Paweł Tetera

Paweł Tetera
Павло Тетеря
Ilustracja
Paweł Tetera
hetman kozacki
Data i miejsce urodzenia

ok. 1620
nieznany

Data śmierci

ok. 1670

Przebieg służby
Lata służby

1620–1657

Siły zbrojne

kozacy rejestrowi

Stanowiska

hetman kozacki

Główne wojny i bitwy

Oblężenie Głuchowa

podpis
Wielki wódz kozacki (Magnum Dux Cosacorum) Paulus Tetera Morzkowski

Paweł Tetera (ukr. Павло Тетеря, Pawło Teteria), właściwie Paweł Morzkowski herbu Ślepowron (?-1670) – hetman kozacki w latach 1663–1665, stolnik połocki, pisarz wojsk zaporoskich w czasie powstania Chmielnickiego, pułkownik perejasławski, starosta niżyński w 1665 roku[1], starosta bracławski w 1668 roku[2].

Życiorys

W 1654 wziął udział w poselstwie do Moskwy, które w imieniu Bohdana Chmielnickiego poprosiło o włączenie Ukrainy do Rosji. W latach 1657–1658 brał udział w pertraktacjach z Rzecząpospolitą, które doprowadziły do podpisania ugody hadziackiej. W 1658 roku na sejmie warszawskim za zasługi dla kraju został nobilitowany[3].

W 1659 roku Sejm nadał mu dożywotnio Złotopol. W latach 1663–1665 jako hetman Ukrainy Prawobrzeżnej osłaniał pochód wojsk polskich na terytorium Rosji. W czasie powstania chłopskiego w 1665 zmuszony był złożyć urząd i wyjechał do Warszawy, gdzie nadano mu stanowisko stolnika połockiego. Przeszedł na katolicyzm. Wkrótce rozpoczął procesy z kresowymi magnatami, a następnie udał się do Mołdawii i Adrianopola na służbę turecką gdzie zmarł.

Był fundatorem warszawskiego kolegium jezuitów.

Jego pierwszą żoną była siostra Iwana Wyhowskiego, kolejną córka Bohdana Chmielnickiego – Katarzyna, a wdowa po Danielu Wyhowskim – bracie Iwana Wyhowskiego. Posiadał także żonę Helenę – córkę Jerzego Chmielnickiego.

Przypisy

  1. W tym roku uzyskał dożywocie na starostwo niżyńskie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.
  2. Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 325.
  3. A. Wajs, Materiały genealogiczne, nobilitacje, indygenaty w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Warszawa 1995, s. 120. Deklaracya szlachectwa Urodzonego Pawła Tetery. Volumina Legum, t. 4 s. 296, f. 686.

Bibliografia

Paweł Tetera na ukraińskim znaczku pocztowym

Media użyte na tej stronie

Павло Мошковський "Тетеря".jpg
Портрет гетьмана Павла Мошковського "Тетері". Гравюра XVII ст.
P.Teteria Signature.png
Факсиміле підпису Павла Тетері
Pavlo Teterya.jpg
Pavlo Teterya