94), Dolina Oise (95) oraz Yvelines (78).

Miasto ma układ koncentryczny z rozchodzącymi się gwiaździście bulwarami. Jego oś stanowi wcięta dolina Sekwany, która dzieli Paryż na dwie części: prawobrzeżną (północną) Rive Droite oraz lewobrzeżną (południową) Rive Gauche.

W 2018 r. Paryż odwiedziło 17,95 mln turystów z całego świata – był trzecim najczęściej odwiedzanym miastem świata po Bangkoku i Londynie[3]. Według danych ICCA w Paryżu zorganizowano w 2018 r. największą liczbę kongresów międzynarodowych (1192)[4].

Historia

Noc św. Bartłomieja – rzeź hugenotów w sierpniu 1572
(c) Séeberger frères / Centre des monuments nationaux, Licence Ouverte
Wystawa Światowa na placu Warszawskim w Paryżu w 1937 r.
Wojska gen. Leclerca w Paryżu – defilada na Alei Pól Elizejskich 26 sierpnia 1944 r.

Historyczne centrum Paryża stanowi wyspa Île de la Cité na Sekwanie, na której położony jest m.in. Palais de Justice oraz katedra Notre-Dame de Paris. Jest ona połączona z mniejszą wyspą Île Saint-Louis.

Paryż był pierwotnie osadą celtycką, głównym ośrodkiem plemienia Paryzjów (łac. Parisii), którzy zasiedlili Île de la Cité w III wieku p.n.e.[5] W 52 r. p.n.e. przybyli tu Rzymianie. Miasto znane było wówczas pod nazwą Lutetia – co oznacza podmokłe miejsce[5]. Niedługo później miasto zaczęło rozwijać się na lewym brzegu Sekwany (dzisiejsza Dzielnica Łacińska). Powoli coraz częściej używano jedynie nazwy Paris. Przez cały okres starożytności Paryż był mało znaczącą osadą i pozostawał w cieniu takich miast jak Lyon czy Bordeaux.

Rzymianie władali miastem aż do 508, kiedy Chlodwig I, król Franków, założyciel dynastii Merowingów, uczynił je swoją stolicą (przeniesioną z Tournai). Najazdy wikingów w VIII wieku zmusiły mieszkańców do postawienia fortecy. Mimo to 28 marca 845 miasto zostało złupione. Czterdzieści lat później miasto wytrzymało kolejny najazd wikingów (od 25 listopada 885 do października 886). Słabość karolińskich królów Francji doprowadziła do wzrostu potęgi książąt Paryża. W 987 królem Francji obrany został Hugo Kapet.

W XI wieku Paryż został znacząco rozbudowany na prawym brzegu. W XII i XIII wieku, a zwłaszcza za rządów Filipa II, nastąpił szybki rozwój miasta. Powstała pierwsza forteca Luwru oraz ważniejsze paryskie kościoły, w tym katedra Notre Dame. Paryż stał się też żywym ośrodkiem życia intelektualnego – powstał tu w XII w. Uniwersytet Paryski – jeden z pierwszych średniowiecznych uniwersytetów, nazywany później zwyczajowo Sorboną[6]. Miasto przeżywało okres rozwoju jako ośrodek handlu oraz centrum naukowe, co zostało przerwane przez epidemię czarnej śmierci oraz wojnę stuletnią.

Po wyparciu Anglików, za panowania Walezjuszów, nastąpił bujny rozkwit kulturalny Paryża, choć władcy z tej dynastii często przebywali poza miastem, w zamkach w Dolinie Loary. Franciszek I rozbudował Luwr, był też mecenasem sztuki i sprowadził do Paryża wielu artystów. W II połowie XVI wieku zaostrzył się konflikt między katolikami i hugenotami, co doprowadziło do rzezi zwanej Nocą św. Bartłomieja. W rezultacie wojen religijnych tron objął Henryk IV, pierwszy z dynastii Burbonów; przy tej okazji wygłosił słynne zdanie: „Paryż wart jest mszy”.

Burbonowie kontynuowali rozbudowę miasta, stawiając wiele znaczących budynków. Powstawały nowe dzielnice. Rozwój Paryża nie został zahamowany mimo przeniesienia przez Ludwika XIV siedziby królewskiej do pobliskiego Wersalu. Rozwijał się przemysł. Wyburzono mury miejskie, na ich miejscu powstały tzw. Wielkie Bulwary. W połowie XVII wieku Paryż miał już około pół miliona mieszkańców. Za panowania Ludwika XV w Paryżu utworzono straż pożarną (1722) i pierwszy urząd pocztowy (1738). Miasto stało się wielkim ośrodkiem kulturalnym i intelektualnym.

14 lipca 1789 wybuchła rewolucja francuska, którą zapoczątkowało zdobycie paryskiego więzienia Bastylii. W jej następstwie stracono króla Ludwika XVI i powołano republikę. Paryż był sceną kolejnych przewrotów. Pozostał stolicą Francji w okresie rządów Napoleona Bonaparte i restauracji Burbonów. Za panowania Ludwika Filipa nastąpił gwałtowny rozwój miasta, jak i całej Francji, przeżywającej rewolucję przemysłową. Okres monarchii lipcowej był też czasem wielkiego rozkwitu kulturalnego – w Paryżu żyli i tworzyli wielcy poeci, pisarze i artyści okresu romantyzmu, nie tylko francuscy.

Paryskie demonstracje w 1848 roku rozpoczęły Wiosnę Ludów, a we Francji spowodowały powstanie II Republiki. Po dojściu do władzy Napoleona III i ogłoszeniu II Cesarstwa rozpoczęto wielką przebudowę Paryża, nadzorowaną przez Georgesa-Eugène’a Haussmanna. Obecny wygląd centrum miasta jest w dużej mierze efektem tych działań. Monumentalne budynki miały świadczyć o znaczeniu Paryża, aspirującego do miana „stolicy świata”.

W 1870 roku wybuchła wojna francusko-pruska; po klęsce pod Sedanem proklamowano III Republikę. Podczas długotrwałego oblężenia Paryża przez wojska pruskie miasto doznało największych zniszczeń w swojej nowożytnej historii. Stolica Francji skapitulowała 28 stycznia 1871 roku. Niedługo potem, 18 marca, wybuchła Komuna Paryska.

Mimo wojny i zawirowań politycznych pod koniec XIX wieku Paryż zaczął przeżywać okres rozkwitu, zwany belle époque. Podczas jednej z wystaw światowych, które w Paryżu gościły kilkukrotnie, powstał jeden z symboli miasta – wieża Eiffla (1889). W 1900 roku ruszyła pierwsza linia metra. Na przełomie XIX i XX wieku Paryż był uważany za artystyczną stolicę świata; tu powstawały nowe prądy w sztuce, jak impresjonizm, kubizm i fowizm, a później dadaizm i surrealizm. Duży wpływ na architekturę miasta wywarła secesja. W roku 1900 w Paryżu zorganizowano igrzyska olimpijskie, które ponownie zagościły w mieście w 1924 roku.

W czasie I wojny światowej wojska niemieckie zostały odparte, zanim podeszły pod Paryż. Okres międzywojenny to dalszy rozwój miasta – w 1931 roku liczba mieszkańców Paryża sięgnęła blisko 2,9 miliona. Aby złagodzić problemy z brakiem mieszkań, jeszcze w latach dwudziestych zrealizowano projekt budownictwa socjalnego.

Podczas II wojny światowej w 1940 roku Wehrmachtowi udało się praktycznie bez walki zająć miasto, które znalazło się w strefie okupowanej przez III Rzeszę. Okupacja zakończyła się wyzwoleniem Paryża przez Amerykanów w 1944 roku[7].

17 października 1961 roku, w następstwie zamieszek i demonstracji związanych z wyzwoleniem się Algierii, policja paryska dokonała masakry Algierczyków. Prawdopodobnie zginęło od 50 do 200 osób, wielu było rannych. W maju 1968 roku doszło w Paryżu do protestów i strajków studenckich.

Po II wojnie światowej Paryż utracił swoją pozycję kulturalnej stolicy świata, pozostał jednak ważnym ośrodkiem życia intelektualnego i artystycznego. Duży wpływ na rozwój miasta miały inwestycje poczynione za rządów prezydentów Georges’a Pompidou i François Mitterranda.

Merowie Paryża

Anne Hidalgo

Poniżej znajduje się lista merów Paryża po 1977 r.:

Geografia

Współrzędne geograficzne Paryża to:

  • 48 stopni i 50 min. szerokości geograficznej północnej,
  • 2 stopnie i 20 min. długości geograficznej wschodniej.

Na północy kończy się wielka równina północno-europejska i zaczyna Basen Paryski. Otacza on dolinę Sekwany i zajmuje większą część Francji Północnej. Basen Paryski jest największym basenem osadowym Europy. Z punktu widzenia geografii skupia on większość krain położonych wokół Sekwany i środkowej Loary, będącej rzeką boczną od końca ery trzeciorzędowej. Grunty paryskie są wapniowe, marglowe, gliniaste i piaskowe. Powierzchnia miasta wynosi 10 540 ha.

Klimat

Panuje tu klimat umiarkowany ciepły morski, na który duży wpływ ma Prąd Północnoatlantycki. Można go opisać jako łagodny i umiarkowanie wilgotny.

Lato jest zazwyczaj ciepłe i przyjemne ze średnimi najwyższymi temperaturami pomiędzy 15 a 25 °C z umiarkowanym nasłonecznieniem. Mimo wszystko każdego roku występują temperatury powyżej 30 °C. Jednak czasami zdarzają długie trudne warunki pogodowe, jak fala upałów w 2003 roku, kiedy to temperatury wynosiły powyżej 30 °C, a przez kilka dni temperatura przekraczała 35 °C. Jeżeli chodzi o ostatnie czasy, to średnia temperatura w lipcu wynosiła 20 °C, najniższa średnia 16 °C, a najwyższa 27 °C[8].

Wiosną i jesienią występują zazwyczaj łagodne dni i świeże noce, choć się zmieniają i są niestabilne. W obu porach roku często jest nieoczekiwanie zimno i chłodno.

W zimie nasłonecznienie jest małe; dni są chłodne, ale temperatura wynosi ok. 7 °C. Kilka dni w roku temperatura spada poniżej 0 °C. Rzadko pada tu śnieg, choć czasami występują tu opady śniegu bez akumulacji. W ostatnim czasie, a zwłaszcza w 2009 i 2010 roku, fala chłodu spowodowała obfite opady śniegu (15 cm w 2010 roku), a temperatura gwałtownie spadła pomiędzy –10 °C a –20 °C na przedmieściach miasta.

Deszcz pada przez cały rok i, choć Paryż nie jest deszczowym miastem, to jest on znany z nagłych, obfitych deszczy. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 652 mm przy niewielkich opadach rozmieszczonych równomiernie przez cały rok. Najwyższa zanotowana temperatura wyniosła 44 °C w dniu 11 sierpnia 2003 roku, a najniższa –23,9 °C w dniu 10 grudnia 1879 r.[9]

Średnia temperatura i opady dla Paryż
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Średnie temperatury w dzień [°C]6,98,211,814,719,022,725,225,020,815,810,47,815,5
Średnie dobowe temperatury [°C]4,75,58,510,814,818,020,420,216,712,57,95,812,4
Średnie temperatury w nocy [°C]2,52,85,16,810,513,315,515,412,59,25,33,88,5
Opady [mm] 53,743,748,5536554,663,14354,759,751,968,7649,6
Średnia liczba dni deszczowych10,29,310,49,410,38,68,686,99,59,710,7111,6
Średnie usłonecznienie (w godzinach)627912916619420221221217811868511662
Źródło: [10] sierpień 2010

Podział administracyjny

Mapa dzielnic Paryża

1 stycznia 1860 roku Paryż podzielony został na 20 dzielnic (fr. arrondissement). Dzielnice są ponumerowane, a ich numeracja biegnie spiralnie od środka, zgodnie z ruchem wskazówek zegara (tworząc kształt muszli ślimaka). Najważniejsze pod względem turystycznym dzielnice mają numery 1-8. Leżące zewnętrznie Lasek Buloński i lasek Vincennes należą odpowiednio do 16. i 12. dzielnicy. Każda z dzielnic ma wybieraną radę (conseil d’arrondissement), która z kolei wybiera swojego przewodniczącego (mera). Delegacja członków każdej z dzielnic tworzy Radę Paryża (conseil de Paris), która wybiera mera Paryża (stanowisko utworzone w 1977 r.).

Rozwój demograficzny

Zespół miejski Paryża

Obszar metropolitalny Paryża (fot. satelitarna 2003)

Uwaga: zasięg obszaru metropolitalnego Paryża, wyznaczany przez francuski urząd statystyczny INSEE, zmienia się z roku na rok; dane historyczne są szacunkowe i oparte są na podstawie danych z różnych źródeł

rokliczba mieszkańcówkomentarz
59 p.n.e.25 000
150 n.e.80 000najwięcej w okresie Cesarstwa rzymskiego
51030 000straty po najazdach w III i IV w.
100020 000najniższy stan po najazdach wikingów
1200110 000rozwój w późnym Średniowieczu
1328250 000rozkwit w XIII i XIV w., złoty wiek za króla Ludwika IX Świętego
1500200 000straty po epidemii dżumy i wojnie stuletniej
1550275 000rozwój w okresie Renesansu
1594210 000straty po wojnach religijnych i domowych
1634420 000bardzo szybki rozwój za Henryka IV
1700515 000
1750565 000
1789630 000szczyt rozwoju w XVIII w.
1801548 000straty w czasie rewolucji francuskiej
18351 000 000
18602 000 000najszybszy w historii rozwój za cesarza Napoleona III i Haussmanna
18853 000 000
19054 000 000
19114 500 000
19214 850 000stagnacja na skutek strat po I wojnie światowej
19315 600 000
19366 000 000
19465 850 000straty po II wojnie światowej
19506 460 000
19607 600 000
19708 750 000koniec powojennego boomu urodzeń, koniec dodatniego salda migracji
19829 500 000saldo migracyjne ujemne, wzrost liczby ludności trochę wolniejszy
199010 291 851
199911 174 743
201712 628 266[2]

Ludność Paryża w latach 1801–2020 wyrażona w tys. osób

„Miasto Świateł” – Paryż nocą
„Miasto Świateł” – Paryż nocą

Atrakcje turystyczne Paryża

Wieża Eiffla (La Tour Eiffel) widok od dołu
(c) Peter Haas, CC BY-SA 3.0
Katedra Notre-Dame (Cathédrale Notre-Dame) widok od frontu
Bazylika Sacré-Cœur (Serca Jezusowego) na szczycie wzgórza Montmartre

W Paryżu znajduje się wiele zabytków z różnych epok, dzieł sztuki, budowli architektonicznych, muzeów, uczelni oraz instytucji o znaczeniu międzynarodowym. Paryż to również światowe centrum mody i sztuki. Znacznym udogodnieniem dla turystów jest wprowadzenie Paris Museum Pass – imiennej karty umożliwiającej wstęp do muzeów, pałaców i innych atrakcji znajdujących się w Paryżu i jego okolicach bez konieczności kupowania biletów.

Zabytki budowlane

TopZabytekdata powstaniadzielnica
1Wieża Eiffla (La Tour Eiffel) – Żelazna wieża o wysokości 324 metrów. Budowla ma 3 tarasy widokowe. Potocznie zwana "Żelazną damą". Uznawana za symbol Paryża a czasem i całej Francji. Została wybudowana na Wystawę Światową18897
2Muzeum w Luwrze (Le Musée du Louvre) – Jedno z najbardziej znanych i największych muzeów na świecie. W zbiorach placówki znajduje się między innymi najsłynniejszy obraz na świecie Mona Lisa oraz rzeźby Wenus z Millo i Nike z SamotrakiZbiory liczą wiele dzieł sztuki z różnych epok.1793 (Data utworzenia muzeum)1
3Katedra Notre-Dame (La Cathédrale Notre-Dame) – Jedna z najbardziej rozpoznawalnych Katedr na świecie. Budowla wzniesiona w stylu gotyckim (częściowo również neogotyckim). Wznosi się na wyspie Île de la Cité. Dosłownie „Notre-Dame” oznacza „Nasza Pani”, czyli „Najświętsza Maryja Panna”1163–1345

(Budowa trwała ponad 180 lat)

4
4Łuk Triumfalny w Paryżu (L’Arc de Triomphe) – Monumentalny klasycystyczny pomnik wybudowany na wzór rzymskich łuków triumfalnych. Paryski łuk upamiętnia walczących i poległych za Francję w czasie Rewolucji Francuskiej i wojen napoleońskich18368
5Bazylika Sacré-Cœur (Bazylika Najświętszego Serca) – Budowla sakralna w stylu eklektycznym inspirowana architekturą bizantyjską i romańską. Bazylika została wzniesiona na wzgórzu Montmartre.191418
6Panteon – dawny kościół, wybudowany w stylu klasycystycznym, nawiązujący swą budową do antycznego rzymskiego Panteonu, obecnie jest mauzoleum sławnych Francuzów17905
7budynki Sorbony – budynki jednego z najstarszych i najbardziej znanych uniwersytetów w Europieok. 16505
8Les Invalides – muzeum i mauzoleum francuskich żołnierzy, także miejsce pochówku Napoleona17067
9Conciergerie – dawna twierdza i więzienie, w czasach Rewolucji Francuskiej przetrzymywano tu między innymi królową Marię AntoninęXIV wiek1
10Sainte-Chapelle – XIII-wieczna dwukondygnacyjna gotycka kaplica pałacowa, wzniesiona z inicjatywy króla Ludwika IXXIII wiek1
11Opéra Garnier – okazały eklektyczny gmach opery w Paryżu, mogący pomieścić ponad 2000 osób18759
12Hôtel Lambert – luksusowy pałac miejski, który w XIX w. stał się centrum Polonii paryskiej, skupionej wokół księcia Adama Jerzego Czartoryskiegook. 16404
13Kościół de la Madeleine – klasycystyczny kościół, wybudowany na wzór antycznych świątyń rzymskich18428
14Grand Palais – duża, przeszklona hala wystawowa zbudowana na Wystawę Światową19008
15Moulin Rouge – najsłynniejszy paryski kabaret188918
16Kościół Saint-Germain-des-Prés – kościół w Paryżu, jest jedyną pozostałością po olbrzymim opactwie benedyktynów, zniszczonym w czasie Rewolucji FrancuskiejXI wiek6
17Wielki Meczet w Paryżu – świątynia muzułmańska, wzniesiona w stylu iberyjsko-mauretańskim, stanowiąca centrum społeczności muzułmańskiej w Paryżu19265
18Kościół Saint-Sulpice – okazały klasycystyczny kościół, drugi po Notre-Dame co do wielkości w Paryżu17326
19Willa La Roche-Jeanneret – modernistyczny dom bliźniaczy Le Corbusiera, aktualnie muzeum. Przykład skrajnego funkcjonalizmu z nurtu purystycznego. Dom unosi się w powietrzu na żelazobetonowych słupach (fr. pilotis) nad zazielenionym ogrodem. Dom jest wyposażony także w ogród na dachu. Jest na liście UNESCO od 2016[11].192516
20Szklany Dom (Maison de Verre) – modernistyczny dom z dwupoziomowym salonem i tarasem na ostatnim piętrze z widokiem na ogród, architekta Pierre Chareau dla lekarza ginekologa. Dom odwiedzali Jean Cocteau, Le Corbusier i Pablo Picasso. Jest w rejestrze zabytków od 1982. Dom prywatny, możliwe jest zwiedzanie z zewnątrz[12].19317
21Kamienica Molitor (Immeuble Molitor) – modernistyczna kamienica z własnym mieszkaniem (240 m²), pracownią i ogrodem na dachu architekta Le Corbusiera i jego żony. Pierwszy apartamentowiec na świecie, który został całkowicie przeszklony. Aktualnie muzeum tylko na ostatnim piętrze. Jest na liście UNESCO od 2016[13].193416
22Ratusz w Paryżu – neorenesansowa budowla18824
23Palais-Royal – dawny pałac królewski, wcześniej także rezydencja kardynała Richelieuok. 16391
24Pałac Elizejski – klasycystyczny pałac, będący siedzibą prezydenta Francjiok. 17228
Moulin Rouge (Czerwony młyn) – Jeden z symbolów Paryża i zarazem słynny kabaret

Muzea w Paryżu

  • Luwr (Le Musée du Louvre) – jedno z największych i najpopularniejszych muzeów sztuki na świecie, w jego zbiorach znajduje się m.in. Mona Lisa oraz Wenus z Milo
  • Musée d’Orsay – muzeum sztuki w budynku dawnego dworca kolejowego, zbiory malarstwa impresjonistycznego
  • Centre Georges Pompidou – muzeum sztuki współczesnej oraz centrum kultury, znane ze względu na swoją ciekawą architekturę z rurami na zewnątrz budynku,
  • Muzeum Auguste’a Rodina – kolekcja rzeźb tego znanego francuskiego rzeźbiarza
  • Musée Cluny – muzeum sztuki średniowiecznej
  • Musée du quai Branly – muzeum etnologiczne poświęcone cywilizacji Afryki, Azji, Oceanii i obu Ameryk, posiada zbiory 267 tys. eksponatów, z czego na stałej ekspozycji wystawiono 3500 eksponatów
  • Muzeum Montparnasse – zbiory komuny artystycznej ze wzgórza Montparnasse
  • Musée Gustave Moreau – muzeum poświęcone twórczości Gustave’a Moreau – znanego malarza symbolisty
  • Espace Dali – galeria poświęcona twórczości Salvadora Dalego
    Luwr (Le Musée du Louvre) – Najsłynniejsze muzeum w Paryżu
  • Musée de l’Orangerie – galeria malarstwa impresjonistycznego i postimpresjonistycznego
  • Musée Carnavalet – muzeum poświęcone historii miasta Paryża

Znane ulice, mosty i dzielnice

Place de la Concorde (plac Zgody)
Most Aleksandra III (Pont Alexandre III) – Najbardziej znany most w Paryżu
Szklany Dom w Paryżu (1931). Arcydzieło modernizmu XX wieku architekta Pierre Chareau odwiedzali Jean Cocteau, Le Corbusier i Pablo Picasso. Jest w rejestrze zabytków od 1982[12].

Cmentarze

Słynne Katakumby Paryskie (Catacombes de Paris)

Parki i ogrody

Ogrody Tuileries (Jardins des Tuileries)
  • Ogród Luksemburski (Jardin du Luxembourg) – najpopularniejszy park stolicy, z ośmiobocznym basenem, licznymi rzeźbami, kortami tenisowymi i atrakcjami dla dzieci;
  • Ogrody Tuileries (Jardin des Tuileries) – jeden z najstarszych paryskich ogrodów, rozciągający się od Luwru aż po Champs-Élysées, z fontanną oraz licznymi rzeźbami;
  • Pole Marsowe (Champ-de-Mars) – park z ogrodem w stylu francuskim, u stóp Wieży Eiffla, dawniej wykorzystywany jako pole ćwiczeń wojskowych i miejsce wystaw światowych;
  • Lasek Buloński (Bois de Boulogne) – ponad 800-hektarowy pas zieleni na zachodnim obrzeżu Paryża, z alejkami do jazdy na rowerze i konno, z małymi jeziorkami i hipodromem;
  • Lasek Vincennes (Jardin de Vincennes) – największy obszar zieleni Paryża, na prawie 1000 hektarach znajduje się kilka jeziorek, ogród roślin tropikalnych, zoo oraz tor wyścigów konnych;
  • Park de Buttes-Chaumont – park o powierzchni 24,7 ha (piąty co do wielkości w Paryżu, po Lasku Vincennes, Lasku Bulońskinm, Parku de la Villette i Ogrodach Tuileries), położony w 19. dzielnicy, otwarty w 1867 roku; projektant Jean-Charles Alphand. Park znany ze świątyni Sybilli, inspirowanej Świątynią Westy z Tivoli, wznoszącej się na szczycie 50-metrowego urwiska nad taflą sztucznego jeziora[14];
  • Menażeria Jardin des Plantes (Ménagerie du Jardin des Plantes) – drugi najstarszy na świecie ogród zoologiczny, usytuowany w 5. dzielnicy.

Inne

Parc de Princes (Największy stadion paryża)

Obrzeża Paryża

Pałac królewski w Wersalu (Versailles)

Transport

Wejście do paryskiego metra (Pigalle (stacja metra))

Paryż jest największym węzłem komunikacyjnym we Francji i jednym z największych na świecie.

Transport zbiorowy

Sieć transportu zbiorowego w aglomeracji paryskiej jest dobrze rozwinięta.

Jej podstawowym elementem jest jedna z najstarszych na świecie kolej podziemna (Métropolitain), działająca od 1900 r. Paryskie metro liczy 16 linii o łącznej długości 222,6 km i 380 stacji, rozmieszczonych równomiernie na obszarze wokół centrum (średnia odległość między stacjami wynosi zwykle poniżej 500 m).

Transport na dalsze odległości zapewnia kolej miejskaRER. Liczy ona obecnie 5 linii. Budowa i rozbudowa RER trwa od lat 70.

Ofertę RER uzupełnia kolejowy transport podmiejski sieci Transilien. Kilkanaście linii zapewnia połączenia odległych przedmieść z głównymi dworcami kolejowymi Paryża.

Rozwój sieci transportu jest obecnie spowolniony z powodu problemów związanych z finansowaniem, spowodowanych spowolnieniem gospodarki Francji, a także z powodu narosłego zadłużenia oraz zaostrzenia procedur. W tej sytuacji budowa nowych linii tramwajowych wydaje się idealnym rozwiązaniem dla rozwiązania problemu braku zadowalających połączeń pomiędzy przedmieściami. Tramwaje są tańsze w budowie niż metro, oferując jednocześnie zdolność przewozową i prędkość podróży przewyższającą autobusy. W chwili obecnej w eksploatacji pozostają cztery linie tramwajowe (T1 z Saint-Denis do Noisy-le-Sec, T2 z La Défense do Porte de Versailles, T3 z Porte d’Ivry do Pont du Garigliano i T4 z Bondy do Aulnay-sous-Bois), planuje się także budowę 5 kolejnych linii. 6 nowych odcinków przedłużających już istniejące jest planowanych bądź w budowie. Całość ma liczyć docelowo ok. 75 km.

Sieć transportu szynowego, zarówno w centrum miasta, jak i na przedmieściach, uzupełnia ponad 300 linii autobusowych obsługiwanych przez ok. 4000 pojazdów.

Środek transportuPrzewoźnikLiczba pasażerów [mln]Liczba liniiDługość linii [km]Liczba stacjiObsługiwany rejon
MetroRATP135016212381Paryż i bliskie przedmieścia
RERRATP44011565Paryż i przedmieścia
SNCF6141296443Paryż i przedmieścia
Transilien (bez RER)SNCFok. 15Przedmieścia
TramwajRATP/SNCF58440,871Paryż i przedmieścia
AutobusRATP94031628161274Paryż (350 mln pasażerów) i przedmieścia
Optile250107820 13324 500Odległe przedmieścia
Statystyki transportu w aglomeracji paryskiej (2004)[16]

¹Obsługa linii A i B jest podzielona między SNCF i RATP

Dodatkowym środkiem transportu w Paryżu, wykorzystywanym przez turystów, są statki kursujące po Sekwanie (batobus). Zatrzymują się one w następujących przystaniach: wieża Eiffla, Musée d’Orsay, Saint-Germain-des-Prés, katedra Notre-Dame, Hotel de Ville, Luwr, Jardins des Plantes i Pola Elizejskie.

Transport kolejowy

Czas podróży koleją z Paryża (2005)

Paryż jest głównym węzłem komunikacji kolejowej we Francji. Pociągi państwowego przewoźnika SNCF oraz innych przewoźników europejskich zapewniają połączenia z praktycznie każdym większym miastem kraju oraz wieloma miastami za granicą:

Pociągi dalekobieżne, w tym TGV oraz regionalne odjeżdżają z sześciu głównych dworców kolejowych: Gare du Nord, Gare Montparnasse, Gare de l’Est, Gare de Lyon, Gare d’Austerlitz i Gare Saint-Lazare. W roku 2004 ok. 50 mln pasażerów skorzystało z pociągów dalekobieżnych odjeżdżających z jednego z tych dworców.

Transport drogowy

Paryski Bulwar Peryferyjny na wysokości Porte d’Auteuil (2012)

Podobnie jak w przypadku transportu kolejowego, również dla transportu samochodowego Paryż jest największym węzłem we Francji. Miasto otaczają trzy obwodnice: Bulwar Peryferyjny, który biegnie na szlaku XIX-wiecznych fortyfikacji wokół Paryża, autostrada A86 na bliskich przedmieściach oraz Francilienne (droga krajowa N104) w większej odległości od miasta.

Sieć paryskich dróg jest gęsta i ma długość ponad 2000 km. W regionie Île-de-France jest zlokalizowanych ok. 800 km autostrad. Aglomeracja jest połączona z resztą kraju 8 rozchodzącymi się promieniście autostradami. Odległość drogowa z Paryża do Brukseli wynosi 305 km, do Frankfurtu 572 km, a do Barcelony 1037 km.

Transport lotniczy

Port lotniczy im. Charles’a de Gaulle’a – terminal 2

Z trzech głównych portów lotniczych obsługujących Paryż skorzystało w roku 2005 ponad 78 mln pasażerów na ponad 550 trasach. Przeładowano w nich również 2,11 mln ton towarów (2005). Najważniejszym lotniskiem jest port lotniczy im. Charles’a de Gaulle’a znajdujący się w położonym 40 km na północny wschód od Paryża Roissy-en-France. Jest to jeden z największych portów lotniczych w Europie i na świecie. Mniejsze znaczenie ma położony na południe od miasta Orly, wykorzystywany głównie dla połączeń w ruchu krajowym oraz do południowej Europy i północnej Afryki. Trzeci port lotniczy jest zlokalizowany w pobliżu miejscowości Beauvais, położonej ok. 70 km na północ od Paryża i wykorzystywany jest przez loty czarterowe oraz tanie linie lotnicze (ok. 2 mln pasażerów rocznie).

Z pozostałych 11 portów lotniczych obsługujących aglomerację paryską najbardziej znane jest lotnisko Le Bourget, obecnie służące przyjmowaniu ruchu biznesowego, a także jako miejsce pokazów lotniczych i muzeum lotnictwa. Paryż posiada także lotnisko dla śmigłowców (héliport) w Issy-les-Moulineaux.

Oświata i nauka

Dziedziniec Collège de France (2006)

Uczelnie

Paryskie uczelnie to:

Węzeł Wiedzy i Innowacji EIT w Paryżu

Rada Europejskiego Instytutu Technologii i Innowacji (EIT)[18] 16 grudnia 2009 wyznaczyła centra pierwszych trzech Węzłów Wiedzy i Innowacji. Uczelnie z Paryża będą brać udział w pracach Węzła Informatycznego i Klimatycznego.

Lokalizacje Węzłów:

Zrównoważona energia[19]: Karlsruhe, Kraków, Grenoble, Eindhoven/Leuven, Barcelona, Sztokholm.

Zmiany klimatyczne[20]: Londyn, Zurych, Berlin, Paryż, Randstad.

Informatyka i społeczeństwo informacyjne[21]: Berlin, Eindhoven, Helsinki, Paryż oraz Sztokholm.

Paryż w kulturze

Cyganka Esmeralda i Quasimodo (Wiktor Hugo „Katedra Najświętszej Marii Panny w Paryżu” z 1831 r.)

Miasto w światowej kulturze zajmuje miejsce szczególne, nie tylko ze względu na to, że jest stolicą Francji i jednym z największych miast Europy i świata. To tu działają najbardziej znane domy mody, przybywają malarze i poeci. Wiele dzieł sztuki nawiązuje w swoim tytule czy treści właśnie do Paryża. Należą do nich choćby wielkie dzieła literatury, jak Katedra Marii Panny w Paryżu Victora Hugo, Ojciec Goriot Honoriusza Balzaka, Trzej muszkieterowie czy Królowa Margot oraz inne powieści Aleksandra Dumasa ojca, Dama kameliowa Aleksandra Dumasa syna, Sceny z życia cyganerii Henry Murgera, Gra w klasy Julio Cortazara, Zwrotnik Raka Henry’ego Millera, Upiór w operze Gastona Lerouxa wraz ze swoimi licznymi adaptacjami, czy nawet współczesne bestselleryKod Leonarda da Vinci Dana Browna oraz Pachnidło Patricka Süskinda. W muzyce 31 Symfonia D-dur Wolfganga Amadeusa Mozarta to po prostu Symfonia paryska, w Paryżu również toczy się akcja takich oper, jak: La Traviata (Giuseppe Verdi), Cyganeria (Giacomo Puccini), Andrea Chénier (Umberto Giordano) czy Adriana Lecouvreur (Francesco Cilea), Nocy św. Bartłomieja Giacomo Meyerbeer poświęcił Hugonotów, a jednym z najbardziej znanych operetkowych tytułów jest Życie paryskie Jacques’a Offenbacha. Richard Heuberger akcję operetki Bal w operze także umiejscowił w Paryżu.

Oddzielnym tematem jest tutaj film. Wystarczy wymienić same ekranizacje wymienionych wcześniej dzieł, a przecież akcja wielu współczesnych filmów także toczy się w tej europejskiej metropolii.

Paryż w polskiej kulturze

Pawilon Polski na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 r. Polscy architekci i artyści zdobyli wtedy najwięcej nagród wśród wszystkich krajów uczestniczących w wystawie[22]

Również w kulturze polskiej Paryż zajmuje miejsce szczególne, zwłaszcza dla twórczości w XIX wieku. To tu swoje dzieła tworzyli Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin i Cyprian Kamil Norwid, a Adam Mickiewicz bezpośrednio do „paryskiego bruku” odnosi się w epilogu Pana Tadeusza. Okres romantyzmu był szczególnie bogaty w twórczość i działalność artystów polskich w okresie po powstaniu listopadowym. Miasto było wówczas centrum tzw. Wielkiej Emigracji polskiej. 24 listopada 1838 r. nastąpiło podpisanie aktu fundacji, a 24 marca 1839 r. miało miejsce uroczyste otwarcie Biblioteki Polskiej, która jest najstarszą polską biblioteką za granicą, przechowującą ponad 100 tys. woluminów z zakresu polskiej historii i kultury. Ośrodek ten odgrywał i odgrywa znaczącą rolę w międzypaństwowych kontaktach kulturalnych[23]. Polka Maria Skłodowska-Curie została pierwszą kobietą profesorem na paryskiej Sorbonie w 1906 r[24]. Między I i II wojną światową w Paryżu żyli i tworzyli światowej sławy Polacy Jerzy Waldemar Jarociński, redaktor naczelny wpływowego miesięcznika „L’Amour de l’Art” oraz Tamara Łempicka, malarka epoki art déco. W czasie II wojny światowej pisarz, podróżnik i współtwórca paryskiej „KulturyAndrzej Bobkowski opisał Paryż i Francję z perspektywy roweru[25]. W późniejszych latach Paryż był miastem, gdzie po 1945 r. przebywało i tworzyło wielu wybitnych polskich twórców. Związani byli w dużej mierze z Instytutem Kultury Polskiej i jego czołowym wydawnictwem „Kultura”, którego naczelnym redaktorem był Jerzy Giedroyć. Obok Giedroycia w Paryżu mieszkali i tworzyli wówczas m.in. Józef Czapski, Konstanty Jeleński, a także popularni we Francji polscy artyści Roman Polański, Krzysztof Kieślowski, Andrzej Żuławski, Andrzej Seweryn, Stanisław Syrewicz, Wojciech Pszoniak i Andrzej Dobosz. Po II wojnie światowej polski architekt Jerzy Sołtan współpracował w latach 1945–1949 z Le Corbusierem w jego paryskiej pracowni, która była wtedy epicentrum światowej architektury nowoczesnej[26]. W Paryżu tworzyło też wielu polskich malarzy: Jacek Malczewski, Olga Boznańska i Tadeusz Styka. Obszerną wystawę ich prac na stałe przebywających w zbiorach we Francji zorganizowano w 2010 w Gdańsku w Pałacu Opatów[27].

Miasta partnerskie

Miasto partnerskie Paryża[28][29]:

Miasta zaprzyjaźnione:

Zobacz też

Przypisy

  1. Estimation de la population au 1ᵉʳ janvier 2021 [dostęp 2020-11-13].
  2. a b Dossier complet – Aire urbaine de Paris (001) [dostęp 2020-11-13].
  3. Top 20 miast najchętniej odwiedzanych przez turystów w 2018 roku, Business Insider, 13 października 2018 [dostęp 2019-06-23] (pol.).
  4. ICCA publishes 2018 city and country rankings by estimated total number of participants, iccaworld.org, 18 czerwca 2019 [dostęp 2019-07-28] (ang.).
  5. a b Paris celebrates 2,000th birthday. History.com. [dostęp 2015-07-08]. (ang.).
  6. Charles Radding: Universities. W: Medieval France. An Encyclopedia. William W. Kibler; Grover A. Zinn; Lawrence Earp (eds.). New York – London: Garland Publishing Inc., 1995, s. 1775–1777.
  7. Who Liberated Paris in August 1944?, thedailybeast.com [dostęp 2019-05-31] (ang.).
  8. Meteorologic.net: Météo gratuite, prévisions météo de Météorologic. (fr.).
  9. Institut National de la Statistique et des Études Économiques: Géographie de la capitale – Le climat. [dostęp 2011-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-03)]. (fr.).
  10. Météo France. (fr.).
  11. Charles Jencks „Le Corbusier” 1973.
  12. a b Maison de Verre https://www.pop.culture.gouv.fr/notice/merimee/PA00088790.
  13. Fondation Le Corbusier 2019 https://lecorbusier-worldheritage.org/.
  14. Best City Parks in Europe, europeanbestdestinations.com, [dostęp 2017-02-12].
  15. Bassin de la Villette, Ministère chargé de la santé (fr.).
  16. Syndicat des Transports d'Île de France (STIF) (chiffres de 2004). stif-idf.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-18)]..
  17. International routes | Passengers, pass.rzd.ru [dostęp 2017-12-07].
  18. European Institute of Innovation and Technology: Single View. eit.europa.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-19)]..
  19. https://web.archive.org/web/20100529160533/http://eit.europa.eu/fileadmin/Content/Downloads/PDF/news_items/Summary_InnoEnergy.pdf.
  20. https://web.archive.org/web/20140410173636/http://eit.europa.eu/fileadmin/Content/Downloads/PDF/news_items/Summary_Climate-KIC.pdf.
  21. https://web.archive.org/web/20091222225610/http://eit.europa.eu/fileadmin/Content/Downloads/PDF/news_items/Summary_EIT_ICT_Labs.pdf.
  22. Pawilony polskie | Artykuł | Culture.pl, culture.pl [dostęp 2018-07-13].
  23. Marek Żukow-Karczewski, Biblioteka przy Quai d’Orléans, „Życie Literackie”, 2 IV 1989 r., nr 13 (1932).
  24. BBC: Skłodowska-Curie najbardziej wpływową kobietą w historii 10.08.2018 https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C30584%2Cbbc-sklodowska-curie-najbardziej-wplywowa-kobieta-w-historii.html
  25. http://bobkowski.polskieradio.pl/.
  26. Le Corbusier l’unité d’habitation de Marseille Jacques Sbriglio 2013.
  27. Zagadkowi artyści polscy w Paryżu – Serwis Kultura.
  28. Friendship and cooperation agreements – Paris.fr, web.archive.org, 3 kwietnia 2016 [dostęp 2021-10-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-03].
  29. International relations. Special partners, web.archive.org, 8 lutego 2007 [dostęp 2021-09-29] [zarchiwizowane z adresu 2007-02-08].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ile-de-France region location map.svg
(c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0
Blank administrative map of the region of Île-de-France, France, as in January 2015, for geo-location purpose, with distinct boundaries for regions, departments and arrondissements.
France location map-Regions and departements-2016.svg
Autor: Superbenjamin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Blank administrative map of France for geo-location purpose, with regions and departements distinguished. Approximate scale : 1:3,000,000
REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Paris Night.jpg
Autor: Benh LIEU SONG, Licencja: CC BY-SA 4.0
View over Paris, at dusk, from the Maine-Montparnasse tower, equirectilinear projection version
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Indonesia.svg
bendera Indonesia
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of Canada (Pantone).svg
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Flag of Chile.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Paris plan jms.png
Autor: ThePromenader, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Plan of Paris and its 20 arrondissments.
Pont Alexandre III @ Berges de Seine @ Paris (27686783674).jpg
Autor: Guilhem Vellut from Paris, France, Licencja: CC BY 2.0
Pont Alexandre III @ Berges de Seine @ Paris
Exposition Internationale des Arts et Techniques dans la Vie Moderne 15.jpg
(c) Séeberger frères / Centre des monuments nationaux, Licence Ouverte
La Tour Eiffel et fontaine du Trocadéro vus depuis le Palais de Chaillot à Paris (1937).
Grandes Armes de Paris.svg
Autor: Bluebear2 Edytuj to w Danych Strukturalnych na Commons, Licencja: CC BY-SA 3.0
Greater coat of arms of the city of Paris, France
Proposed flag of Île-de-France.svg
Autor: Patricia.fidi, Licencja: CC0
Unofficial (de facto) flag of the region Île-de-France in France. It was also the flag of the kingdom of France (s.XIV-XV)
Place de la Concorde from the Eiffel Tower, Paris April 2011.jpg
Autor: Cristian Bortes from Cluj-Napoca, Romania, Licencja: CC BY 2.0
Place de la Concorde as seen from the Eiffel Tower, Paris, France.
MersonND1.jpg
La Esmeralda donne à boire à Quasimodo sur le pilori. Plume, lavis gouache sur vélin, Paris, Musée Victor Hugo.
Paris SPOT 1017.jpg
Autor: Cnes - Spot Image, Licencja: CC BY-SA 3.0
Paris by SPOT-5 Satellite
Jardin des Tuileries 2010-04-26.jpg
Autor: Daniel Stockman from Seattle, WA, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Paris 2010 Day 2 - 65
Louvre Courtyard, Looking West.jpg
Autor: Benh LIEU SONG (Flickr), Licencja: CC BY-SA 4.0
Looking west at the Louvre Museum's Napoleon Courtyard, at dusk.
Paris, Triumphbogen -- 2014 -- 1624.jpg
(c) Dietmar Rabich, CC BY-SA 4.0
This building is inscrit au titre des monuments historiques de la France. It is indexed in the base Mérimée, a database of architectural heritage maintained by the French Ministry of Culture, under the reference PA00088804 Wikidata-logo.svg.
Paris 1925 59878912.jpg
Polski pawilon w Paryżu na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w 1925. Przykład architektury art déco inspirowanej klasycznym dworkiem polskim, barokowymi kościołami i stylem zakopiańskim. Próba stworzenia polskiego stylu narodowego. Architekci Józef Czajkowski, Wojciech Jastrzębowski i rzeźbiarz Henryk Kuna i malarze Tadeusz Gronowski, Józef Mehoffer oraz Zofia Stryjeńska otrzymali złote medale. Francuski krytyk sztuki pochodzenia polskiego Waldemar George, redaktor naczelny miesięcznika L’Amour de l’Art napisał (1925): „Pawilon polski uważam za najbardziej oryginalny i skończony ze wszystkich pawilonów cudzoziemskich. Stanowi znakomitą jedność i w równie największym stopniu jest polski, nie przestając być nowoczesnym.” Widoczna jest szklana wieża znana też z prasy francuskiej jako „kryształowa góra”, „latarnia morska” i „piramida ze szkła i żelaza”. Jest to fotografia kolorowa czyli autochrom braci Lumière (1907), który nie został pokolorowany (szklana kolorowa płyta światłoczuła, wymiary 9 x 12 cm).
Jardin du Luxembourg.JPG
(c) Rdevany z angielskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Jardin du Luxembourg and the Luxembourg Palace, Paris.
Pavillon de Flore from the Tuileries Garden, Paris 5 November 2019.jpg
Autor: Ali Sabbagh, Licencja: CC0
Pavillon de Flore as seen from the Tuileries Garden, Paris.
Paris europe train map fr.png
Autor: Rnt20, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Duree de voyage de Paris avec le train.
Blason France moderne.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Paris, Metro-Station -- 2014 -- 1218.jpg
(c) Dietmar Rabich, CC BY-SA 4.0
This building is inscrit au titre des monuments historiques de la France. It is indexed in the base Mérimée, a database of architectural heritage maintained by the French Ministry of Culture, under the reference PA00086752 Wikidata-logo.svg.
Paris Pronunciation in French by James Tamim.ogg
Autor: James Tamim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pronunciation of the city name "Paris" in the French language (contemporary Parisian French) by James Tamim.
Paris, Eiffelturm -- 2014 -- 1249.jpg
(c) Dietmar Rabich, CC BY-SA 4.0
This building is inscrit au titre des monuments historiques de la France. It is indexed in the base Mérimée, a database of architectural heritage maintained by the French Ministry of Culture, under the reference PA00088801 Wikidata-logo.svg.
La masacre de San Bartolomé, por François Dubois.jpg
La topographie, manipulée, est adaptée au désir de montrer ensemble les lieux principaux de cette tragédie. On reconnaît à gauche l'église du couvent des Grands-Augustins (aujourd’hui disparue) où sonna le tocsin qui déclencha les tueries, la Seine et le pont des Meuniers. Au centre à l'arrière-plan, le Louvre et, devant le bâtiment, Catherine de Médicis la veuve noire, principale instigatrice des massacres. Au centre au second plan, l'hôtel particulier dans lequel l’amiral de Coligny, chef du parti protestant, est tué avant d’être défenestré, décapité et émasculé. Réunis autour de son cadavre, les chefs du parti catholique, les ducs de Guise et d’Aumale et le chevalier d’Angoulême. À droite à l'arrière-plan, la porte Saint-Honoré et, sur la colline de La Villette, le gibet de Montfaucon, où le corps de l'amiral sera pendu par les pieds. Rassemblant plus de 150 figures, l’œuvre est un véritable catalogue de la cruauté en période de guerre civile. Femme enceinte éventrée (à droite du tableau au second plan), enfants traînant un nourrisson au bout d’une corde (au second plan au centre, à droite du pont des Meuniers), femme embrochée sur une pique de rôtisseur (juste derrière les enfants traînant le nourrisson), cadavres dénudés et empilés (notamment aux pieds de Catherine de Médicis), maisons pillées (derrière les chefs catholiques). Le roi Charles IX tire à l’arquebuse sur ses propres sujets depuis une fenêtre du Louvre (probablement de la tour de gauche du bâtiment). Ce tableau est tout à fait exceptionnel en raison de la qualité de son exécution, mais aussi parce que les représentations contemporaines des massacres de la Saint-Barthélemy sont très rares. Il porte la signature du peintre François Dubois, protestant d’Amiens réfugié à Genève après les massacres.
Sacre-coeur-paris.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Anne Hidalgo, février 2014.jpg
Autor: Inès Dieleman, Licencja: CC BY-SA 3.0
Portrait of Anne Hidalgo, first deputy Mayor of Paris and candidate in the next mayoral election, February 2014. Shot by Inès Dieleman.
College de France.jpg
Standing statue of Guillaume Budé in the courtyard of the Collège de France.
Notre-Dame de Paris 2013-07-24.jpg
(c) Peter Haas, CC BY-SA 3.0
This building is classé au titre des monuments historiques de la France. It is indexed in the base Mérimée, a database of architectural heritage maintained by the French Ministry of Culture, under the reference PA00086250 Wikidata-logo.svg.
Catacombs of Paris (35).JPG
Autor: Rijin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Catacombs of Paris
Paris montage.jpg
Autor: Paris 16 (talk) 06:14, 14 February 2011 (UTC), Licencja: CC BY-SA 3.0
Paris
Maison de verre Chareau.jpg
Autor: Subrealistsandu, Licencja: CC BY-SA 3.0
La Maison de Verre est un projet réalisé par l'architecte-décorateur Pierre Chareau et l'architecte Bernard Bijvoet, 31, rue Saint-Guillaume à Paris VIIe arrondissement, pour le docteur Dalsace entre 1928 et 1931
Crowds of French patriots line the Champs Elysees-edit2.jpg
Crowds of French patriots line the Champs Elysees to view Free French tanks and half tracks of General Leclerc's 2nd Armored Division passes through the Arc du Triomphe, after Paris was liberated on August 26, 1944. Among the crowd can be seen banners in support of Charles de Gaulle.
Tunnel perip-Pte-Auteuil 01.jpg
Autor: Geralix, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tunnel de la porte d'Auteuil sur le boulevard périphérique de Paris, France, du côté sud du tunnel, dans le 16e arrondissement de Paris.