Peperomia

	Peperomia
	Peperomia
	; Peperomia tępolistna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	magnoliopodobne
Rząd	pieprzowce
Rodzina	pieprzowate
Rodzaj	peperomia
	Nazwa systematyczna
	Peperomia Ruiz & Pav.; Prodr. 8. Oct (prim.) 1794
	Typ nomenklatoryczny
	Peperomia secundiflora Ruiz & Pav.

Peperomia prostrata

Peperomia magnoliolistna

Peperomia srebrzysta

Peperomia szara

Peperomia, pieprzówka (Peperomia) – rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych. Według niektórych ujęć taksonomicznych jest ich około 1000 gatunków. Pochodzą głównie z tropikalnych obszarów Ameryki Południowej i Środkowej, tylko kilka gatunków z Afryki^[4]. W Polsce niektóre gatunki są uprawiane jako doniczkowe rośliny ozdobne, głównie ze względu na swoje ładne liście, ale istnieją też gatunki uprawiane ze względu na ładne kwiaty.

Morfologia

Wśród ogromnej liczby gatunków peperomii istnieją zarówno jednoroczne rośliny zielne, jak i byliny i formy krzewiaste, sukulenty i pnącza. Liście mają zazwyczaj nagie i pojedyncze, wyrastające na łodydze pojedynczo lub w okółkach. Są głównym walorem ozdobnym tych roślin. Mogą być gładkie lub pomarszczone, u niektórych gatunków i kultywarów są purpurowo-fioletowe, mają żółte lub białe plamki i paski. Kwiaty bardzo drobne, zielono-żółte, zebrane w zbity kłos, zazwyczaj cienki i długi. W swoim naturalnym środowisku większość gatunków rośnie w cieniu pod drzewami^[4]^[5]^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)^[2]

Rodzaj Peperomia należy do podrodziny Piperoideae w rodzinie pieprzowatych (Piperaceae) i jest taksonem siostrzanym dla rodzaju pieprz (Piper). Rodzina jest z kolei siostrzaną dla kokornakowatych (Aristolochiaceae) i wraz z nią należy do rzędu pieprzowców (Piperales), jednego z czterech w grupie magnoliowych (Magnolioidae) w obrębie okrytonasiennych.

Wykaz gatunków

Niektóre gatunki

Peperomia argyreia (Miq.) E. Morren – peperomia srebrzysta
Peperomia caperata Yunck. – peperomia kędzierzawa
Peperomia elongata Kunth
Peperomia galioides Kunth
Peperomia glabella (Sw.) A. Dietr. – peperomia gładka
Peperomia clusiifolia (Jacq.) Hook. – peperomia kluzjolistna
Peperomia hirta C. DC.
Peperomia incana A. Dietr. – peperomia szara
Peperomia magnoliifolia (Jacq.) A. Dietr. – peperomia magnoliolistna
Peperomia marmorata Hook. F
Peperomia myrtifolia (Vahl) A. Dietr.
Peperomia meridana Yunck.
Peperomia obtusifolia (L.) A. Dietr. – peperomia tępolistna
Peperomia pereskiifolia (Jacq.) Kunth
Peperomia rotundifolia (L.) Kunth
Peperomia serpens (Sw.) Loudon. – peperomia rozesłana
Peperomia tetragona Ruiz & Pav.
Peperomia trifolia (L.) A. Dietr.

(Nazwy naukowe na podstawie The Plant List^[7], nazwy polskie na podstawie publikacji ogrodniczych)

© William Crochot / Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
P. argyreia
P. camptotricha
P. caperata
P. clusiifolia
P. fraseri
P. galioides
P. glabella
P. griseoargentea
P. hernandiifolia
P. hirta
P. hoffmannii
P. humilis
P. incana
P. maculosa
P. magnoliifolia
P. marmorata
P. myrtifolia
(c) Diego Delso, CC BY-SA 3.0
P. obtusifolia
P. orba
P. perciliata
(c) I, KENPEI, CC-BY-SA-3.0
P. pereskiifolia
P. prostrata
P. pseudovariegata
P. quadrangularis
P. rotundifolia
P. rubella
P. serpens
P. stolonifera
P. tetragona
(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0 us
P. tetraphylla
P. trifolia
P. trinervis
P. verticillata
P. wheeleri

Uprawa

Rośliny trudne w uprawie, ale przy pewnej wprawie i staraniu możliwe do uprawy w warunkach mieszkaniowych.

Podłoże. Najlepsza jest żyzna, próchniczna ziemia kwiatowa z dodatkiem piasku, o lekko kwaśnym odczynie. Ciężkie gliniaste gleby są nieodpowiednie. Na dnie doniczki powinien być drenaż.
Wilgotność. Podlewa się rzadko; w lecie co 10 dni, zimą co 14–18 dni, koniecznie wodą bezwapienną. Wymagają jednak dużej wilgotności powietrza, szczególnie gdy jest ciepło. Można ustawić doniczkę na podkładzie ze stale wilgotnego torfu.
Światło. Nie muszą stać w pełnym słońcu, wystarczy im średnie oświetlenie. W pełnym słońcu blakną im liście lub różowieją. Natomiast zimą, gdy w naszym klimacie oświetlenie jest słabe, powinny stać blisko okna.
Temperatura. W lecie nie powinna przekroczyć 24 °C, w zimie nie powinna być niższa niż 16 °C.
Nawożenie. W lecie należy co 2 tygodnie nawozić rozcieńczonym płynnym nawozem wieloskładnikowym. Są wrażliwe na przenawożenie, przenawożone łatwo gubią liście i przestają rosnąć.
Rozmnażanie. Niektóre gatunki po 2-3 latach uprawy stają się nieładne i należy je odnowić przez ukorzenienie nowej sadzonki. Sadzonki wykonuje się wiosną z pędu wierzchołkowego o długości ok. 2,5 cm. Po zanurzeniu w ukorzeniaczu sadzi się je do piasku lub ziemi liściowej, przykrywa folią i trzyma w temperaturze ok. 18 °C. Niektóre gatunki można w prosty sposób rozmnożyć przez podział rozrośniętej kępy.
Zabiegi uprawowe. Zakurzone liście czyści się przez ścieranie wilgotną szmatką (u gatunków o dużych i gładkich liściach) lub przez spryskiwanie letnią wodą (u gatunków o drobnych i delikatnych liściach). Nie wymagają cięcia. Przesadza się tylko, gdy już bardzo się rozrosną.
Przyczyny niepowodzeń w uprawie. Najczęstszą przyczyną niepowodzeń w uprawie tych roślin jest nadmierne podlewanie, powodujące gnicie liści. Choroby grzybowe atakują je rzadko, ze szkodników czasami mogą pojawić się wełnowce (w kątach liści pojawia się biała, lepka substancja) – usuwa się je patyczkiem z watą nasyconą denaturatem. Można je też zwalczać preparatami owadobójczymi. Mogą je też atakować bardzo drobne (ok. 0,2 mm) roztocza, zwane przędziorkami. Objawem ich masowego wystąpienia jest pajęczynka pod liśćmi, żółknięcie i opadanie liści. Zwalcza się je opryskiwaniem systemicznymi (wnikającymi do rośliny) środkami przędziorkobójczymi.

(na podstawie „Pielęgnowanie roślin pokojowych”^[5]^[8]).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-08-06] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-05].
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ ^a ^b Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
↑ GRIN. [dostęp 2009-03-08].
↑ The Plant List. [dostęp 2012-05-28].
↑ Jarosław Rak: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Cz. II. Edward Kawecki (zdjęcia). Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1998. ISBN 83-7073-089-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-08-06] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-05].

[E-4] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[Longman-5] Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.

[6] GRIN. [dostęp 2009-03-08].

[7] The Plant List. [dostęp 2012-05-28].

[8] Jarosław Rak: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Cz. II. Edward Kawecki (zdjęcia). Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1998. ISBN 83-7073-089-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Peperomia

Spis treści

Morfologia

Systematyka

Uprawa

Przypisy

Media użyte na tej stronie