Paweł Śpiewak

Paweł Śpiewak

(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Data i miejsce urodzenia	17 kwietnia 1951 Warszawa
Poseł V kadencji Sejmu
Okres	od 19 października 2005 do 4 listopada 2007
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma
Okres	od 2011 do 2020
Poprzednik	Eleonora Bergman
Następca	Monika Krawczyk

(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl

Paweł Śpiewak (pierwszy z lewej) w Senacie RP

Paweł Śpiewak (ur. 17 kwietnia 1951 w Warszawie) – polski socjolog i historyk idei, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, publicysta, poseł na Sejm V kadencji, w latach 2011–2020 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Życiorys

Urodził się w mieszanej rodzinie polsko-żydowskiej, syn pisarki i tłumaczki Anny Kamieńskiej oraz poety i tłumacza Jana Śpiewaka. W 1973 ukończył studia w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Związany ze środowiskiem „Więzi”. Od 1978 należał do Towarzystwa Kursów Naukowych. W 1979 był współzałożycielem podziemnego kwartalnika „Res Publica”. W 1980 wstąpił do NSZZ „Solidarność”^[1]. Wcześniej w tym samym roku (w okresie wydarzeń sierpniowych) był sygnatariuszem skierowanego do władz komunistycznych apelu 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami^[2].

W 1984 uzyskał stopień doktora (na podstawie pracy zatytułowanej Style liberalnego myślenia: anglo-amerykańska myśl polityczna lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku, jego promotorem był profesor Jerzy Szacki). W 2000 został doktorem habilitowanym. Został nauczycielem akademickim w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego (pełnił w nim funkcję kierownika Zakładu Historii Myśli Społecznej) oraz na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie^[3]. Wykładał również w Wyższej Szkole Komunikowania i Mediów Społecznych im. Jerzego Giedroycia i Szkole Wyższej im. Bogdana Jańskiego. Członek Collegium Invisibile^[4].

Jako bezpartyjny kandydat 25 września 2005 został wybrany w okręgu warszawskim z listy Platformy Obywatelskiej do Sejmu V kadencji. W 2007 nie ubiegał się o reelekcję.

3 października 2011 otrzymał nominację na stanowisko dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego^[5]. 31 grudnia 2020 zakończył pełnienie tej funkcji^[6]; zastąpiła go Monika Krawczyk^[7]. Wszedł w skład Kolegium Społecznego w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie^[8].

W 2013 otrzymał Nagrodę im. księdza Józefa Tischnera w kategorii „pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości.

Zawarł związek małżeński z Heleną Datner, jest ojcem Jana Śpiewaka^[9].

Twórczość naukowa i publicystyczna

Zajmuje się socjologią ogólną, socjologią polityki, historią myśli i filozofii społecznej oraz politycznej. Bada i popularyzuje zachodnią filozofię i teorię polityki, zwłaszcza myśl liberalną i konserwatywną (m.in. Johna Stuarta Milla, Johna Actona, Ervinga Goffmana, Michaela Oakeshotta, Leo Straussa czy Erica Voegelina). Zajmuje się także problematyką przemian politycznych i społecznych w Polsce i Europie Środkowej. Jest autorem prac naukowych z tych dziedzin.

Do sierpnia 2020 był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich^[10]. Był w kolegiach redakcyjnych „Res Publiki Nowej” i „Przeglądu Politycznego”. Stały współpracownik „Wprost” i „Życia Warszawy”. Publikował także w wielu gazetach codziennych: „Dzienniku”, „Fakcie”, „Gazecie Wyborczej” i „Rzeczpospolitej”. Podjął również współpracę z tygodnikiem internetowym „Kultura Liberalna”^[11]. Jest też stałym współpracownikiem „Tygodnika Powszechnego”, gdzie współtworzy cotygodniową sekcję Czytania, w której pojawiają się komentarze teologiczne z perspektywy chrześcijańskiej (autorstwa Grzegorza Rysia i Wacława Oszajcy) oraz judaistycznej (autorstwa Pawła Śpiewaka). Ponadto efektem jego zainteresowania Biblią jest publikacja książkowa Midrasze. Księga nad Księgami, za którą został nominowany do Nagrody Literackiej Nike 2005^[12].

Publikacje

• Gramsci, 1977
• Ideologie i obywatele, 1991
• W stronę wspólnego dobra, 1998
• Anti-Totalitarismus. Eine polnische Debatte, 2003
• Obietnice demokracji, 2004
• Midrasze: księga nad księgami, 2004
• Pamięć po komunizmie, 2005
• Pięć ksiąg Tory. Komentarze, 2012
• Żydokomuna, 2012

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona sejmowa posła V kadencji. [dostęp 2011-07-13].