Pentamidyna
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C19H24N4O2 | ||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 340,42 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | biały krystaliczny proszek[1] | ||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 100-33-4 | ||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 4735 | ||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | DB00738 | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||
ATC | P01CX01 | ||||||||||||||||||||||||||
Stosowanie w ciąży | kategoria C[5] | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
|
Pentamidyna (łac. pentamidinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, działający przeciwko pierwotniakom z gatunków Trypanosoma gambiense i Trypanosoma rhodesiense i z rodzaju Leishmania oraz grzyby z gatunku Pneumocystis jiroveci (dawniej uznawane za pierwotniaki z gatunku Pneumocystis carinii).
Mechanizm działania
Mechanizm działania pentamidyny nie jest dokładnie poznany, prawdopodobnie wpływa na przemiany kwasu deoksyrybonukleinowego i kwasu foliowego oraz syntezę kwasu rybonukleinowego i białek[6][7]. Okres półtrwania leku w osoczu krwi po podaniu domięśniowym wynosi 9,4 h, po dożylnym 6,2 h, natomiast po podaniu wziewnym wynosi 10–30 dni w płynie oskrzelowo-pęcherzykowym[6].
Zastosowanie
- pneumocystoza[7],
- leiszmanioza skórna[7],
- śpiączka afrykańska spowodowana przez świdrowica gambijskiego[7],
- zapobieganie pneumocystozy u pacjentów zakażonych ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV), którzy przebyli pneumocystodozę[7] lub mają w krwi obwodowej liczbę limfocytów CD4+ < 200/mm³[1]
Pentamidyna znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2015)[8].
Pentamidyna nie jest dopuszczona do obrotu w Polsce (2018)[9].
Działania niepożądane
Pentamidyna może powodować następujące działania niepożądane u ponad 10% pacjentów: ostra niewydolność nerek, krwiomocz oraz odczyny w miejscu podania o różnym nasileniu, natomiast u ponad 1% pacjentów występują leukopenia, małopłytkowość, niedokrwistość, azotemia, zaburzenia poziomu glukozy oraz elektrolitów w osoczu krwi, omdlenie, zawroty głowy, niedociśnienie, zaczerwienienie twarzy, nudności, wymioty, zaburzenia smaku, wysypka oraz zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych[7].
Pentamidyna do inhalacji może powodować u ponad 10% pacjentów: kaszel i skurcz oskrzeli, natomiast częstość występowania pozostałych działań ubocznych w przewlekłym jej podawaniu nie jest znana[1].
Przypisy
- ↑ a b c APP Pharmaceuticals LLC: NebuPent (pentamidine isethionate) Summary of Product Characteristics. Agencja Żywności i Leków, 2010. [dostęp 2018-06-06].
- ↑ a b Pentamidine, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00738 (ang.).
- ↑ Pentamidine, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 4735 (ang.).
- ↑ Pentamidyna (nr 1504900) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-07-08]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Pentamidine (Injection Route) (ang.). Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2017-03-01. [dostęp 2018-06-06].
- ↑ a b c d Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 2. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 670–671. ISBN 978-83-60135-95-2.
- ↑ a b c d e f Aventis Pharma Limited: Pentacarinat 300mg Powder for Solution for Injection/Infusion Summary of Product Characteristics (ang.). Medicines & Healthcare products Regulatory Agency, 2014. [dostęp 2018-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-08)].
- ↑ WHO Model List of Essential Medicines 19th List (ang.). Światowa Organizacja Zdrowia, 2015. s. 17. [dostęp 2018-06-06].
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 16 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2018-04-16. [dostęp 2018-06-06].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Ball-and-stick model of the pentamidine molecule, an antibacterial medication given for prevention and treatment of Pneumocystis pneumonia.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
Skeletal formula of pentamidine.