Parys (województwo warmińsko-mazurskie)
| Artykuł | 54°11′5″N 21°11′57″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 54°11'N, 21°12'E |
| - błąd | 2269 m |
| Odległość | 173 m |
| wieś | |
 Dawny dom pastora | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | Parys |
| Liczba ludności (2011) | 193[1] |
| Strefa numeracyjna | 89 |
| Kod pocztowy | 11-430[2] |
| Tablice rejestracyjne | NKE |
| SIMC | 0478888 |
Położenie na mapie gminy Korsze _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Korsze") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego  | |
 54°11′05″N 21°11′57″E/54,184722 21,199167 | |
Parys[3] (niem. Paaris[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego oprócz Parysa wchodzą jeszcze wsie: Pomnik, Wiklewo i przysiółek Wiklewko[5].
Położona jest przy trasie kolejowej Korsze – Skandawa. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 590. Od 2015 roku wzdłuż tej drogi przez miejscowość przebiega szlak rowerowy Green Velo, łączący w tym miejscu Sępopol i Korsze z Barcianami.
Historia
Wieś lokowana była w 1370 r. na prawie chełmińskim. Obszar wsi wynosił 64 włóki, z których sześć przeznaczonych było dla sołtysa, a cztery na uposażenie parafii. Osadnicy byli zobowiązani do czynszu w wysokości pół grzywny i dwóch kur od włóki.
W roku 1913 w Parysie były dwa majątki ziemskie: Maxa Gemmela o powierzchni 162,5 ha i Julisa Köslinga o powierzchni 180 ha oraz trzeci majątek w przysiółku (niem. Paarishof) Paula Fehlauera, później przed 1945 Niemierskiego.
Budynek szkoły w Parysie wybudowany był w 1900 roku. Była to szkoła dwuklasowa w 1939 roku i czteroklasowa w 1970 roku.
Kościół
.jpg)
Parafia w Parysie przed reformacją należała do archiprezbiteratu w Sępopolu.
We wsi gotycki kościół z przełomu XIV i XV w., fasada wschodnia przebudowana w stylu barokowym w 1703, szczyty wolutowe. Barokowy ołtarz główny z roku 1703[6].
Kościół w Parysie jest kościołem filialnym parafii katolickiej w Korszach.
Demografia
W roku 1817 w Parysie było 38 domów.
Liczba mieszkańców: w roku 1817 - 288 osób, w 1925 - 504, w 1939 – 459, w 1970 - 236, w 2016 - 183.
Bibliografia
- Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1978 (s. 214-215 - opis wsi)
- Rudolf Grenz, Der Kreis Rastenburg, Marburg/Lahn, 1976.
Przypisy
- ↑ Wieś Parys w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-10-28] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Kod pocztowy Parys •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa, kodypocztowe.info [dostęp 2019-10-28].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.
- ↑ Obwieszczenie NR 1/2017 Rady Miejskiej w Korszach z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Gminy Korsze. 4 stycznia 2018. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).
- ↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 192
Zobacz też
Parysów
- Siedziba gminy:Korsze
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osady | |
| Przysiółki | |
| Integralne części wsi |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kętrzyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.37 N
- S: 53.92 N
- W: 21.00 E
- E: 21.62 E
_1928_300dpi_(1).jpg){kind=link}
Autor: Sankoff64, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół filialny pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Parysie (gmina Korsze). Najstarsza część świątyni gotycka z XIV wieku. Najmłodsza część budynku jest barokowa i pochodzi z 1703 roku. Obiekt jest zarejestrowany jako zabytek.