Paweł Dąbek

Paweł Dąbek

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	24 września 1908 Piotrków
Data i miejsce śmierci	19 września 1987 Lublin
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Robotniczo-Chłopska Organizacja Bojowa Gwardia Ludowa Związek „Orzeł”
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Paweł Dąbek (ur. 24 września 1908 w Piotrkowie, zm. 19 września 1987 w Lublinie) – polski polityk i wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego, wojewoda lubelski (1949–1950), wieloletni przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej województwa lubelskiego; poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Syn Piotra i Franciszki^[1]. W latach 1930–1931 członek Związku Niezależnej Młodzieży Demokratycznej. Od 1931 do 1938 należał do Komunistycznej Partii Polski. W 1935 ukończył studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

W trakcie wojny obronnej 1939 walczył w szeregach Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie”. W latach 1941–1942 członek Robotniczo-Chłopskiej Organizacji Bojowej. W 1942 został działaczem Polskiej Partii Robotniczej^[1]. Następnie oficer oraz dowódca Lubelskiego Okręgu Gwardii Ludowej. W 1943 został aresztowany i był więziony w obozie koncentracyjnym na Majdanku. Na terenie obozu zorganizował Związek „Orzeł”, który przygotował ucieczkę przez druty trzech osób w marcu 1944^[1]. Od 9 września 1944 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, reprezentując Polską Partię Robotniczą. Zgłoszony został przez Wojewódzką Radę Narodową w Lublinie. Od 1945 do 1946 był instruktorem Wydziału Przemysłowego Komitetu Centralnego PPR. W okresie 1946–1952 i 1956–1981 członek Komitetu Wojewódzkiego i jego egzekutywy kolejno w PPR i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (do której przystąpił wraz z PPR w grudniu 1948) w Lublinie; od 1947 do 1948 III sekretarz KW PPR, a w latach 1948–1949 sekretarz organizacyjny KW PPR i PZPR. W latach 1959–1968 zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR. Od 1984 do 1987 ponownie zasiadał w KW partii w Lublinie^[1].

W latach 1944–1946, 1950–1952 oraz 1956–1969 przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej województwa lubelskiego. W okresie 1949–1950 wojewoda lubelski. W 1947 uzyskał mandat posła na Sejm Ustawodawczy w okręgu Zamość z ramienia Polskiej Partii Robotniczej. Zasiadał w Komisji Przemysłowej, Komisji Prawniczej i Regulaminowej oraz w Komisji Skarbowej. W 1957, 1961, 1965, 1969, 1972, 1976 i 1980 ponownie uzyskiwał mandat posła jako reprezentant Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Do Sejmu Ustawodawczego oraz Sejmu III, IV, V i VI kadencji dostał się z okręgu Zamość, do Sejmu II kadencji z okręgu Tomaszów Lubelski, a do Sejmu VII i VIII kadencji z okręgu Lublin^[2].

W okresie 1946–1977 prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Opieki nad Majdankiem. Od 1949 prezes Zarządu Wojewódzkiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Lublinie, a także członek Rady Naczelnej i Zarządu Głównego ZBoWiD; od 1985 członek prezydium Rady Naczelnej ZBoWiD. Członek honorowy Lubelskiego Towarzystwa Naukowego. Od 1952 do 1955 pełnił funkcję prezesa Wojewódzkiego Związku Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Krakowie oraz w Kielcach (Radomiu). W latach 1969–1976 dyrektor Wydawnictwa Lubelskiego. W 1971 został przewodniczącym Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Lublinie. W 1974 wybrany w skład Zarządu Głównego, a w 1983 w skład Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej; od 1980 prezesował Okręgowi Lubelskiemu TPPR^[1]. W latach 80. członek Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego^[3].

W październiku 1980 otrzymał awans na stopień generała brygady w stanie spoczynku. Nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński.

Pochowany został 26 września 1987 w Alei Zasłużonych na cmentarzu wojskowo-komunalnym przy ul. Lipowej w Lublinie (kwatera P3AZ-1-1) wraz z żoną, Krystyną Dąbek z domu Bartoszewską (1913–1992)^[4]. W pogrzebie w imieniu władz uczestniczyli: członek Biura Politycznego KC PZPR, sekretarz KC PZPR gen. broni Józef Baryła oraz prezes Zarządu Głównego ZBoWiD gen. broni Józef Kamiński.

Grób gen. Pawła Dąbka na cmentarzu przy ul. Lipowej

Życie prywatne

Mieszkał w Lublinie. Był żonaty z Krystyną z domu Bartoszewską (zmarła w 1992). Małżeństwo miało córkę^[5].

Ordery i odznaczenia

• Order Budowniczych Polski Ludowej (1974)^[6]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy
• Order Czerwonego Sztandaru (Związek Radziecki)
• Złoty Krzyż Zasługi
• Krzyż Partyzancki
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)^[7]

Przypisy

Bibliografia

• Strona sejmowa posła VIII kadencji.
• Kto jest kim w Polsce 1984, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984, s. 154.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Toruń 2010, s. 316–318.