Pasztuni

Pasztuni
پشتون
Ilustracja
Populacja

40–45 mln

Miejsce zamieszkania

Afganistan
Iran
Pakistan
Indie

Język

paszto

Religia

głównie islam

Pokrewne

Persowie
Beludżowie
Pamirczycy
Kurdowie

Pasztuni a. Pasztunowie (dawniej także Afganowie[1], Pusztunowie, Patanie[2], nazwa własna ‏پشتون‎ [pəʂtun]) – główna grupa etniczna Afganistanu (uważająca się za jedyną ludność rdzennie afgańską) oraz jedna z głównych grup etnicznych Pakistanu, mniejsze skupiska zamieszkują także przygraniczne tereny Iranu i Indii. Pod względem antropologicznym zaliczają się do odmiany białej.

Jest to lud koczowniczy, pasterski, nomadyczny. Wszedł on w konflikt z ludami osiadłymi, rolniczymi (Tadżykami, Hazarami, Uzbekami i Kirgizami) ze względu na sprzeczność interesów i inne wartościowanie kultury.

Pasztuni są muzułmanami sunnitami, z wyjątkiem klanu Turi wyznającego szyizm. Dużą rolę w ich kulturze odgrywa Pasztunwali – tzw. kodeks honorowy, oparty m.in. na zemście rodowej. Ważne decyzje podejmowane są przez Loja Dżirga – radę starszyzny plemienia.

Narodowym tańcem Pasztunów jest attan[3].

Pasztuni z północnych regionów Afganistanu uprawiają także popularny w tych regionach narodowy sport buzkaszi[3].

Plemiona pasztuńskie

Pasztuni dzielą się na duże plemiona (tabar), dzielące się z kolei na rody (chel).

  • Ahmadzai
  • Aczakzai
  • Afridi
  • Alizai
  • Amerchel
  • Aminzai
  • Baburkhel
  • Bahadurzai
  • Bangasz
  • Barakzai
  • Bazai
  • Bhittani
  • Burki
  • Chakwani (Chugiani)
  • Chalil
  • Charoti
  • Charotha Chel
  • Chattak
  • Czamkanni
  • Czagharzai
  • Daftanai
  • Daudzai
  • Daulatzai
  • Darpa Chel
  • Dilazak
  • Dostichal
  • Durrani
  • Dżabarchel
  • Dżahangiri
  • Dżadun
  • Edo-Chel
  • Ferozchel
  • Gamarjani
  • Gandapur
  • Gigiani
  • Ghilzai
  • Ghoriachel
  • Hakimzai
  • Hassanzai
  • Ibrahimchel
  • Iszaqzai
  • Jusufzai
  • Kakar
  • Kasi
  • Kakazai
  • Katawazi
  • Karimzai
  • Kundi
  • Lodhi
  • Maddachel
  • Mahsud
  • Mallagori
  • Mamund
  • Mangal
  • Marwat
  • Mianchel
  • Mirazichel
  • Maszwani
  • Mohabbat
  • Mohamedzai
  • Mohmand
  • Musazai
  • Musackhel
  • Nasochel
  • Nasseri
  • Najebchel
  • Nijazi
  • Nurzai
  • Nuhani
  • Omarchel
  • Orakzai
  • Popalzai
  • Piarochel
  • Rohilla
  • Sadozai
  • Sapai
  • Safi
  • Salarzai
  • Szahbazchel
  • Szamalzai
  • Swati
  • Szerzai
  • Szilmani
  • Szinwari
  • Szirani
  • Stanizai
  • Sulejmonchel
  • Suri
  • Swati
  • Tanoli
  • Tahirchel (Tarchel)
  • Taraki
  • Tarkani
  • Tarin
  • Tartarchel
  • Turi
  • Umarzai
  • Ustarana
  • Utman Chel
  • Wardak
  • Waziri
  • Wur
  • Zadran
  • Zazi (Dzadzi)

Zobacz też

  • pakol – tradycyjne nakrycie głowy Pasztunów

Przypisy

  1. Afganowie, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-30].
  2. Pasztunowie, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-30].
  3. a b Countries and Their Cultures: Pashtun.

Media użyte na tej stronie

Pashtun people.jpg
Collage of images showing the Pashtun people. They make up the largest ethnic group in Afghanistan and the second largest in neighboring Pakistan.