Paul Kammerer

Paul Kammerer

Paul Kammerer (ur. 17 sierpnia 1880 w Wiedniu, zm. 23 września 1926 w Puchberg am Schneeberg[1]) – austriacki biolog, lamarkista.

Syn bogatego właściciela fabryki[2]. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Studia rozpoczął na wydziale muzyki, ukończył je już jednak na wydziale nauk przyrodniczych[1]. Specjalizował się w badaniach płazów. Był zwolennikiem sformułowanej przez Jeana Baptiste de Lamarcka teorii o dziedziczeniu cech nabytych w czasie życia osobnika[1][2]. Przed I wojną światową[3] rozpoczął eksperymenty z płazami z rodzaju Alytes, które w przyrodzie rozmnażają się w środowisku lądowym, zmuszając je do robienia tego w wodzie. U generacji potomnych zauważył pojawienie się czarnej pigmentacji na palcach, charakterystycznej dla gatunków rozmnażających się w wodzie[1][2]. Ogłosił, że badane zwierzęta uzyskały całkowicie nową cechę pod wpływem zmiany środowiska i przekazały ją następnie potomstwu, co miało potwierdzać teorię Lamarcka[3]. Praca Kammerera spotkała się z powszechnym podziwem, otrzymał nawet ofertę pracy w Moskwie[1]. Inni naukowcy nie mogli jednak powtórzyć w warunkach laboratoryjnych wyników jego eksperymentów, a genetycy tacy jak William Bateson z Cambridge University podważali ich autentyczność[3].

7 sierpnia 1926 roku na łamach Nature ukazał się artykuł G.K. Noble’a z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej, który po przebadaniu okazów płazów Kammerera ogłosił, że w rzeczywistości nie zaszła u nich żadna pigmentacja, lecz ktoś wstrzyknął im pod skórę tusz[1][2]. Kammerer bronił się, obwiniając swoich asystentów[3]. Ostatecznie w sześć tygodni później popełnił samobójstwo, strzelając sobie w głowę[1].

Paul Kammerer cieszył się popularnością w Związku Radzieckim, na co wpływ miał fakt, iż jego poglądy na temat dziedziczenia współgrały z teoriami głoszonymi przez Trofima Łysenkę. W 1928 roku Grigorij Roszal nakręcił film Salamandra, zainspirowany postacią Kammerera[1].

Kammerer opublikował w 1919 roku książkę „Das Gesetz der Serie” (Prawo serii)[4] dotyczącą powtarzania się identycznych zdarzeń (koincydencji) czyli, w języku potocznym, nadzwyczajnych zbiegów okoliczności. Przeprowadzał obserwacje spotkań w tym samym dniu kilku osób o tym samym nazwisku, częstotliwości wchodzenia do sklepów przez klientów, obserwował ludzi w parku, próbując wykazać, że przechodnie o danym wieku, płci czy ubiorze pojawiają się z określoną regularnością[5]. Na podstawie tych spostrzeżeń doszedł do wniosku, że wiele zdarzeń występuje „seriami”. Jego obserwacje były prawidłowe, chociaż część była o charakterze anegdotycznym[6]; jednak w swojej analizie obserwacji popełniał błąd wynikający z braku zrozumienia rozkładu Poissona[7]. Książka ta była jedną z pierwszych publikacji dotyczących badań „prawa serii”. Wprawdzie Kammerer nie sformułował wyraźnie tego prawa[6], ale jego błędna analiza wyników obserwacyjnych może być interpretowana tak, że we Wszechświecie nie istnieje przypadek, a część zdarzeń zachodzi w określonym miejscu i czasie na skutek działania pewnych niewidzialnych sił[8][7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Randy Moore, Mark D. Decker: More Than Darwin. An Encyclopedia of the People and Places of the Evolution-Creationism Controversy. Westport: Greenwood Press, 2008, s. 199-200. ISBN 978-0-313-34155-7.
  2. ↑ a b c d A Dictionary of Scientists. Oxford: Oxford University Press, 1999, s. 290-291. ISBN 0-19-280086-8.
  3. ↑ a b c d Peter J. Bowler: Evolution: The History of an Idea. Berkeley: University of California Press, 2003, s. 245. ISBN 0-520-23693-9.
  4. ↑ Paul Kammerer: Das Gesetz der Serie; eine Lehre von den Wiederholungen im Lebens- und im Weltgeschehen. Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1919. (niem.)
  5. ↑ Mark P. Silverman: A Certain Uncertainty: Nature’s Random Ways. Cambridge: Cambridge University Press, 2014, s. 112. ISBN 978-1-107-03281-1.
  6. ↑ a b Persi Diaconis, Frederick Mosteller. Methods for Studying Coincidences. „Journal of the American Statistical Association”. 84, s. 853-861, 1989 (ang.). 
  7. ↑ a b Tomasz Downarowicz: Entropy in Dynamical Systems. Cambridge: Cambridge University Press, 2011, s. 133, seria: New mathematical monographs ; 18. ISBN 978-0-521-88885-1. (ang.)
  8. ↑ Egil Asprem: The Problem of Disenchantment. Leiden: Brill, 2014, s. 145. ISBN 978-90-04-25192-2.

Media użyte na tej stronie

Paul Kammerer.jpg
Austrian zoologist Paul Kammerer (1880-1926)