Paul Barras

Paul François Jean Nicolas, wicehrabia de Barras

Paul Barras
Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1755 Fox-Amphoux
Data i miejsce śmierci	29 stycznia 1829 Paryż
Deputowany do Konwentu Narodowego, sędzia Sądu Najwyższego w Orleanie, komisarz Gwardii Narodowej, członek Dyrektoriatu
Przynależność polityczna	jakobini, potem poparł thermidorian i Dyrektoriat, a pod koniec życia zwolennik restauracji burbońskiej

Paul Barras, właśc. Paul François Jean Nicolas, wicehrabia de Barras (ur. 30 czerwca 1755 w Fox-Amphoux, zm. 29 stycznia 1829 w Paryżu) – francuski polityk okresu Wielkiej Rewolucji Francuskiej, jedna z głównych postaci polityki francuskiej okresu Dyrektoriatu.

Życiorys

Młodość

Potomek szlacheckiej rodziny z Prowansji, urodzony w Fox-Amphoux, obecnie w departamencie Var. W wieku szesnastu lat wstąpił do pułku Langwedockiego, jako „kadet dżentelmen”. W 1776 r. wyjechał do Indii Francuskich.

Herb „De Barras”. Dewiza: „Waleczność Barrasów”.

Po pełnej przygód podróży, dotarł do Pondicherry i wziął udział w obronie tego miasta podczas drugiej wojny angielsko-majsurskiej(ang.), oblężenia, które zakończyło się 18 października 1778 r. poddaniem Majsuru wobec Wielkiej Brytanii. Po zwolnieniu z garnizonu Barras powrócił do Francji. Po ponownym udziale w ekspedycji do tego rejonu w latach 1782–1783 opuścił armię i następne lata spędził we względnym zapomnieniu.

Konwent Narodowy

Po wybuchu Rewolucji 1789 r. opowiedział się za demokratycznymi ideami i został jednym z administratorów departamentu Var. W czerwcu 1792 r. objął stanowisko w Sądzie Najwyższym w Orleanie. Później tego samego roku, po wybuchu francuskich wojen rewolucyjnych, Barras został Komisarzem w armii francuskiej, stojącej naprzeciwko sił sardyńskich na półwyspie włoskim oraz wszedł do Konwentu Narodowego jako deputowany z Var.

W styczniu 1793 r. głosował razem z większością za egzekucją króla Ludwika XVI. Przeważnie jednak był nieobecny w Paryżu, przebywając w misjach do południowo-wschodnich rejonów Francji. W tym okresie, podczas oblężenia Tulonu, poznał Napoleona Buonaparte (jego późniejsze starcie się z Napoleonem spowodowało, że bagatelizował zdolności militarne tego ostatniego: zauważył, że oblężenie prowadzone było przez 30 tys. ludzi przeciwko niewielkim siłom rojalistycznych obrońców, podczas gdy rzeczywista liczba wynosiła 12 tys.; również minimalizował udział Bonapartego w zdobyciu tego miasta)^[1].

Termidor i Dyrektoriat

W 1794 r. Barras opowiedział się za ludźmi, którzy zamierzali obalić frakcję Maximiliena de Robespierre’a. Przewrót Termidoriański spowodował wzrost jego znaczenia. W następnym roku, kiedy Konwent poczuł się zagrożony przez niezadowoloną Gwardię Narodową Paryża, mianował Barrasa na dowódcę sił zaangażowanych w jego obronę. Podczas próby zamachu stanu przez rojalistów znanego jako 13 Vendémiaire (5 października 1795 r.), Barras wyznaczył do jego stłumienia młodego Napoleona Bonapartego, który zastosował artylerię przeciwko buntownikom na ulicy Saint-Honoré w pobliżu pałacu Tuileries – W konsekwencji Barras został jednym z pięciu Dyrektorów, którzy sprawowali rządy w Republice. Barras po stłumieniu zamachu stanu mianował Bonapartego dowódcą wszystkich wojsk w Paryżu i jego okolicach^[2].

Dzięki swym bliskim (intymnym) stosunkom z Józefiną de Beauharnais Barras pomógł doprowadzić do małżeństwa pomiędzy nią i Bonapartem. Niektórzy z jego współczesnych domniemywali, że to było przyczyną, kryjącą się za nominacją Bonapartego na dowódcę armii we Włoszech na początku 1796 r. Sukcesy Bonapartego dały Dyrektoriatowi niebywałą stabilizację i kiedy latem 1797 r. rojaliści i pozostała jeszcze opozycja żyrondystów stawiła opór wobec rządu, Bonaparte wysłał generała Augereau, jakobina, do stłumienia ich ruchu w przewrocie 18 fructidora(ang.) (4 września 1797 r.).

Upadek i ostatnie lata życia

Rzekomy brak moralności Barrasa, zarówno w życiu publicznym, jak i prywatnym, często jest przytaczany jako główny przyczynek upadku Dyrektoriatu i powstania Konsulatu. W każdym razie Bonaparte napotkał słaby opór podczas przewrotu 18 brumaire’a (9 listopada 1799 r.). W tym czasie Barras postrzegany był jako stronnik zmian, ale został pominięty przez Pierwszego Konsula, kiedy ten przekształcił rząd Francji.

Jako że zgromadził wielką fortunę, resztę życia Barras spędził w luksusie. Napoleon najpierw uwięził go w zamku Grosbois (własność Barrasa), następnie zesłał do Brukseli i Rzymu i ostatecznie w 1810 r. internował w Montpellier. Uwolniony po upadku Cesarstwa umarł w Chaillot (obecnie część Paryża) i został pochowany na cmentarzu Père Lachaise. Chociaż był zwolennikiem Restauracji, był pod nadzorem podczas rządów Ludwika XVIII i Karola X (jego Pamiętniki zostały ocenzurowane po jego śmierci).

Przypisy