Paweł Brandys
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Kanonik gremialny katowickiej Kapituły Katedralnej | |
| Okres sprawowania | 1957-1980 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat | 23 czerwca 1896 |
| Odznaczenia | |
 | |
Paweł Brandys (ur. 4 grudnia 1869 Pawłowicach-Dębinie[1], zm. 24 kwietnia 1950 w Michałkowicach), ksiądz katolicki, działacz polityczny i narodowy, poseł, senator II RP.
Życiorys
Syn Pawła i Zuzanny z Karetów[1]. Brat ks. Jana Brandysa. Do szkoły ludowej uczęszczał w rodzinnej miejscowości, a do gimnazjum w Cieszynie, Mikułowie na Morawach i w Pszczynie, gdzie w 1892 r. uzyskał maturę. W latach 1892-1895 studiował teologię na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie m.in. był czołowym działaczem w Towarzystwie Akademików Górnoślązaków. 23 czerwca 1896 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Jako wikary pracował najpierw przez trzy lata w Zabrzu, potem krótko administrował parafią w Rybniku, następnie został przeniesiony do Dziergowic w powiecie kozielskim, gdzie w 1900 roku został jej proboszczem. Od roku 1898 sprawdzał się jako mówca w polskich komitetach wyborczych, a także organizator licznych stowarzyszeń narodowych. W l. 1907-1918 wybrany został jako poseł do Reichstagu z powiatu opolskiego i członek Koła Polskiego[2]. W czasie I wojny światowej udzielał się w pracy charytatywnej, jako członek Komitetu Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu. Wiosną 1919 r. opuścił Dziergowice i uszedł do Strumienia na Śląsku Cieszyńskim, gdzie uczestniczył w sierpniu 1919 r. w naradzie Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, poświęconej ustaleniu wybuchu powstania. W 1920 r. otrzymał mandat poselski do Sejmu RP. Działał w Towarzystwie Oświaty na Śląsku im. św. Jacka. W czasie plebiscytu i III powstania śląskiego udostępnił swoje probostwo na narady działaczy polskich. W czerwcu 1921 r. opuścił swoją parafię i w 1922 r. został proboszczem parafii w Michałkowicach. W 1924 r. mianowano go dziekanem powiatu piekarskiego, później kanonikiem i prałatem.
Od 1922 roku był działaczem Chrześcijańskiej Demokracji, a także członkiem Zarządu i wiceprzewodniczącym Okręgu Śląskiego. Senator II kadencji wybrany w 1928 roku z województwa śląskiego z Listy Chrześcijańskiej Demokracji–grupy Korfantego[3].
Od początku II wojny światowej do marca 1940 r. pozostawał pod nadzorem gestapo, potem wysiedlony do Żor a następnie do Krzyżowic k. Pszczyny. Po wojnie wrócił do Michałkowic, gdzie zmarł. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.
Przypisy
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 69.
- ↑ Henryka Wolna, "Komendant Rakoczy", MON, Warszawa 1985, ISBN 83-11-07166-7
- ↑ Tadeusz i Karol Rzepeccy, Sejm i Senat 1928-1933. Podręcznik zawierający wyniki wyborów w województwach, okręgach i powiatach, podobizny posłów sejmowych i senatorów, statystyki i mapy poglądowe, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań 1928, s. 169.
Linki zewnętrzne
- Filmowa Encyklopedia Powstań Śląskich IV – ks. Paweł Brandys (pol.). youtube.com. [dostęp 2021-03-17].
Media użyte na tej stronie
Od prawej: ks. Emil Szramek, ks. Paweł Brandys, bp Teofil Bromboszcz, Karol Grzesik i ks. Jan Brandys w czasie jubileuszu 40 - lecia kapłaństwa ks. prałata Pawła Brandysa.
Paweł Brandys