Pcim

Pcim

wieś
Centrum Pcimia (2007)
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	myślenicki
Gmina	Pcim
Liczba ludności (2022)	5578[1]
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-432[2]
Tablice rejestracyjne	KMY
SIMC	0329898
Położenie na mapie gminy Pcim Pcim
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pcim
Położenie na mapie województwa małopolskiego Pcim
Położenie na mapie powiatu myślenickiego Pcim
49°45′08″N 19°58′06″E/49,752222 19,968333

Centrum w Pcimiu

Pcim – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie myślenickim, w gminie Pcim^[3][4]. Siedziba gminy Pcim. Wieś podzielona jest na trzy sołectwa: Pcim Centrum, Pcim-Krzywica i Pcim-Sucha.

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Przez Pcim przechodzi Zakopianka (droga krajowa nr 7, fragment międzynarodowej trasy E77 i drogi ekspresowej S7). W miejscowości znajduje się zjazd w kierunku Jordanowa.

Integralne części wsi

Historia

Pierwszych osadników sprowadził na początku XIII w. Leszek Biały. W 1338 r. Kazimierz Wielki ustanowił parafię św. Mikołaja i wzniósł drewniany kościół. Akt lokacyjny wsi pochodzi z 1351 r., wieś była lokowana „na surowym korzeniu” przez czeskiego rycerza Nedana (stąd pierwotna nazwa: Nedanowa Wola), któremu król Kazimierz Wielki ofiarował obszar leśny o powierzchni około 100 łanów celem kolonizacji. Według przekazów ludowych we wsi osiedlali się chętnie jeńcy tatarscy i zbójnicy, którzy wrócili na drogę prawa. Według spisu z 1629 w Pcimiu istniały 2 młyny, tartak i folusz. Do sołectwa pcimskiego należała w połowie XIV w. łąka Lubień, na której powstała później wieś o tej samej nazwie^[5].

Wieś królewska Pcin położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego^[6]. Wchodziła w skład klucza myślenickiego, stanowiącego uposażenie kasztelanów krakowskich^[7].

W 1651 r. w czasie powstania Kostki-Napierskiego działał w Pcimiu Marcin Radocki, nauczyciel i organista, który za udział w powstaniu i współpracę z Kostką-Napierskim został stracony w Krakowie 11 lipca 1651 r. W 1687 r. w czasie rekwizycji bydła doszło do konfliktu pomiędzy chłopami a kasztelanem Warszyckim, który wysłał przeciw nim oddział wojska. Chłopi stawili czynny opór, ich przywódcą był mieszkaniec Pcimia Piotr Ornatek.

W 1939 r. w walkach obronnych o Pcim wzięła udział 10 Brygada Kawalerii płk. Stanisława Maczka. W czasie okupacji działały oddziały Armii Krajowej.

W 1953 r. w budynku dawnego dworu powstał zakład produkcyjny Polskiego Związku Głuchych. W centrum Pcimia przy szosie Kraków – Zakopane istniała od XIX w. znana karczma „U Druzgały” (później „Chata Sasa”). W Pcimiu rozgrywa się akcja sztuki ludowej „Zrękowiny u Druzgały” Jana Szczęsnego-Płatkowskiego (ps. „Pobratymiec”), ukazująca obyczaje pcimskich górali Kliszczaków.

Miejscowość ucierpiała podczas powodzi w 2010 r.

Urodził się tu Michał Róg, polski działacz ludowy, wicemarszałek Sejmu.

Sport

We wsi działa Klub Sportowy Pcimianka Pcim, który powstał w 1969^[8], a także Akademia Małego Sportowca, która działa od 2015 roku^[9].

Nawiązania w popkulturze

Pcim kojarzy się w kulturze masowej z małą miejscowością, gdzieś na końcu świata. W mowie potocznej, anegdotach i żartach, bardzo często funkcjonuje jako Pcim Dolny, choć nie wiadomo dlaczego, bo takiej miejscowości nie ma na mapie Polski. Wieś kojarzona jest z zaściankiem i zacofaniem. Dla niektórych jest synonimem miejsca pełnego układów i załatwiania spraw po znajomości. Taka opinia utarła się wśród części polskiego społeczeństwa za sprawą jej byłego wójta Daniela Obajtka, obecnego prezesa PKN Orlen. Niektóre media i partie polityczne ujawniały panujące według nich, za czasów jego rządów układy i nepotyzm. Prawdziwe opinie o Pcimiu mieszają się głównie z utartymi wśród ludzi fałszywymi stereotypami^[10].

W połowie lutego 2008 r. nazwa wsi została użyta w reklamie banku BZ WBK, w której zagrał aktor John Cleese, członek grupy Monty Pythona. Wypowiedział w niej m.in. zdanie: „My aunt from Pcim" (pol. „Moja ciocia pochodzi z Pcimia"), co spowodowało, że wielu ludzi zaczęło wierzyć w jego polskie pochodzenie. Sam aktor musiał to wielokrotnie dementować i wyjaśniać, że nazwa wsi została użyta wyłącznie z tego powodu, że spodobało mu się jej brzmienie^[11]. Reklama ta stała się symbolem tego, że nie należy wstydzić się swoich korzeni i miejsca, z którego się pochodzi, choćby była to mała wieś lub miasteczko.

W 2021 r. XXVI. Festiwal Kabaretu w Koszalinie odbywał się pod hasłem „Stacja Pcim". Na scenie w humorystyczny sposób zostały przedstawione historie różnych fikcyjnych postaci, które postanowiły wyrwać się z przysłowiowej zacofanej miejscowości, aby wyruszyć w Polskę i odmienić swoje nudne, szare życie. Całość akcji rozgrywała się przy stacji kolejowej w Pcimiu, wokół której przewinęło się wiele osób, m.in. politycy, wójt, ksiądz, policjant, małżeństwo Mariana i Heli oraz szereg osób wywodzących się z wioski, w tym także lokalni menele, którzy całe dnie przesiadują na stacji pijąc alkohol lub śpiąc na umieszczonych przy peronie ławeczkach. Program był premierowo transmitowany 31 lipca na antenie Polsatu. W koszalińskim amfiteatrze wystąpiły takie kabarety, jak: Kabaret Neo-Nówka, Kabaret Młodych Panów, Kabaret Smile, Kabaret Skeczów Męczących, Kabaret Jurki, Kabaret Rak, Kabaret Chyba i gospodarze - Kabaret Koń Polski^[12].

Turystyka

Pcim jest punktem wyjściowym w Beskid Makowski:

Maków Podhalański – Stańkowa – Koskowa Góra – Parszywka – Przełęcz Dział – Groń – Pcim – Działek

Pcim – Schronisko PTTK na Kudłaczach – Łysina

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalny serwis gminy Pcim