Paweł Grabowski

Paweł Grabowski
Ilustracja
mal. Jan Chrzciciel Lampi (starszy), 1790

Oksza
Rodzina

Grabowscy herbu Oksza

Data urodzenia

1759

Data i miejsce śmierci

4 listopada 1794(?)
Warszawa

Ojciec

Jan Jerzy Grabowski

Matka

Joanna Gruszczyńska

Żona

Ludwika Tyzenhauz

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów) Krzyż Kawalerski Orderu Virtuti Militari

Paweł Ignacy Grabowski herbu Oksza (ur. 1759, zm. 4 listopada 1794? w Warszawie) – generał lejtnant wojsk litewskich[1], generał-komendant wojsk litewskich[2], starosta wołkowyski.

Życiorys

Był synem Jana Jerzego, i Joanny z Gruszczyńskich, generała wojsk koronnych i jazdy litewskiej[2]. Oboje rodzice byli wyznania ewangelicko-reformowanego (kalwińskiego).

W 1771 wraz z bratem Stefanem Kazimierzem wstąpił do korpusu kadetów w Warszawie, gdzie przebywał do 1775[3]. W 1781 został członkiem loży masońskiej Dobry Pasterz[4]. W 1784 mianowany generałem inspektorem wojska litewskiego oraz starostą wołkowyskim[5]. Był oficerem wojska francuskiego, następnie podpułkownikiem i pułkownikiem 5. regimentu piechoty litewskiej (1789). Poseł na sejm 1784 roku oraz na Sejm Czteroletni. 2 maja 1791 roku podpisał asekurację, w której zobowiązał się do popierania projektu Ustawy Rządowej[6]. Był członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej[5]. Był posłem na Sejm Czteroletni w 1788 roku z powiatu wołkowyskiego[7]. W 1789 otrzymał Order Świętego Stanisława[2]. Walczył w stopniu generała w wojnie polsko-rosyjskiej 1792 dowodząc 3. regimentem pieszym litewskim. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari[8].

W powstaniu kościuszkowskim otrzymał 16 maja 1794 patent generała lejtnanta. Dowodził 5. regimentem litewskim, a następnie dywizją litewską (jedną z trzech istniejących). 26 czerwca wziął udział w przegranej bitwie pod Sołami. Do 30 czerwca jego zgrupowanie znajdowało się w korpusie gen. Antoniego Chlewińskiego, później połączył się wraz z Chlewińskim z Dywizją Karola Sierakowskiego. 5 sierpnia objął samodzielne dowództwo dywizji na Polesiu. Na początku sierpnia 1794 był tymczasowym dowódcą obrony Wilna, a po upadku powstania na Litwie organizował armię litewską w okolicach Bielska. Następnie dowodził dywizją w ramach korpusu Mokronowskiego. Zginął prawdopodobnie 4 listopada 1794 w czasie rosyjskiego szturmu Pragi[9], jednak według informacji króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego, 8 marca 1795 złożył przysięgę wierności Nikołajowi Repninowi[5].

Z małżeństwa z Ludwiką z Tyzenhauzów nie pozostawił potomstwa[10]. Jego brat Jerzy Franciszek także był generałem powstania kościuszkowskiego.

Przypisy

  1. ↑ Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. I, Pruszków 1998, s. 162.
  2. ↑ a b c A. Boniecki, Herbarz polski. T. 7: Grabowscy - Hulkiewiczowie, Warszawa 1904, s. 10.
  3. ↑ S. Herbst, Grabowski Paweł, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom IX, Wrocław-Warszawa-Kraków 1960-1961, s. 506.
  4. ↑ S. Herbst, Grabowski Paweł, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom IX, Wrocław-Warszawa-Kraków 1960-1961, s. 506–507.
  5. ↑ a b c S. Herbst, Grabowski Paweł, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom IX, Wrocław-Warszawa-Kraków 1960-1961, s. 507.
  6. ↑ Bronisław Dembiński, W przededniu 3-maja 1791 roku, w: Tygodnik Ilustrowany, nr 1 13 stycznia 1906 roku, s. 10.
  7. ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 326.
  8. ↑ Krzysztof Filipow, Order Virtuti Militari 1792-1945, Warszawa 1990, s. 18.
  9. ↑ A. Boniecki, Herbarz polski. T. 7: Grabowscy - Hulkiewiczowie, Warszawa 1904, s. 11.
  10. ↑ A. Boniecki, Herbarz polski. T. 7: Grabowscy - Hulkiewiczowie, Warszawa 1904, s. 10–11.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie