Pełczyska (województwo świętokrzyskie)
wieś | |
(c) w kuszak, CC BY-SA 3.0 Dzwonnica kościoła św. Wojciecha | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | 358[1] |
Strefa numeracyjna | 41 |
Kod pocztowy | 28-425[2] |
Tablice rejestracyjne | TPI |
SIMC | 0280465[3] |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°21′22″N 20°34′17″E/50,356111 20,571389 |
Pełczyska – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Złota[4][3].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.
Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela.
W XVI w. działali tu bracia polscy[5]
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0280471 | Kolonie | część wsi |
0280488 | Olbrych | przysiółek |
0280494 | Podlesie | część wsi |
0280502 | Strugi | część wsi |
0280519 | Wymysłów | przysiółek |
Zabytki
- Kościół pw. św. Wojciecha, wzniesiony w XVIII w.; wyposażenie świątyni rokokowe, m.in. ambona, ołtarze, prospekt organowy oraz ławki.
- Kościół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.666 z 15.01.1957 i z 15.02.1967)[6].
- Starożytny kompleks osadniczy obejmujący kilka osad i cmentarzysk z różnych okresów; kilka z nich należy do najważniejszych stanowisk archeologicznych w kraju. Badania archeologiczne w latach 1958-1973 oraz 2000-2006 (Ekspedycja Celtycka Instytutu Archeologii UW).
- Najstarsze znaleziska z młodszej epoki kamienia (kultura ceramiki wstęgowej rytej) sprzed ok. 7500 lat zarejestrowano na górze Zawinnicy. Tam też grodzisko późnośredniowieczne oraz pozostałości czworobocznej fosy, w pobliżu ślady osadnictwa neolitycznego (kultura lubelsko-wołyńska) i wczesnosłowiańskiego z VIII-IX w.
- Przy południowym skraju wsi: cmentarzysko kultury łużyckiej oraz cmentarzysko wielokulturowe i osada neolityczna kultury pucharów lejkowatych. Cmentarzysko wielokulturowe (badania archeologiczne 2001-2006) – użytkowane w neolicie (kultury: pucharów lejkowatych, ceramiki sznurowej, pucharów dzwonowatych), wczesnej epoce brązu (kultury: mierzanowicka i trzciniecka) oraz w okresie późnolateńskim i okresie wpływów rzymskich (kultura przeworska) dostarczyło wielu bardzo cennych znalezisk takich jak grób zbiorowy kultury trzcinieckiej czy groby szkieletowe kultury przeworskiej.
- Osada wielokulturowa na wschodnim skraju wsi (przysiółki: Strugi i Błonie) – bogata osada rzemieślniczo-handlowa Celtów (III – I w. BC), a potem ludności kultury przeworskiej (I w. BC – IV w. AD). Badania prowadzone w latach 1959-1973 i 2000-2006 przyniosły szereg odkryć przedmiotów importowanych z różnych części starożytnej Europy, przede wszystkim z terenów Cesarstwa rzymskiego.
- pozostałości po zamku łokietkowskim – wzniesiony na wczesnośredniowiecznym grodzisku na szczycie góry Zawinicy. Został zburzony podczas wojen szwedzkich w połowie XVII w.
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7 [dostęp 2022-05-16]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 908 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Czesław Tadeusz Zwolski, Ponidzie. Busko Zdrój Jędrzejów Kazimierza Wielka Pińczów Staszów. Przewodnik turystyczny, Warszawa 1971, s. 29
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 50 [dostęp 2016-01-07] .
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pińczów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.68 N
- S: 50.31 N
- W: 20.25 E
- E: 20.70 E
(c) w kuszak, CC BY-SA 3.0
Pełczyska Kościół pw. św. Wojciecha, dzwonnica