Pawilon Centrali Zaopatrzenia Szkół w Szczecinie

Pawilon Centrali Zaopatrzenia Szkół
Ilustracja
Aleja Wyzwolenia: budynek Cezasu na pierwszym planie
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Szczecin

Adres

ul. Rayskiego 1

Typ budynku

pawilon

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Marian Rąbek

Kondygnacje

2

Rozpoczęcie budowy

1967

Ukończenie budowy

1969

Ważniejsze przebudowy

lata 90. XX wieku, 2007

Pierwszy właściciel

Centrala Zaopatrzenia Szkół

Plan budynku
Plan budynku
Położenie na mapie Szczecina
Mapa konturowa Szczecina, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pawilon Centrali Zaopatrzenia Szkół”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pawilon Centrali Zaopatrzenia Szkół”
Ziemia53°26′05,6″N 14°33′10,5″E/53,434889 14,552917

Pawilon Centrali Zaopatrzenia Szkół (pot. Cezas) – modernistyczny pawilon handlowo-usługowy, zlokalizowany na narożniku ulicy Generała Ludomiła Rayskiego i alei Wyzwolenia, na osiedlu Centrum, w szczecińskiej dzielnicy Śródmieście.

Opis

Pawilon jest obiektem dwukondygnacyjnym, pokrytym płaskim dachem z niewielką nadbudówką. Parter budynku wysunięto częściowo poza lico elewacji północnej. Od strony alei Wyzwolenia do parteru przylegał pierwotnie zadaszony pasaż. Cechą charakterystyczną fasady pierwszego piętra jest duże okno zajmujące całą szerokość budynku, osłonięte umieszczonymi blisko siebie żelbetowymi panelami[1]. Klatkę schodową łączącą poszczególne piętra wybudowano od strony ówczesnej ulicy Karola Świerczewskiego (dziś ulica Rayskiego). Wnętrze klatki doświetlono pionowym oknem. Tylną elewację pawilonu udekorowano niewielkim wykuszem obłożonym kamieniami.

Historia

Pawilon wzniesiono w latach 1967–1969 według projektu szczecińskiego architekta Mariana Rąbka z przeznaczeniem na siedzibę Centrali Zaopatrzenia Szkół[2]. Z biegiem lat obiekt zmienił przeznaczenie i stał się siedzibą firm handlowo-usługowych. Usunięto neony, wymieniono część okien, wyburzono pasaż obok parteru, a okna klatki schodowej i płyty przysłaniające okno pierwszej kondygnacji zasłonięto reklamami[3]. W 2007 r. wykonano termomodernizację fasady[4].

6 października 2017 r. wojewódzki konserwator zabytków rozpoczął postępowanie dotyczące wpisania pawilonu do rejestru zabytków[4]. Krótko później z frontu usunięto reklamy odsłaniając żelbetowe panele pierwszego piętra[1]. Ostatecznie pawilon nie został umieszczony w rejestrze zabytków, lecz jedynie w ich gminnej ewidencji z uwagi na istotne przekształcenia dokonane względem oryginalnych rozwiązań architektonicznych[5].

Koncepcja przebudowy pawilonu była przedmiotem pracy dyplomowej „Projekt adaptacji budynku "CEZAS" w Szczecinie na filię Miejskiej Biblioteki” autorstwa absolwentki Wydziału Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie, nagrodzonej przez prezydenta Szczecina Piotra Krzystka[6].

Przypisy

  1. ↑ a b Zniknęły wielkie reklamy. Teraz Cezas wygląda dużo lepiej., wszczecinie.pl [dostęp 2020-11-12] (pol.).
  2. ↑ In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Marian Rąbek, www.inmemoriam.architektsarp.pl [dostęp 2020-11-12].
  3. ↑ Marek Warchoł, Cezas upodlony. Jeden z piękniejszych powojennych budynków wygląda jak własna karykatura, szczecin.wyborcza.pl, 24 listopada 2017 [dostęp 2020-11-12].
  4. ↑ a b To może być kolejny szczeciński zabytek. Najmłodszy ze wszystkich, wszczecinie.pl [dostęp 2020-11-12] (pol.).
  5. ↑ Cezas zabytkiem? Konserwator zabytków podjął decyzję o przyszłości budynku, szczecin.wyborcza.pl, 28 kwietnia 2018 [dostęp 2020-11-12].
  6. ↑ Prezydent nagrodził najlepsze prace dyplomowe napisane na ZUT - Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, www.zut.edu.pl [dostęp 2020-11-12].
Zabudowa alei Wyzwolenia w Szczecinie
Budynki mieszkalne
  • blok nr 2-4
  • bloki nr 25-35 i 37-47
Budynki użyteczności publicznej
Obiekty nieistniejące

POL Szczecin COA.svg

Media użyte na tej stronie

West Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Map of Cezas building in Szczecin.svg
Autor: Szczecinolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Map of Cezas building in Szczecin
Centrala Zaopatrzenia Szkół building in Szczecin, 2015.jpg
Autor: Szczecinolog, Licencja: CC BY-SA 4.0
Centrala Zaopatrzenia Szkół building in Szczecin, 2015
Szczecin location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreetMap location map of Szczecin, Poland
  • top = 53.545
  • bottom = 53.320
  • left = 14.429
  • right = 14.814