Pełcznica (Świebodzice)

Pełcznica
Część Świebodzic
Ilustracja
Willa Jana Mikulicza-Radeckiego przy ul. Sikorskiego
Państwo

 Polska

Miasto

Świebodzice

W granicach Świebodzic

1957

SIMC

0984686

Położenie na mapie Świebodzic
Mapa konturowa Świebodzic, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Pełcznica”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pełcznica”
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa konturowa powiatu świdnickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pełcznica”
Ziemia50°51′02″N 16°17′31″E/50,850556 16,291944
Portal Polska

Pełcznica (niem. Polsnitz[1]) – część miasta Świebodzice[2].

Włączona w granice miasta w 1957 roku, wcześniej samodzielna wieś. W latach 1945–1954 siedziba gminy Pełcznica.

Nazwa

Według niemieckiego geografa oraz językoznawcy Heinricha Adamy’ego pierwotna nazwa miejscowości jest patronimiczną nazwą pochodzącą od imienia męskiego Paweł[3], którego posiadacz był zasadźcą, właścicielem lub patronem miejscowości. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on nazwę miejscowości w staropolskim brzmieniu Polsnica podając jej znaczenie „Dorf des St. Paulus”, czyli po polsku „Wieś św. Pawła”[3].

Miejscowość została wymieniona w staropolskiej, zlatynizowanej formie Polsnice w łacińskim dokumencie wydanym 12 sierpnia 1201 roku przez kancelarię papieża Innocentego III wydanym w Segni[4]. Nazwa została później przez Niemców zgermanizowana na Polsnitz.

Po II wojnie światowej polska administracja wprowadziła nazwę Pełcznica, która nie ma związku z pierwszym znaczeniem.

Położenie

Dzielnica położona jest w malowniczej kotlinie i wciska się pomiędzy garby Pogórza Świebodzickiego. Otoczona licznymi zalesionymi wzgórzami leży na wysokości około 330 m n.p.m. Stanowi doskonałą bazę wypadową do Książa i do zamku Cisy. Nieopodal ulicy Moniuszki rośnie najstarszy cis w Sudetach – cis Bolko.

Przez Pełcznicę przepływa rzeka o tej samej nazwie, wywołująca częste powodzie, z których największe miały miejsce w roku 1997 i 2002.

Dzielnica jest silnie uprzemysłowiona; znajduje się tutaj szereg zakładów, m.in. Termet, GEA Klimator.

Osiedla

W skład Pełcznicy wchodzą osiedla: Wilcza Góra, Osiedle WSK, Osiedle Zamkowa oraz Zimny Dwór. Z wyżej położonych części dzielnicy widać Zamek Książ.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[5]:

  • kościół pw. św. Anny, ruiny, prawdopodobnie z przełomu XII i XIII w., ze stylu romańskiego na gotyk przebudowany na przełomie XIV-XV w., najstarsza budowla sakralna na terenie Świebodzic, ul. Mikulicza

inne zabytki:

Przypisy

  1. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262).
  2. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 sierpnia 2022
  3. ↑ a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 23, OCLC 456751858 (niem.).
  4. ↑ Colmar Grünhagen 1866 ↓, s. 58.
  5. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 172. [dostęp 2012-10-15].

Bibliografia

  • Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866.
Zwyczajowe dzielnice Świebodzic

Herb miasta Świebodzice

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Świebodzice location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map.
Willa Mikulicza 2.JPG
Autor: Bonio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Świebodzice, ul. Sikorskiego 43 - fasada willi Jana Mikulicza-Radeckiego