Patent żeglarski

Patent żeglarski – dokument uprawniający do kierowania jachtem określonej wielkości i rodzaju po określonych wodach.

Patenty w Polsce

Obecnie polskie patenty żeglarskie mają wymiary 54 x 86 mm (jak karta bankomatowa czy polski dowód osobisty) i wykonane są z tworzywa sztucznego. Wcześniejsze patenty były dokumentami plastikowymi lub papierowymi o zmieniających się formatach i formach a przede wszystkim zakresie uprawnień.

Od 1 maja 2013 obowiązuje następujący system patentów żeglarskich:

Patenty jachtowego sternika morskiego:
z 1949 r.	z 1970 r.	z 2005 r.
z 2006 (Dz.U. z 2006 r. nr 151, poz. 1088)	współczesny z 2013 (Dz.U. z 2007 r. nr 171, poz. 1208)

Zobacz więcej w osobnym artykule Dawne polskie patenty żeglarskie

W niektórych krajach (np. w Polsce) patenty uprawniają do prowadzenia (bycia kapitanem) jachtów żaglowych o długościach i po akwenach zależnych od tegoż patentu. Od 1 stycznia 2008 do prowadzenia jachtu żaglowego o długości całkowitej do 7,5 m, a także jachtu motorowego o mocy silnika do 10 kW nie wymaga się posiadania patentu. Ponadto w Polsce może prowadzić jacht żaglowy osoba posiadająca uprawnienia do prowadzenia danego jachtu uzyskane za granicą, chociażby była obywatelem polskim^[1].

W Polsce wydaje Polski Związek Żeglarski - dotyczące jachtów żaglowych i Polski Związek Motorowodny i Narciarstwa Wodnego - dotyczące jachtów motorowych.

Podstawa prawna

Wydawanie patentów reguluje:

• Ustawa z 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1097) (art. 37a)
• Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 460)

Przeprowadzenie egzaminów na patenty reguluje:

• Rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki oraz Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z 22 maja 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania upoważnienia do przeprowadzania egzaminu potwierdzającego posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa oraz warunków kadrowych i organizacyjnych koniecznych do przeprowadzania tego egzaminu (Dz.U. z 2013 r. poz. 602)

Patenty na świecie

W większości krajów posiadanie patentu jest nieobowiązkowe i nie wiąże się z konkretnymi uprawnieniami lecz potwierdza posiadane kwalifikacje. W krajach tych patent ten jedynie ułatwia wyczarterowanie jachtu, ubezpieczenie lub wpływanie do określonych portów. Wymaganie uprawnień zawodowych do prowadzenia jednostki uzależnione jest najczęściej od wielkości jachtu poniżej której nie są wymagane jakiekolwiek uprawnienia. W niektórych krajach patenty są jednak wymagane, m.in. na Litwie, Łotwie, w Danii (jachty powyżej 20 ton wyporności), Holandii (powyżej 15 m długości), Niemczech (jeśli jacht jest wyposażony w silnik pomocniczy o mocy powyżej 15 KM) z wyjątkiem czarteru barek turystycznych na wydzielonym obszarze Pojezierza Meklemburskiego, Szwecji (powyżej 12 m długości i 4 szerokości) i Chorwacji. W większości tych krajów honorowane są patenty polskie.

Innymi organizacjami wydającymi uznawane przez wiele krajów na świecie certyfikaty kompetencji są: brytyjski RYA (Royal Yachting Association) oraz amerykański IYT (International Yacht Training Worldwide)

Przypisy