Paweł Garapich

Paweł Garapich

Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1882 Cebrów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	1957 Puławy(?), Polska
1. starosta tarnopolski
Okres	od 1919 do 1920
2. wicewojewoda łódzki
Okres	od 15 lutego 1920 do 10 marca 1922
2. wojewoda łódzki
Okres	od 10 marca 1922 do 24 lutego 1923
Poprzednik	Antoni Kamieński
Następca	Marian Rembowski
3. wicewojewoda stanisławowski
Okres	od 2 kwietnia 1923 do 11 sierpnia 1924
4. wojewoda łódzki
Okres	od 12 sierpnia 1924 do 30 grudnia 1924
Poprzednik	Marian Rembowski
Następca	Ludwik Darowski
7. wojewoda lwowski
Okres	od 30 grudnia 1924 do 28 lipca 1927
Poprzednik	Stanisław Zimny
Następca	Piotr Dunin Borkowski
Odznaczenia

Paweł Garapich (ur. 18 listopada 1882 w Cebrowie^[1], zm. 1957 w Puławach^[2]) – polski prawnik, urzędnik państwowy, wojewoda łódzki i lwowski w II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Syn Michała i Eleonory z hr. Wodzickich^[1]. Pochodził z rodziny ziemiańskiej. W 1900 ukończył C. K. Wyższe Gimnazjum w Tarnopolu, a w 1906 Wydział Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego^[1]. Rozpoczął pracę jako urzędnik w administracji galicyjskiej, w Namiestnictwie Galicji, zyskał tam opinię służbisty i kompetentnego urzędnika. Wybuch I wojny światowej w 1914 r. zastał go pełniącego funkcję wicestarosty tarnopolskiego i był ewakuowany w głąb kraju przed nacierającymi wojskami rosyjskimi. W 1915 r. awansował na stanowisko referenta Oddziału Politycznego przy austriackim okupacyjnym Generalnym Gubernatorstwie, którego władze naczelne mieściły się w Lublinie.

Mimo iż był urzędnikiem państwowym, przejawiał swoje sympatie polityczne i np. w marcu 1918 r. w związku z pokojem brzeskim, na mocy którego państwa centralne przekazywały sprzymierzonej wówczas z nimi Ukraińskiej Republice Ludowej Chełmszczyznę w zamian za pomoc żywnościową, podał się demonstracyjnie do dymisji, nie wahając się przy tym wielokrotnie dać do zrozumienia podczas prywatnych spotkań i okolicznościowych wieców, co sądzi o lojalności Berlina i Wiednia wobec polskich sojuszników walczących przeciwko Rosjanom u boku armii niemieckiej i austriackiej. Przełożeni dymisji nie przyjęli, ukarali go jednak za niesubordynację przeniesieniem na poślednie stanowisko do niewielkiego prowincjonalnego miasteczka Skałat. Politycznemu zesłaniu kres położyło odzyskanie przez Polskę niepodległości. W odrodzonej Rzeczypospolitej został najpierw starostą tarnopolskim. 15 lutego 1920 r. objął funkcję naczelnika Wydziału Prezydialnego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi i wicewojewody łódzkiego. Wraz z ówczesnym wojewodą Antonim Kamieńskim tworzył i organizował struktury administracyjne nowego województwa utworzonego w 1919 r. Po odejściu Kamieńskiego, który objął funkcję ministra spraw wewnętrznych w gabinecie Antoniego Ponikowskiego – powierzono mu 1 marca 1922 r. stanowisko wojewody łódzkiego, które sprawował do 14 lutego 1923 r.

2 kwietnia 1923 r. rząd przeniósł go na stanowisko wicewojewody stanisławowskiego. Tam, obok zagadnień związanych z „docieraniem” mechanizmów działania administracji młodego województwa, rozwiązywał problemy wynikającymi z konieczności harmonijnego ułożenia stosunków pomiędzy zamieszkującymi je narodowościami – Polakami, Ukraińcami i Żydami.

12 sierpnia 1924 r. wrócił na stanowisko wojewody łódzkiego, które pełnił do 30 grudnia 1924 r. Ukończył wówczas wiele projektów administracyjnych, które zaczął wprowadzać w życie jeszcze wspólnie z Kamieńskim, a które miały na celu usprawnienie funkcjonowania wojewódzkiej administracji i rozwój łódzkiego szkolnictwa. Zapamiętano go w Urzędzie Wojewódzkim jako biurokratę-skrupulata w iście „galicyjskim stylu”, podejmującego zwykle przemyślane i trafne decyzje, ale potrafiącego nieraz w kwestiach administracyjnych dzielić przysłowiowy włos na czworo, co nieraz irytowało jego współpracowników i petentów Urzędu. Po odejściu z urzędu wojewody łódzkiego mianowany został wojewodą lwowskim i był nim do 29 lipca 1927, gdy został przeniesiony w stan nieczynny^[3]. To była jego ostatnia funkcja w administracji państwowej.

Przeniósł się na stałe w rodzinne strony do Małopolski Wschodniej. Tam pracował początkowo jako notariusz w Złoczowie. Równocześnie był działaczem społecznym: prezesował lokalnemu oddziałowi Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich i zarządowi Polskiego Czerwonego Krzyża w Małopolsce Wschodniej. Był także kuratorem zakładu dla ociemniałych we Lwowie i Szkoły Głównej Gospodarczej Żeńskiej w Snopkowie pod Lwowem.

Przeżył II wojnę światową. Nie doznał represji komunistycznych. Zmarł w 1957, został pochowany na cmentarzu w Puławach.

Ożenił się 3 lutego 1910 r. z hrabianką Ludgardą Łubieńską^[1].

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[4]
• Złoty Krzyż Zasługi (1939)^[5]

Przypisy

Bibliografia

• Przemysław Waingertner Wojewodowie łódzcy (cz. 1). Paweł Garapich W: „Kronika miasta Łodzi” nr 3(51)/2010 ISSN 1231-5354, s. 127-132.
• Stanisław Łoza, Czy wiesz kto to jest?, t. 1, Warszawa, 1938.
• Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (pod redakcją Jacka Majchrowskiego), Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa 1994.
• Julian Baranowski Organizacja władz administracji ogólnej szczebla wojewódzkiego w Łodzi w latach 1919–1939-1945, W: „Rocznik łódzki” 1994, t. XLI. s. 66–67.
• K. Badziak, J. Baranowski, K. Polit, Powstanie i główne kierunki aktywności administracji województwa łódzkiego w okresie międzywojennym W: Województwo łódzkie 1919-2009, Studia i materiały red. Badziak K., Łapa M., Łódź 2009.
• PrzemysławP. Waingertner PrzemysławP., Historie znad Łódki, czyli 47 opowieści z dziejów Ziemi Obiecanej, Łódź: Agencja Reklamowa Grafservice Izabela Staniszewska, 2009, ISBN 978-83-929701-0-1, OCLC 750659502 .