Pelecanoides

Pelecanoides[1]
Lacépède, 1799[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – nurzec peruwiański (P. garnotii)
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadaptaki
PodgromadaNeornithes
Infragromadaptaki neognatyczne
Rządrurkonose
Rodzinaburzykowate
RodzajPelecanoides
Typ nomenklatoryczny

Procellaria urinatrix J.F. Gmelin

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Pelecanoides – rodzaj ptaka z rodziny burzykowatych (Procellariidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na wodach morskich półkuli południowej[8][9].

Charakterystyka

Długość ciała 18–25 cm, rozpiętość skrzydeł 30–38 cm; masa ciała 86–213 g[10].

Odżywiają się przede wszystkim planktonem, głównie drobnymi skorupiakami, takimi jak kryl, widłonogi i obunogi.

Gniazdują kolonijnie na wyspach. W koloniach lęgowych prowadzą nocny tryb życia. Składają jedno jajo do nory wykopanej w ziemi. Pisklę przez długi czas pozostaje w norze pod opieką dorosłych (45–60 dni).

Nurzec mały i nurzec czarnoskrzydły są jednymi z najliczniejszych gatunków ptaków morskich. Ich populacje ocenia się na kilka milionów par.

Systematyka

Etymologia

  • Pelecanoides: gr. πελεκαν pelekan, πελεκανος pelekanos „pelikan”; -οιδης -oidēs „przypominający”[11].
  • Haladroma: gr. ἁλαδρομος haladromos „wyścig nad morzem”, od ἁλς hals, ἁλος halos „morze”; -δρομος -dromos „biegający”, τρεχω trekhō „biegać”[11]. Gatunek typowy: Procellaria urinatrix J.F. Gmelin, 1789.
  • Onocralus: autor nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej; łac. onocrotalus „pelikan”, od gr. ονοκροταλος onokrotalos „pelikan”[11]. Gatunek typowy: Procellaria urinatrix J.F. Gmelin, 1789.
  • Puffinuria: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Puffinus Brisson 1760 (burzyk) i Uria Brisson, 1760 (nurzyk)[11]. Gatunek typowy: Puffinuria garnotii Lesson & Garnot, 1828.
  • Porthmornis: gr. πορθμος porthmos „ciasny, wąskie morze” (tj. Cieśnina Magellana), od πορος poros „ciasny”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[11]. Gatunek typowy: Puffinuria garnotii magellani Mathews, 1912.
  • Pelagodyptes: gr. πελαγος pelagos „morze”; δυπτης duptēs „nurek”, od δυπτω duptō „nurkować”[11]. Gatunek typowy: Pelecanoides georgicus Murphy & Harper, 1916.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[12]:

  • Pelecanoides garnotii (Lesson & Garnot, 1828) – nurzec peruwiański
  • Pelecanoides georgicus Murphy & Harper, 1916 – nurzec mały
  • Pelacanoides magellani (Mathews, 1912) – nurzec magellański
  • Pelecanoides urinatrix (J.F. Gmelin, 1789) – nurzec czarnoskrzydły

Przypisy

  1. ↑ Pelecanoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 13. (fr.)
  3. ↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 274. (łac.)
  4. ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l'auteur, 1815, s. 72. (fr.)
  5. ↑ R.-P. Lesson: Manuel d’ornithologie, ou description des genres et des principales espèces d’orseaux. Cz. 2. Paris: Roret, 1828, s. 392. (fr.)
  6. ↑ Murphy i Harper 1921 ↓, s. 503, 513.
  7. ↑ Murphy i Harper 1921 ↓, s. 503, 519.
  8. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2) (ang.). [dostęp 2021-11-02].
  9. ↑ Diving-petrels (Pelecanoididae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-09)].
  10. ↑ C. Carboneras: Family Pelecanoididae (Diving-petrels). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 278. ISBN 84-87334-10-5. (ang.)
  11. ↑ a b c d e f Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names (ang.). W: Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021.
  12. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2021-10-10). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-02].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.