Patrycjat (średniowiecze i nowożytność)

Gdański patrycjusz Georg Giese

Patrycjat (z łac.) – najbogatsza warstwa mieszczan w okresie od XII do XVIII wieku, sprawująca w miastach władzę ekonomiczną i polityczną, członkowie rady miejskiej, najbogatsi kupcy, bogaci rzemieślnicy, bankierzy, właściciele gruntów miejskich[1].

Historia

Patrycjat jako kategorię społeczną wyodrębnia się poczynając od XII, aż do XVIII wieku[1]. Sama nazwa została wprowadzona w historiografii w XVIII wieku.

W średniowieczu patrycjat największych polskich miast był często pochodzenia niemieckiego, lecz w zjednoczonym państwie ulegał polonizacji[2]. W Polsce rozwój patrycjatu łączy się z przywilejami monarszymi i prawem niemieckim. Szczególny rozwój polskiego patrycjatu nastąpił w XIV wieku[3].

Członkowie patrycjatu chcieli dorównać szlachcie i dołączyć do jej grona. Prowadzili wystawny tryb życia i często starali się uzyskać nobilitację[potrzebny przypis]. Jeśli było to niemożliwe drogą oficjalną, bogaci mieszczanie chwytali się różnych nielegalnych sposobów[potrzebny przypis]. Na przykład, przekupstwem pozyskiwali fałszywych świadków, chcąc dowieść przynależności swoich przodków do rodów szlacheckich[potrzebny przypis]. Kryzys miast i mieszczaństwa w okresie XVII i XVIII wieku doprowadził do stopniowego zaniku tej warstwy społecznej[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Historia. Encyklopedia szkolna PWN, wyd. 2009, s. 457
  2. ↑ a b Bogdan Snoch Szkolny słownik historii Polski od pradziejów do roku 1795 tom I, wyd. 1995, s. 87
  3. ↑ Encyklopedia szkolna. Historia Polski, wyd. 2015, s. 247

Bibliografia

Media użyte na tej stronie