Pelargonia wielkokwiatowa
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
| Nadgromada | rośliny telomowe | ||
| Gromada | rośliny naczyniowe | ||
| Podgromada | rośliny nasienne | ||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | różopodobne | ||
| Rząd | bodziszkowce | ||
| Rodzina | bodziszkowate | ||
| Rodzaj | pelargonia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Pelargonium grandiflorum hort. | |||
| Synonimy | |||
| |||
Pelargonie wielkokwiatowe – grupa odmian pelargonii pochodzących od Pelargonium grandiflorum (Andrews) Willd. i będących mieszańcami tej rośliny z innymi nieokreślonymi gatunkami pelargonii. P. grandiflorum pochodzi z południowej części Afryki Południowej[3], pochodzące od niej kultywary pelargoni wielkokwiatowych są w Polsce uprawiane jako rośliny ozdobne.
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, gruba i rozgałęziona
- Liście
- Ulistnienie naprzemianległe. Liście pojedyncze, duże, owłosione, 5-klapowe, o piłkowanych brzegach.
- Kwiaty
- Duże, zebrane w baldachy w różnych kolorach; od białego poprzez łososiowy, różowy i czerwony do fioletowego. Mogą być u różnych odmian pojedyncze lub pełne, często mają płatki z kontrastowymi smugami i plamami. Przeważnie mają symetrię dwuboczną; 2 górne płatki korony są szersze i dłuższe, a także inaczej zabarwione, pręcików jest 10, część z nich lub wszystkie są zmarniałe[4].
- Gatunki podobne
- Bardzo podobne są pelargonie pasiaste, ale mają wyraźnie mniejsze kwiaty, a liście z wybarwieniami w postaci pasiastych obwódek. Uprawiane zazwyczaj na balkonach pelargonie bluszczolistne mają zwisające pędy, liście nagie i błyszczące, a kwiaty również drobniejsze.
Biologia
Bylina. Cała roślina z wyjątkiem kwiatów wydziela charakterystyczny zapach. Kwitnie obficie i długo, jednak większość uprawianych odmian nie wytwarza nasion. W ciągu roku przyrasta około 20 cm. Jest rośliną długowieczną. Należy do tzw. roślin termoindukcyjnych; po przebywaniu przez co najmniej 2 tygodnie w niższej temperaturze zakwita bardzo obficie. Dlatego też w zimie najlepiej jest roślinę przenieść do zimniejszego pomieszczenia (o temperaturze 10-15 °C, by przeszła okres spoczynku. Jeżeli skończy swoje kwitnienie podczas lata, można powtórnie je pobudzić, przetrzymując ją znowu w niższej temperaturze.
Uprawa
- Przydatność. Jest uprawiana jako roślina ozdobna, głównie jako roślina doniczkowa w mieszkaniach, rzadziej na balkonach i zewnętrznych parapetach okien. Jej walorami ozdobnymi są barwne i długo kwitnące kwiaty.
- Wymagania. Jest łatwa w uprawie. Potrzebuje silnego światła, może to być bezpośrednie oświetlenie słoneczne. Lubi suchą atmosferę i dużo przestrzeni, nie należy jej zraszać, gdyż powoduje to jej gnicie. Dobrze znosi wysokie temperatury podczas letnich upałów. Jako podłoże najlepsza jest ziemia torfowa lub gliniasta.
- Zabiegi uprawowe. Uprawiana w mieszkaniu wymaga umiarkowanego podlewania. Nawozi się rozcieńczonym płynnym wieloskładnikowym nawozem co 2 tygodnie lub stosuje się długotrwale działające pałeczki nawozowe wkładane do podłoża. Istnieją nawozy przeznaczone specjalnie dla pelargoni. Przekwitnięte kwiatostany i uschnięte liście usuwa się, gdyż szpecą roślinę. Starszą roślinę można odnowić, ścinając ją ok. 5 cm ponad ziemią, wypuści wówczas nowe pędy.
- Rozmnażanie. Przede wszystkim przez sadzonki pędowe pobierane od połowy lipca do połowy sierpnia. Ścięte sadzonki przez kilka godzin pozostawia się, by obeschła powierzchnia cięcia, potem zanurza w ukorzeniaczu, sadzi w podłożu z torfu i pasku w stosunku 1:1 oraz trzyma w słonecznym i ciepłym pomieszczeniu (najlepiej w szklarni, inspekcie). Przylistki na sadzonkach usuwa się, gdyż często gniją. Ukorzenianie trwa w dobrych warunkach do 3 tygodni. Ostatnio pojawiają się odmiany, które można rozmnażać z nasion. Wysiane w piaszczystym podłożu łatwo kiełkują w temperaturze 16–18 °C.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-02] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-22].
- ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Bibliografia
- Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
- Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Flowers of the regal pelargonium (Pelargonium x domesticum) 'Karl Offenstein'.
Autor: Velq1958, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Geranio imperiale (Pelargonium grandiflorum)