Pektu-san

Pektu-san
백두산
Ilustracja
Państwo

 Chiny
 Korea Północna

Położenie

Samjiyŏn, Fusong, Antu

Pasmo

Góry Wschodniomandżurskie

Wysokość

2744 m n.p.m.

Wybitność

2593 m

Dane wulkanu
Rok erupcji

946, 1668, 1772, 1898, 1903[1]

Typ wulkanu

stratowulkan

Położenie na mapie Korei Północnej
Mapa konturowa Korei Północnej, u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Pektu-san”
Ziemia42°00′20″N 128°03′19″E/42,005556 128,055278

Pektu-san[2] (kor. 백두산, Paektu-san; chiń. upr. 长白山; chiń. trad. 長白山; pinyin Chángbái Shān lub chiń. upr. 白头山; chiń. trad. 白頭山; pinyin Báitóu Shān) – szczyt wulkaniczny w pasmie Gór Wschodniomandżurskich na granicy Chin i Korei Północnej, będący najwyższym szczytem Gór Wschodniomandżurskich i najwyższym punktem Korei Północnej[3]. Jest to także najwyższe wzniesienie Półwyspu Koreańskiego oraz Mandżurii.

Ostatnia odnotowana erupcja miała miejsce w 1903 roku[1]. W kalderze znajduje się Jezioro Niebiańskie (kor. 천지, Ch'ŏnji; chiń. 天池; pinyin Tiānchí).

Erupcja Milenijna

Jezioro Niebiańskie

Największa erupcja Pektu-san, tzw. milenijna, miała miejsce w 946 roku[1][4], będąc jedną z największych w historii. Według ocen wulkanologów, w wyniku eksplozji do atmosfery zostało uwolnione około 45 megaton siarki[5]. Mimo że wybuch był znacznie większy niż te powodujące globalne zmiany, jak erupcja wulkanu Tambora, który był przyczyną roku bez lata, skutki erupcji Pektu-san były odczuwane jedynie na terenie Półwyspu Koreańskiego i Mandżurii[4].

W kulturze i propagandzie

Koreańczycy na szczycie Pektu-san

W koreańskiej kulturze góra Pektu jest nieraz nazywana świętą górą i symbolem ducha narodu (podobnie jak Fudżi dla Japończyków), ze względu na jej obecność w wielu mitach i legendach o powstaniu świata i cywilizacji koreańskiej[6].

Według oficjalnych północnokoreańskich biografii, w pobliżu góry Pektu-san w obozie partyzanckim miał się urodzić 16 lutego 1942 Kim Dzong Il, były przywódca Korei Północnej[7][8]. Według zachodnich autorów przyszedł on na świat we wsi Wiatskoje k. Chabarowska w ZSRR, niemniej to właśnie góra Pektu jest częstym północnokoreańskim motywem propagandowym.

Do góry Pektu odnoszą się zarówno Hymn Korei Północnej jak i Hymn Korei Południowej.

Ponadto nazwę Baekdu w 2019 roku otrzymała gwiazda 8 Ursae Minoris w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy.

Zobacz też

  • „Pak Tu San” (PC-701) – południowokoreański okręt.

Przypisy

  1. ↑ a b c Changbaishan (ang.). volcano.si.edu. [dostęp 2020-07-25].
  2. ↑ Polski egzonim uchwalony na XXVIII posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych.
  3. ↑ Pektu-san, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-03-17].
  4. ↑ a b Clive Oppenheimer i inni, Multi-proxy dating the ‘Millennium Eruption’ of Changbaishan to late 946 CE, „Quaternary Science Reviews”, 158, 2017, s. 164–171, DOI: 10.1016/j.quascirev.2016.12.024 (ang.).
  5. ↑ North Korea's 'millennium eruption' flooded the skies with sulfur, but left little climate trace, Science (ang.).
  6. ↑ Halina Ogarek-Czoj: Mitologia Korei. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1988. ISBN 83-221-0404-9.
  7. ↑ Biography of the Dear Leader Kim Jong Il (ang.). Korea-dpr.com. [dostęp 2008-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)].
  8. ↑ Kim Jong Il - Short Biography [dostęp 2011-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-12].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Paektu-san.jpg
Baekdu Mountain—Baitoushan volcano (Paektu-san), in the Changbai Mountains along the border of China and North Korea in Northeast Asia.
  • One of the largest known eruptions of the modern geologic period (the Holocene) occurred at Baitoushan Volcano (also known as Changbaishan in China and P'aektu-san in Korea) about 1000 CE, with erupted material deposited as far away as northern Japan—a distance of approximately 1,200 kilometers. The eruption also created the 4.5-kilometer-diameter, 850-meter-deep summit caldera of the volcano, which is now filled with the waters of Lake Tianchi (Sky Lake).
  • This oblique astronaut photograph was taken during the winter season, and snow highlights frozen Lake Tianchi and lava flow lobes along the southern face of the volcano (April 2003). Baitoushan last erupted in 1702, and geologists consider it to be dormant. Gas emissions were reported from the summit and nearby hot springs in 1994, but no evidence of renewed activity of the volcano was observed.
  • The Chinese-Korean border runs directly through the center of the summit caldera, and the mountain is considered sacred by the predominantly Korean population living near the volcano.
  • Lake Tianchi is a popular resort destination in the Changbai / Baekdu region, for its natural beauty (and alleged sightings of unidentified creatures living in its depths — similar to the legendary Loch Ness Monster in Scotland).
Baitou Mountain Tianchi.jpg
(c) Bdpmax, CC-BY-SA-3.0
A crater lake at Tianchi (Heaven Lake, 天池) at Baitou (Chinese Changbai Shan) at the border of China and North Korea
North Korea physical map2.svg
Autor: User:Urutseg, Licencja: CC0
Stretched version of North Korea physical map.svg in order to be compatible with File:North Korea location map.svg
Fahey DSCF1859 (6074475020).jpg
Autor: Mark Fahey from Sydney, Australia, Licencja: CC BY 2.0
DSCF1859