Paweł Argiejew

Paweł Argiejew

Павел Владимирович Аргеев

15 zwycięstw
kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	1 marca 1887 Jałta
Data i miejsce śmierci	30 października 1922 okolice Trutnova
Przebieg służby
Lata służby	od 1910 lotnictwo: od 1915
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armée française Armée de l’air Carskie Siły Powietrzne
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Paweł Argiejew, Paul d'Argueeff (ros. Павел Владимирович Аргеев, Pawieł Władymirowicz Argiejew, ur. 17 lutego^?/ 1 marca 1887 w Jałcie, zm. 30 października 1922 w okolicy Trutnova) – rosyjski i francuski wojskowy narodowości rosyjskiej, pilot wojskowy, as myśliwski okresu I wojny światowej lotnictwa rosyjskiego i francuskiego z 15 potwierdzonymi zwycięstwami.

Życiorys

Urodził się 1 marca 1887 w Jałcie w rodzinie wojskowej – ojciec i dziadek byli oficerammi armii rosyjskiej^[1]. Wybrał również karierę wojskową i po ukończeniu Akademii Wojskowej w Odessie w 1907 roku wstąpił w stopniu chorążego do piechoty^[1]. Od 1911 roku służył w 29 Pułku Piechoty w Czernihowie jako specjalista do spraw uzbrojenia^[1]. 12 grudnia 1912 awansował na stopień porucznika^[1]. Wybuch pierwszej wojny światowej zastał go we Francji, gdzie pracował w rosyjskiej misji wojskowej do spraw uzbrojenia^[1]. Podjął starania powrotu do kraju, lecz rosyjskie władze wojskowe pozostawiły go na dotychczasowym stanowisku^[1] (według innych publikacji, przed wojną wystąpił z armii rosyjskiej i wyemigrował do Francji). Chcąc czynnie walczyć, Argiejew wystąpił o nadanie mu obywatelstwa francuskiego, po czym na ochotnika wstąpił do armii francuskiej^[1]. Przyjął wówczas formę nazwiska łatwiejszą dla Francuzów: Paul d′Argueeff^[1].

Już 12 września 1914 został wysłany na front w składzie 331. Pułku Piechoty w stopniu porucznika, a 23 września został po raz pierwszy ranny^[1]. Służył następnie jako dowódca kompanii w 131. Pułku Piechoty^[1]. 5 listopada został awansowany na kapitana. Za zasługi, 9 stycznia 1915 został odznaczony orderem Croix de Guerre (Krzyż Wojenny) z dwiema palmami^[1]. 17 kwietnia został ponownie ranny, lecz nie zszedł z placu boju, za co między innymi 7 maja 1915 został odznaczony Legią Honorową^[1]. 15 maja został jednak poważnie ranny w obie nogi, po czym uznano go za niezdolnego do służby w piechocie^[1]. Argiejew wówczas poprosił o przeniesienie do lotnictwa, chociaż w następstwie rany chodził później z laską^[1]. Jego prośbę uwzględniono i po szkoleniu, 30 stycznia 1916 uzyskał licencję pilota wojskowego (brevet nr 2573), a po ukończeniu kursu pilota myśliwskiego, 1 czerwca 1916 został przydzielony do eskadry N.48, latającej na samolotach Nieuport^[1].

Początkowa służba Argiejewa w lotnictwie francuskim nie trwała jednak długo, gdyż w lipcu zgłosił się do grupy pilotów wysłanych przez rząd francuski do Rosji w ramach pomocy wojskowej^[2]. Tam zgłosił chęć powrotu do armii rosyjskiej i 22 października został przyjęty do armii w stopniu sztabskapitana, a następnie 2 listopada został przydzielony do 19. Eskadry (Awiaotriadu), dowodzonej przez Aleksandra Kazakowa^[2]. Latał tam na myśliwcu Nieuport 17^[2].

10 stycznia 1917 odniósł pierwsze potwierdzone zestrzelenie niemieckiego samolotu rozpoznawczego Albatros, a 27 lutego drugie (Albatros C.III)^[3]. W kwietniu jego eskadra walczyła na froncie rumuńskim, a później na Ukrainie. Argiejew odniósł w Rosji sześć uznanych oficjalnie zwycięstw powietrznych, z tego dwa zespołowo z Kazakowem (wszystkie nad samolotami rozpoznawczo-bombowymi kategorii C)^[3]. Ostatnie zwycięstwo nad Rumplerem C.I odniósł w czerwcu 1917 roku^[a]. Po rewolucji bolszewickiej w Rosji, gdy ponadto armia rosyjska rozpadła się, Argiejew postanowił opuścić kraj^[2].

Argiejew zdołał dotrzeć do Francji w maju 1918 i od razu zgłosił się do lotnictwa francuskiego^[2]. 25 maja przydzielono go do eskadry SPA 124, z międzynarodowym składem osobowym, latającej na myśliwcach SPAD S.XIII, należącej do dywizjonu GC 21^[2]. Na skutek nieznajomości nowego myśliwca, Argiejew został zestrzelony 1 czerwca, lecz zdołał awaryjnie wylądować^[2]. Następnie jednak do końca czerwca zestrzelił cztery samoloty niemieckie^[3]. Po przerwie w lataniu spowodowanej leczeniem, 27 września zestrzelił myśliwiec Fokker D.VII, następnego dnia dwa samoloty rozpoznawcze, a kolejne dwa 5 i 30 października^[3]. Razem, odnosząc 9 oficjalnie uznanych zwycięstw we Francji, podniósł swoje konto zestrzeleń do 15 samolotów (daty zwycięstw podawane w różnych publikacjach różnią się jednak między sobą)^[3]. Ponadto, odniósł prawdopodobnie kilka zwycięstw oficjalnie nieuwzględnionych^[3]. Jak wspominali jego koledzy, Argiejew najchętniej latał i polował samotnie^[3].

Podczas służby w lotnictwie uzyskał francuski Krzyż Wojenny z 8 palmami oraz kilka odznaczeń rosyjskich, w tym Order św. Jerzego IV klasy z Mieczami, Order Świętego Włodzimierza IV klasy z Mieczami i Order Świętej Anny II, III i IV klasy^[4]. Argiejew był drugim pod względem liczby zwycięstw rosyjskim asem I wojny, po Kazakowie (do drugiego miejsca pretenduje też Wasyl Janczenko).

Po wojnie, Argiejew pozostał na emigracji we Francji. We wrześniu 1922 znalazł zatrudnienie jako pilot w przedsiębiorstwie lotniczym Companie France-Roumanie, prowadzącym loty komunikacyjne między Warszawą a Pragą^[4]. Już jednak 30 października 1922 podczas lotu utracił orientację w złych warunkach atmosferycznych i chmurach i rozbił się samolotem o górę w okolicy Trutnova w Czechosłowacji, ponosząc śmierć^[4].

Zobacz też

• Asy myśliwskie Rosji (do 1920)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Wiesław Bączkowski. Paweł Władymirowicz Argiejew. „Lotnictwo Wojskowe”. 5/2002. V (26), s. 57-59, wrzesień – październik 2022. Magnum-X. ISSN 1505-1196. 

Linki zewnętrzne

• Pavel Argeyev (ang.)