Pelargonia pasiasta

Pelargonia pasiasta
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbodziszkowce
Rodzinabodziszkowate
Rodzajpelargonia
Nazwa systematyczna
Pelargonium ×hortorum L.
Synonimy
  • Pelargonium zonale hort.
Odmiana o silnie wybarwionych liściach
Kwiaty
Odmiana o ozdobnych liściach

Pelargonia pasiasta, pelargonia rabatowa, geranium muszkatel (Pelargonium × hortorum) – mieszaniec dwóch gatunków pelargonii: P. zonale i P. inquinans. Obydwa te gatunki pochodzą z południowej części Afryki Południowej, ich mieszaniec jest powszechnie uprawiany jako roślina ozdobna. Wszystkie znajdujące się w uprawie ozdobne odmiany pelargonii są mieszańcami.

Morfologia

Łodyga
Gruba, wzniesiona, rozgałęziona.
Liście
Ulistnienie naprzemianległe. Liście pojedyncze, długoogonkowe o nerkowatym kształcie i pofalowanych brzegach, miękko owłosione. Ich charakterystyczną cechą odróżniającą je od innych mieszańców pelargonii jest mniej lub bardziej widoczny rysunek (pierścień) na liściach, przeważnie brązowy.
Kwiaty
Zebrane w baldachy w różnych kolorach; od białego poprzez łososiowy, różowy i czerwony do fioletowego. Mogą być u różnych odmian pojedyncze lub pełne. Przeważnie mają symetrię dwuboczną; 2 górne płatki korony są szersze i dłuższe, a także inaczej zabarwione, pręcików jest 10, część z nich lub wszystkie są zmarniałe[3].
Gatunki podobne
Pelargonia wielkokwiatowa – ma bardzo podobny pokrój, ale kwiaty ma wyraźnie większe a liście bez rysunku. Bardzo podobne kwiaty ma też pelargonia bluszczolistna – tę najłatwiej odróżnić po zwisających pędach.

Biologia

Bylina. Cała roślina z wyjątkiem kwiatów wydziela charakterystyczny zapach. Kwitnie bardzo długo (przez całe lato) i obficie, jednak większość uprawianych odmian nie wytwarza nasion. W ciągu roku przyrasta około 25–30 cm. Jest rośliną długowieczną, jednak starsze okazy stają się nieładne, gdyż ogałacają się dołem z liści i kwitną słabiej.

Zastosowanie

Jest uprawiana jako roślina ozdobna, głównie jako roślina doniczkowa w mieszkaniach oraz w różnego rodzaju pojemnikach na balkonach, parapetach okiennych, werandach. Walorami tej rośliny są ładne i długo kwitnące kwiaty oraz ozdobne liście. Ostatnio w kompozycji z innymi gatunkami roślin bywa uprawiana również jako roślina rabatowa.

Uprawa

  • Wymagania. Jest łatwa w uprawie. Potrzebuje silnego światła, może to być bezpośrednie oświetlenie słoneczne. Lubi suchą atmosferę i dużo przestrzeni, nie należy jej zraszać, gdyż powoduje to jej gnicie. Jako podłoże najlepsza jest ziemia torfowa lub gliniasta. Uprawiana w mieszkaniu latem dobrze toleruje temperaturę pokojową, zimą lepiej jest wynieść ją do zimniejszego pomieszczenia o temperaturze nie przekraczającej 16 °C.
  • Zabiegi uprawowe. W lecie rośliny w mieszkaniu podlewa się 2–3 razy w tygodniu, pelargonie rosnące na polu w pełnym słońcu podlewa się codziennie (rano lub wieczorem). Latem nawozi się rozcieńczonym płynnym wieloskładnikowym nawozem co 2 tygodnie lub stosuje się długotrwale działające pałeczki nawozowe wkładane do podłoża. Przekwitnięte kwiatostany i uschnięte liście usuwa się, gdyż szpecą roślinę. Na wiosnę roślinę przycina się.
  • Rozmnażanie. Przede wszystkim przez sadzonki pędowe pobierane od połowy lipca do połowy sierpnia. Ścięte sadzonki przez kilka godzin pozostawia się, by obeschła powierzchnia cięcia, potem zanurza w ukorzeniaczu, sadzi w podłożu z torfu i pasku w stosunku 1:1 oraz trzyma w słonecznym i ciepłym pomieszczeniu (najlepiej w szklarni, inspekcie). Przylistki na sadzonkach usuwa się, gdyż często gniją. Ukorzenianie trwa w dobrych warunkach do 3 tygodni. Ostatnio pojawiają się odmiany, które można rozmnażać z nasion. Wysiane w piaszczystym podłożu łatwo kiełkują w temperaturze 16–18 °C.

Odmiany (wybór)

  • o białych kwiatach: 'Blutenschnee', 'Moreton White', 'Weiss'
  • o łososiowych kwiatach: 'Ania', 'Erfolg', 'Lachs', 'Salmon Irene'
  • o różowych kwiatach: 'Pico', 'Rosa Karl', 'Zorbig'
  • o pomarańczowoczerwonych kwiatach: 'Jubileuszowa', 'Maryla'
  • o czerwonych kwiatach: 'Dietzmanns Diamont', 'Drezdner', 'Irene', 'Rubin'

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-02] (ang.).
  3. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

Bibliografia

  • Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
  • Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Pelargon.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pelargonium zonale a2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pelargonium zonale hort.
Starr 080117-1513 Pelargonium x hortorum.jpg
(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
Pelargonium x hortorum (flowers). Location: Maui, Walmart Kahului
Starr 080117-1519 Pelargonium x hortorum.jpg
(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
Pelargonium x hortorum (variegated leaves). Location: Maui, Walmart Kahului
Pelargonium zonale a1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pelargonium ×zonale hort.