Pe-2

Pe-2
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 ZSRR

Producent

Zakłady Lotnicze Irkut
Zakłady Lotnicze Rostvertol, Kazańska Fabryka Śmigłowców, Ułan Udejski Zakład Lotniczy

Konstruktor

Władimir Pietlakow

Typ

samolot bombowy i rozpoznawczy

Konstrukcja

dwusilnikowy dolnopłat o konstrukcji metalowej, kabiny zakryte, podwozie chowane w locie

Załoga

trzy osoby

Historia
Data oblotu

15 grudnia 1940

Lata produkcji

styczeń 1941 – grudzień 1945

Wycofanie ze służby

1950 (ZSRR)
1952 (Polska)

Liczba egzemplarzy

11 070

Dane techniczne
Napęd

2 × 12-cylindrowy silnik widlasty
Klimow WK-105RA

Moc

820 kW (1100 KM)

Wymiary
Rozpiętość

17,13 m

Długość

12,66 m

Wysokość

4,00 m

Powierzchnia nośna

40,5 m²

Masa
Własna

5950 kg

Startowa

7536 kg

Osiągi
Prędkość maks.

540 km/h
nad ziemią 452 km/h

Prędkość wznoszenia

na wysokość 5000 m:
7 min

Pułap

8800 m

Zasięg

1315 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
– 4 × karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm
lub wielkokalibrowy karabin maszynowy UBT kal. 12,7 mm
i wielkokalibrowy karabin maszynowy UBS kal. 12,7 mm
i 2 × karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm
– 600–1000 kg bomb
Użytkownicy
ZSRR, Finlandia, Polska, Bułgaria, Jugosławia, Czechosłowacja
Rzuty
Rzuty samolotu

Pe-2 (ros. Пе-2, potocznie zw. peszka) – trzymiejscowy nurkujący samolot bombowy produkcji ZSRR z czasów II wojny światowej. Samolot został zaprojektowany w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym 29. Jego głównym konstruktorem był Władimir Pietlakow.

Pe-2

Początki konstrukcji sięgają prototypu myśliwca wysokościowego WI-100, oblatanego 22 grudnia 1939 roku. W czerwcu 1940 roku zapadła decyzja o zbudowaniu na jego bazie szybkiego bombowca nurkującego PB-100. Konstrukcję przebudowano do postaci bombowca nurkującego PB-100 z trzema członkami załogi w miejsce dwóch, z niehermetyzowaną kabiną, z silnikami dostosowanymi do działania na mniejszych wysokościach i ze zróżnicowanym uzbrojeniem i z komorą bombową. Prototyp PB-100 powstał z przebudowy drugiego WI-100 i oblatany został 15 grudnia 1940 roku. Jeszcze w tym samym miesiącu podjęto decyzję, by PB-100 z niewielkimi zmianami natychmiast skierować do produkcji jako Pe-2. Łącznie w czasie wojny wyprodukowano 11 427 Pe-2, który został w ten sposób najliczniej występującym samolotem radzieckiego lotnictwa bombowego[1].

Ze względu na pierwotny projekt samolotu, Pe-2 miał wąski kadłub, nie pozwalający na zabranie dużego ładunku bomb do powstałej komory bombowej. W efekcie normalny udźwig wynosił 600 kg, a maksymalny – 1000 kg, jednak w praktyce udźwig wynosił nieco ponad 500 kg[2]. Samolot miał rozliczne wady: dużą prędkość lądowania, liczne przypadki samozapłonu i niedostateczną stateczność podłużną[3].

Niezbyt udana była również wersja nocnego myśliwca. Samolot był zbyt słabo uzbrojony (jeden karabin maszynowy 12,7 mm i jeden 7,62 mm), zaś zamontowany radar zajmował tak dużo miejsca, że nie było miejsca dla strzelca-radiotelegrafisty. Urządzenie miało niewielki zasięg i dużą martwą strefę oraz było podatne na zakłócenia z ziemi. W toku użytkowania Pe-2 w charakterze myśliwca nocnego nie osiągnięto żadnych sukcesów[4].

Konstruktor samolotu Władimir Petlakow zginął 12 stycznia 1942 roku w katastrofie samolotu Pe-2, którym leciał jako pasażer[5].

Pe-2FT

Silnik WK-105PF (M-105) eksponowany w MLP w Krakowie.

Pierwotna wersja Pe-2 została od 1942 roku zastąpiona przez Pe-2FT. Nowa maszyna posiadała lepsze uzbrojenie obronne (pojedyncze karabiny maszynowe 7,62 mm w wieżyczce grzbietowej i po każdej stronie belki ogonowej), usunięto z niej podskrzydłowe hamulce aerodynamiczne, zmniejszono przeszklenie przedniej części kadłuba, w lutym 1942 roku zaś możliwe stało się wyposażenie samolotu w mocniejsze silniki. W wyniku dalszych prac rozwojowych powstały takie wersje jak: samolot rozpoznania fotograficznego dalekiego zasięgu Pe-2R, ze zbiornikami o większej pojemności, samolot szkolny Pe-2UT z przebudowaną kabiną i podwójnymi przyrządami pilotażowymi, wielozadaniowy samolot myśliwski Pe-3 uzbrojony w działka 20 mm i dwa karabiny maszynowe 12,7 mm na dolnym i górnym stanowisku strzeleckim oraz prowadnice dla pocisków rakietowych 132 mm. Istniało także wiele wersji eksperymentalnych.

Pe-2 był także obiektem doświadczeń z zastosowaniem silników rakietowych od października 1943 r. Osiągnięto prędkość większą o 92 km/godz. od pierwotnej.

Wersje

  • WI-100 – prototyp myśliwca wysokościowego na bazie którego powstał Pe-2. Uzbrojony był w 2 działka, 3 karabiny maszynowe i ewentualnie 2 bomby po 250 lub 500 kg.
  • PB-100 – prototyp Pe-2
  • Pe-2 – pierwsza wersja samolotu
  • Pe-2FT – ulepszona wersja samolotu
  • Pe-2R – samolot rozpoznania fotograficznego dalekiego zasięgu
  • Pe-2UT – samolot szkolny
  • Pe-3 – wielozadaniowy samolot myśliwski, który powstał na bazie Pe-2

W muzeach

Zobacz też

Przypisy

  1. Mark Sołonin, Na uśpionych lotniskach, Rebis, Poznań 2009, s. 304.
  2. Mark Sołonin: Na uśpionych lotniskach. Rebis, 2009, s. 266. ISBN 978-83-7510-258-1.
  3. Mark Sołonin: Na uśpionych lotniskach. Rebis, 2009, s. 265. ISBN 978-83-7510-258-1.
  4. Grupa Rekonstrukcji Historycznej FESTUNG BRESLAU, www.festungbreslau.wroclaw.pl [dostęp 2017-11-25].
  5. Stefan Przesmycki: Bombardowanie Lublina przez lotnictwo sowieckie 11 maja 1944. 2009. ISBN 978-83-925400-8-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Red star.svg
A red star. 1922-1943. Used as a symbol of communism in some occasions. The symbol can also represent socialism. Also seen on Soviet aircraft.
Klimow WK-105PF2 MLP 02.jpg
Autor: Zala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Radziecki 12-cylindrowy silnik widlasty WK-105PF2 z 1942 r. ze zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Pe-2-2004.jpg
Autor: jno, Licencja: CC BY-SA 1.0
Petlyakov Pe-2.
Roundel of the Soviet Union (1945–1991).svg
Roundel of the Soviet Air Forces, Air Defence Forces, and Naval Aviation (1945–1991).
PL MWP Pe-2FT.JPG
Autor: Hubert Śmietanka, Licencja: CC BY-SA 2.5
Pe-2 FT w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Petljakov Pe-2.svg
Autor: Kaboldy, Licencja: CC BY-SA 3.0
Petlyakov Pe-2K Soviet bomber with radial engines