Pasożyt wewnątrzkomórkowy
Pasożyty wewnątrzkomórkowe są to pasożytnicze mikroorganizmy i wirusy posiadające zdolność do wzrostu i reprodukcji (bądź namnażania) w komórkach żywiciela.
Fakultatywne pasożyty wewnątrzkomórkowe
Fakultatywne (względne) pasożyty wewnątrzkomórkowe są zdolne do przeżycia i reprodukcji również poza komórkami żywiciela.
Przykładowe bakterie - Neisseria meningitidis[1], Francisella tularensis i Listeria monocytogenes. Również bakterie z rodzaju Brucella, Legionella, Mycobacterium, oraz Yersinia.
Przykładem grzybów jest Histoplasma capsulatum[2].
Obligatoryjne pasożyty wewnątrzkomórkowe
Obligatoryjne (bezwzględne) pasożyty wewnątrzkomórkowe nie mają zdolności do reprodukcji poza komórkami żywiciela, co związane jest z obecnością niezbędnych do tego procesu składników wewnątrz komórki.
Przykłady obligatoryjnych pasożytów wewnątrzkomórkowych:
- Wirusy
- Niektóre bakterie, w tym:
- Chlamydie[3]
- Riketsje
- Coxiella
- Niektóre gatunki Mycobacterium np. Mycobacterium leprae
- niektóre pierwotniaki, włączając:
- Zarodziec
- wiciowce z rodzaju Leishmania wywołujące leiszmaniozy
- Toxoplasma gondii
- Trypanosoma cruzi
- Cryptosporidium parvum
Możliwe, iż mitochondria w komórkach eukariotycznych pierwotnie również były pasożytami wewnątrzkomórkowymi, jednak ich aktywność przekształciła się w związek mutualistyczny (teoria endosymbiozy).
Badania nad obligatoryjnymi patogenami wewnątrzkomórkowymi są trudne ze względu na fakt, iż niemożliwe jest ich reprodukcja poza komórkami żywiciela. Jednakże, w 2009 roku naukowcy donieśli o technice pozwalającej na wzrost pałeczek Coxiella burnetti (czynnik etiologiczny gorączki Q) bez obecności komórek żywiciela, co ma również pomóc w badaniach nad innymi patogenami wewnątrzkomórkowymi[4].
Przypisy
- ↑ Spinosa MR, Progida C, Talà A, Cogli L, Alifano P, Bucci C. The Neisseria meningitidis capsule is important for intracellular survival in human cells. „Infect. Immun.”. 75 (7), s. 3594–603, July 2007. DOI: 10.1128/IAI.01945-06. PMID: 17470547.
- ↑ Tricia Schurtz Sebghati, Jacquelyn T. Engle, William E. Goldman, Intracellular parasitism by Histoplasma capsulatum: fungal virulence and calcium dependence, „Science”, 290 (5495), 2000, s. 1368–72, DOI: 10.1126/science.290.5495.1368, PMID: 11082066.
- ↑ Amann R, Springer N, Schönhuber W, et al.. Obligate intracellular bacterial parasites of acanthamoebae related to Chlamydia spp. „Applied and environmental microbiology”. 63 (1), s. 115–21, January 1997. PMID: 8979345.
- ↑ Host cell-free growth of the Q fever bacterium Coxiella burnetii, www.pnas.org [dostęp 2017-11-25] (ang.).