Pasówka rudosterna
| Passerella iliaca[1] | |||
| (Merrem, 1786) | |||
 Podgatunek nominatywny | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | pasówka rudosterna | ||
| Synonimy | |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym występuje przez cały rok przeloty zimowiska | |||
Pasówka rudosterna[5] (Passerella iliaca) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie jest zagrożony.
Systematyka
P. i. iliaca
P. i. unalaschcensis
P. i. schistacea
P. i. megarhyncha
W niektórych ujęciach systematycznych jest to jedyny przedstawiciel rodzaju Passerella[5], ale część autorów dzieli ten takson na cztery osobne gatunki[3][6].
Wyróżniono kilkanaście podgatunków P. iliaca[6][5]:
- P. iliaca unalaschcensis (J. F. Gmelin, 1789) – pasówka północna – Aleuty i południowo-zachodnia Alaska.
- P. iliaca townsendi (Audubon, 1838) – południowo-wschodnia Alaska, Wyspy Królowej Charlotty.
- P. iliaca fuliginosa Ridgway, 1899 – wybrzeża południowo-wschodniej Alaski do północno-zachodnich USA.
- P. iliaca annectens Ridgway, 1900 – Yakutat Bay.
- P. iliaca insularis Ridgway, 1900 – Kodiak.
- P. iliaca sinuosa Grinnell, 1910 – południowa Alaska.
- P. iliaca chilcatensis J. D. Webster, 1983 – południowo-wschodnia Alaska do północno-zachodniej Kolumbii Brytyjskiej.
- P. iliaca schistacea S. F. Baird, 1858 – pasówka szarawa – Kanada (południowo-zachodnia do południowo-środkowej), północno-środkowe i zachodnio-środkowe USA.
- P. iliaca altivagans Riley, 1911 – wewnętrzna część południowo-zachodniej Kanady.
- P. iliaca canescens Swarth, 1918 – wschodnia Kalifornia i centralna Nevada.
- P. iliaca olivacea Aldrich, 1943 – południowo-zachodnia Kanada i północno-zachodnie USA.
- P. iliaca swarthi Behle & Selander, 1951 – północno-zachodni Utah i południowo-wschodnie Idaho.
- P. iliaca megarhyncha S. F. Baird, 1858 – pasówka grubodzioba – południowo-zachodni Oregon i Kalifornia.
- P. iliaca zaboria Oberholser, 1946 – północno-zachodnia i środkowa Alaska, zachodnia Kanada.
- P. iliaca iliaca (Merrem, 1786) – pasówka rudosterna – środkowa i wschodnia Kanada.
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) do P. iliaca zalicza jedynie podgatunek nominatywny i P. i. zaboria, a pozostałe podgatunki wydziela do trzech osobnych gatunków: P. unalaschcensis, P. schistacea i monotypowego P. megarhyncha. Podobne ujęcie systematyczne stosuje IUCN[4][7][8][9].
Morfologia
Długość ciała 16–19 cm. U wschodniego podgatunku ogon rdzawy, także rdzawa barwa na szarej głowie i grzbiecie oraz na skrzydłach. Podgatunek z rejonów centralnych ma grzbiet oraz głowę szarą, z rdzawym nalotem. U podgatunków z zachodniego wybrzeża pióra ciemnobrązowe. Wszystkie podgatunki mają pierś w gęste kreski, często z plamą na środku.
Zasięg, środowisko
Zarośla w północnej części Ameryki Północnej; na południu w zachodnich górach. Zimę spędza wzdłuż środkowo-zachodniego i południowo-zachodniego wybrzeża, środkowo-wschodniej i południowo-wschodniej części Ameryki Północnej.
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2016 roku dzieli pasówkę rudosterną na cztery osobne gatunki i klasyfikuje je następująco:
- P. iliaca – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern), trend liczebności populacji stabilny[4].
- P. unalaschcensis – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern), trend liczebności populacji stabilny[7].
- P. schistacea – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern), trend liczebności populacji stabilny[8].
- P. megarhyncha – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern), trend liczebności populacji stabilny[9].
Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej pasówki rudosternej (w szerszym ujęciu systematycznym) na około 20 milionów dorosłych osobników. Ocenia się, że w latach 1966–2015 liczebność tego gatunku zmniejszyła się o 51%[10].
Przypisy
- ↑ a b Passerella iliaca, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Passerella, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-05-27] (ang.).
- ↑ a b Red Fox-sparrow (Passerella iliaca). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-16)]. (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Passerella iliaca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-02-10] (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850-51 - pasówki - New world sparrows and allies (wersja: 2021-01-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-10].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World Sparrows, Bush Tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-10]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Passerella unalaschcensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-02-10] (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Passerella schistacea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-02-10] (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Passerella megarhyncha, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-02-10] (ang.).
- ↑ Fox Sparrow Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-02-10]. (ang.).
Bibliografia
- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Geographical distribution of Fox sparrow.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Factumquintus (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Description: Fox Sparrow (Passerella iliaca); Whitby, Ontario, Canada, 2005 November
- Red Fox Sparrow, probably P. i. iliaca due to location/season. Dysmorodrepanis 03:10, 27 November 2006 (UTC)
- Photograph: Mdf
first upload in en wikipedia on 21:31, 18 November 2005 by Mdf
- Licence:
