Pelagia Majewska
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 26 kwietnia 1933 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 12 lipca 1988 |
| Zawód, zajęcie | pilot-instruktor, działaczka społeczna |
| Odznaczenia | |
     | |
Pelagia Teresa Majewska (ur. 26 kwietnia 1933 w Równem, zm. 12 lipca 1988 w Lizbonie) – polska pilot-instruktor samolotowa oraz szybowcowa, zdobywczyni wielu szybowcowych rekordów kraju i świata, działaczka społeczna.
Życiorys
Córka Jana Pietrzaka (zginął w 1942 r. w obozie koncentracyjnym Mauthausen) i Stanisławy (zm. w 1985 r.), urodzona 26 kwietnia 1933 r. w Równem na Wołyniu. Po II wojnie światowej, wobec włączenia Wołynia do Ukraińskiej SRR, Pelagia z rodziną zamieszkała w Lublinie. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczęszczała do Gimnazjum im. Unii Lubelskiej, przekształconego w roku szkolnym 1948/49 w tzw. jedenastolatkę – późniejsze III Liceum im. Unii Lubelskiej. Świadectwo dojrzałości uzyskała w roku 1950.
W szkole należała do harcerstwa, uprawiała lekkoatletykę, pływanie, a po maturze spadochroniarstwo i szybownictwo w Aeroklubie Lubelskim. Następnie w tym samym Aeroklubie przeszła szkolenie na samolotach. W 1953 r. rozstała się z Lublinem i z Tadeuszem Majewskim – przyszłym mężem – przeniosła się do Warszawy. W Lublinie miała wylatane 40 godzin na samolotach i 18 na szybowcach[1].
W Aeroklubie Warszawskim startowała w licznych zawodach szybowcowych krajowych i międzynarodowych. Dwukrotnie (1973 i 1977) zwyciężyła w Kobiecych Międzynarodowych Zawodach Szybowcowych, a raz (1975) zajęła drugie miejsce. Jako druga w Polsce i trzecia kobieta na świecie zdobyła złotą odznakę szybowcową z trzema diamentami. Uzyskała 17 rekordów światowych i 21 krajowych. Ogólny nalot szybowcowy to 3500 godzin i pokonany dystans to blisko 100 tys. km. Jako pierwszy pilot szybowcowy w kraju wyróżniona została w 1956 r. najwyższym polskim odznaczeniem szybowcowym – Medalem Tańskiego. Była pierwszą kobietą w Polsce i drugą na świecie, która otrzymała nadane przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI) najwyższe światowe odznaczenie szybowcowe – Medal Lilienthala (1960)[2]. Była Zasłużonym Mistrzem Sportu, trzykrotnie została odznaczona Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe.
Przez pewien czas pracowała jako inspektor szkolenia lotniczego w Biurze Zarządu Głównego Aeroklubu PRL. Wiele godzin wylatała w aeroklubach terenowych jako społeczny instruktor szkolący młodzież. W latach 80. pracowała jako pilot w Zakładzie Usług Agrolotniczych WSK-PZL Warszawa-Okęcie. Była jednym z najbardziej doświadczonych pilotów w tym przedsiębiorstwie. Jej ostatnim lotem był transport – w ramach międzynarodowego kontraktu – przeciwpożarowego samolotu PZL M18 Dromader do Setubal w Portugalii. 12 lipca 1988 r. zginęła na lotnisku w Lizbonie w wyniku wypadku lotniczego.
Współpracowała ze „Skrzydlatą Polską” (SP), była członkiem Rady Redakcyjnej tego tygodnika, pisała artykuły, była życzliwym krytykiem i doradcą w redagowaniu pisma; dwukrotnie była laureatką „Błękitnych Skrzydeł” SP.
Za swe osiągnięcia w lotnictwie polskim odznaczona została Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Srebrnym i Brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju. Pośmiertnie odznaczono ją Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
W 1989 roku na wniosek Aeroklubu Polskiego, Konferencja Generalna FAI ustanowiła medal im. Pelagii Majewskiej, została również wybrana na patronkę Centralnej Szkoły Szybowcowej AP w Lesznie[3]. Jest patronką rond w Lublinie i Mełgwi[4].
Pochowana została 21 lipca 1988 r. w grobie rodzinnym na cmentarzu rzymskokatolickim przy ul. Lipowej w Lublinie (kw. 30A, rząd XXI, nr 27). W małżeństwie z Tadeuszem Zbigniewem Majewskim (1929-2002) – pochodzącym również z Wołynia – mieli syna Sławomira.
W 2008 r. Agencja Lotnicza ALTAIR wydała książkę autorstwa siostry Pelagii Majewskiej – Ireny Kostki „Szybowniczka Świata”, poświęconą karierze sportowej i zawodowej Pelagii Majewskiej[5].
Przypisy
- ↑ Świat zawirował z radości. „Skrzydlata Polska”. 3/1978, s. 18, 15 stycznia 1978. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łaczności. ISSN 0137-866X.
- ↑ Henryk Kuchciński: Pela. „Skrzydlata Polska”. 10/1978, s. 10, 5 marca 1978. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X.
- ↑ Uchwałą Zarządu AP z dnia 8 stycznia 2002 roku Centralnej Szkole Szybowcowej w Lesznie nadano imię Pelagii Majewskiej
- ↑ „Dwa ronda im. Pelagii Majewskiej - Uroczyste otwarcie” dla pilota, 25 września 2014
- ↑ Pelagia Majewska, lubelska szybowniczka obchodziłaby 85 urodziny – Aeroklub Lubelski [dostęp 2021-04-18] (pol.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Baretka: Srebrny Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Baretka: Brązowy Medal "za Zasługi dla Obronności Kraju".
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Pelagii Majewskiej na cmentarzu przy ulicy Lipowej
Pelagia Majewska, polska szybowniczka