Pauline Oliveros

Pauline Oliveros

Pauline Oliveros, 2010
Data i miejsce urodzenia

30 maja 1932
Houston

Pochodzenie

amerykańskie

Data i miejsce śmierci

24 listopada 2016
Kingston

Instrumenty

akordeon

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna, muzyka elektroniczna

Zawód

kompozytorka

Strona internetowa

Pauline Oliveros (ur. 30 maja 1932 w Houston[1][2][3], zm. 24 listopada 2016 w Kingston w stanie Nowy Jork[4][5]) – amerykańska kompozytorka.

Życiorys

Podstawy edukacji muzycznej otrzymała w domu od babki i matki, następnie uczyła się prywatnie u Williama Sydlera (skrzypce), Marjorie Harrigan (akordeon) i J.M. Brandsettera (róg)[2]. W latach 1949–1952 studiowała u Paula Koepkego (kompozycja) i Willarda Palmera na University of Houston[1][2]. Od 1954 do 1960 roku kształciła się prywatnie u Roberta Ericksona[1][2], w 1957 roku uzyskała też Bachelor’s degree z kompozycji na San Francisco State College[2]. W 1966 roku ukończyła studia podyplomowe pod kierunkiem Hugh Le Caine’a na University of Toronto[1].

Od 1961 roku współpracowała z Mortonem Subotnickiem i Ramonem Senderem w ramach grupy muzyki improwizowanej Sonics[3]. Współpracowała też z San Francisco Tape Music Center (1961–1965) i Mills College Tape Music Center (1966–1967)[1]. Od 1967 do 1981 roku prowadziła wykłady na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego[1][2][3], gdzie w latach 1976–1979 była także dyrektorem Center for Music Experiment[2][3]. W 1985 roku założyła Pauline Oliveros Foundation, Inc., której była prezesem i wicedyrektorem artystycznym[2]. Występowała też jako akordeonistka, wykonując własne kompozycje[1].

Laureatka stypendium Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima (1973)[2][3]. W 1986 roku otrzymała doktorat honoris causa University of Maryland[1]. Otrzymała także nagrody Foundation for the Arts (1989) i Foundation for Contemporary Performance (1995)[1].

Twórczość

Była przedstawicielką awangardy muzycznej, w swojej twórczości eksperymentując z materiałem dźwiękowym, efektami brzmieniowymi i stosowanymi mediami[1]. Tworzyła muzykę elektroakustyczną, wykorzystując takie efekty jak pętle taśmy oraz opóźnienia i sprzężenia zwrotne, uzyskując zwielokrotnienie efektu wyjściowego materiału[1]. Stosowała statyczne brzmienia o prostych dźwiękach[1]. Interesowała się szczególnie możliwościami brzmieniowymi akordeonu, stosując go w obsadzie samodzielnej lub w zestawieniach z innymi instrumentami, często z akustycznym przetwarzaniem dźwięku podczas wykonania[1]. Zasłynęła jako twórczyni teatru instrumentalnego i muzyki multimedialnej, w których szeroko wykorzystywała muzykę improwizowaną, intuitywną i konceptualną oraz tzw. bio-music, np. dźwiękową projekcję bicia serc wykonawców[1]. Stosowała niestandardowe obsady, łącząc dźwięki naturalne z syntetycznymi, z wykorzystaniem elementów wizualnych takich jak światła, przezrocza i filmy[1]. Duży wpływ na jej muzykę wywarło zainteresowanie kulturą azjatycką, zwłaszcza buddyzmem tybetańskim i technikami medytacyjnymi[3].

Była autorką prac Pauline’s Proverbs (Nowy Jork 1976), Initiation Dream (Los Angeles 1982), Software for People (Baltimore 1984), The Roots of the Moment (Nowy Jork 1998)[1][2][3].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • To Valerie Solanas and Marilyn Monroe in Recognition of Their Desparation (1970)
  • Tashi gomang (1981)
  • Lion’s Eye na gamelan lub synclavier (1985)

Utwory kameralne

  • Trio na klarnet, róg i fagot (1955)
  • Variations for Sextet na flet, klarnet, trąbkę, róg, wiolonczelę i fortepian (1960)
  • Trio na akordeon, trąbkę i kontrabas (1961)
  • Outline na flet, perkusję i kontrabas (1963)
  • Duo na akordeon i bandoneon (1964)
  • Pieces of 8 na flet, obój, klarnet, klarnet basowy, trąbkę, róg i puzon (1965)
  • Circuitry na 5 perkusistów i światła (1968)
  • Aeolian Partitions na flet, klarnet, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1969)
  • 1000 Acres na kwartet smyczkowy (1972)
  • Horse Sings from Cloud na fisharmonię, akordeon, bandoneon i concertinę (1975), 2. wersja na głos i akordeon (1977)
  • Fwyn na 2 bandoneony (1979)
  • Music for Stacked Deck na 4 wykonawców (1979)
  • The Wanderer na akordeony (1982)
  • Gathering Together na fortepian na 8 rąk (1983)
  • The Wheel of Time na kwartet smyczkowy i media elektroakustyczne (1983)
  • Go na akordeon i 2 skrzypiec (1983)
  • Tree/Peace na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1984)
  • Wings of Dove na 2 fortepiany i podwójny kwintet dęty (1984)
  • Earth Ears na akordeon, wibrafon i skrzypce (1984)
  • Portraits na kwintet dęty (1989)
  • Grand Improvisation na obój, kontrabas i syntezator (1990)

Utwory na akordeon

  • 3 Meditations (1982)
  • The Seventh Mansion. From The Interior Castle na akordeon amplifikowany (1983)
  • What If (1991)
  • Cicada Song (1996)

Utwory wokalne

  • Sound Patterns na chór a cappella (1961)
  • Meditations on the Points of the Compass na chór a cappella (1970)
  • King Kong Sings Along na chór a cappella (1977)
  • The Witness na głos solo lub duet lub dowolnej wielkości zespół (1979)
  • The Wandering. A Love Song na głos i cyfrowe opóźnienie (1984)
  • Dream Gates na głos solo lub dowolnej wielkości zespół (1989)
  • Wind Horse na zespół a cappella (1989)
  • The New Sound Meditation na głosy (1989)
  • In Memory of the Future na głos solo (1991)
  • Midnight Operas na chór a cappella (1992)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • Three Songs na sopran i fortepian (1957)
  • The C(s) for Once na głosy, flet, trąbki i taśmę z systemem opóźniającym (1966)
  • Music for Tai Chi na głosy, akordeon, instrumenty smyczkowe, instrumenty dęte i perkusję (1970)
  • Spiral Mandala na klarnet, harfę szklaną, 4 wykonawców grających na bębnie i śpiew (1978)
  • El Relicario de los Animales na śpiewaka i 20 instrumentalistów (1979)
  • Angels and Demons na chór i zespół instrumentalny (1980)
  • Songs for the Ancestors na głos, trąbkę muszlową i didgeridoo (1984)
  • Legend na chór, akordeon amplifikowany i perkusję (1985)
  • The Chicken Who Learned How to Fly na głosy, narratora i syntezator (1985)
  • Beyond the Mysterious Silence na głos, klarnet, puzon, fortepian i akordeon (1996)

Teatr instrumentalny

  • Seven Passages na mobile i taśmy z udziałem tancerza (1963)
  • George Washington Slept Here na skrzypce amplifikowane, film i taśmę (1965)
  • Hallo Piece for Halloween na mimów, instrumenty, taśmy i światła (1966)
  • Double Basses at 20 Paces na 2 basy i ich zmienników, sędziego, projekcję i taśmę (1968)
  • Festival House na mimów, światło, projekcje filmowe, chór i orkiestrę (1968)
  • Valentine for SAG na 4 grających w karty i dźwięk amplifikowany (1968)
  • Bonn Feier na ujawnionych i nieujawnionych wykonawców (1971)
  • Sonic Meditations na głosy, performerów i instrumenty (1972)
  • What to Do na performerów i media dźwiękowe (1972)
  • Crow Two. A Ceremonial Opera (1974)
  • Travelling Companions na tancerzy i zespół perkusyjny (1980)

Utwory elektroakustyczne

  • Winter Light na taśmę i mobile (1965)
  • Light Piece for David Tudor na fortepian modyfikowany elektronicznie, światła, film i taśmę (1965)
  • Five Thousand Miles na taśmę i media elektroakustyczne (1965)
  • Before the Music Ends na taśmę i tancerza (1965)
  • Participle Dangling in Honor of Gertrude Stein na taśmę, mobile i ekipę roboczą (1966)
  • Music for Lysistrata na taśmę i media elektroakustyczne (1968)

Utwory na taśmę

  • Time Perspectives (1961)
  • Bye Bye Butterfly (1965)
  • The Chronicles of Hell (1965)
  • Rock Symphony (1965)
  • Big Mother Is Watching You (1966)
  • Tara’s Room (1988)
  • Listening for Life (1991)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 159–160. ISBN 978-83-224-0808-7.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2656. ISBN 0-02-865529-X.
  3. ↑ a b c d e f g Neil Butterworth: Dictionary of American Classical Composers. New York: Routledge, 2005, s. 334–335. ISBN 0-415-93848-1.
  4. ↑ Steve Smith: Pauline Oliveros, Composer Who Championed ‘Deep Listening,’ Dies at 84. nytimes.com, 2016-11-27. [dostęp 2021-06-15]. (ang.).
  5. ↑ George Varga: Music visionary and former UCSD professor Pauline Oliveros has died at 84. sandiegouniontribune.com, 2016-11-27. [dostęp 2021-06-15]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

POliveros2010.JPG
(c) Canticle z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Photo of Pauline at a dinner/concert in Oakland