Perkozek długodzioby

Perkozek długodzioby
Tachybaptus rufolavatus[1]
(Delacour, 1932)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

perkozowe

Rodzina

perkozy

Rodzaj

Tachybaptus

Gatunek

perkozek długodzioby

Synonimy
  • Podiceps rufolavatus Delacour, 1932[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 EX pl.svg

Perkozek długodzioby[4] (Tachybaptus rufolavatus) – wymarły gatunek ptaka z rodziny perkozów (Podicipedidae). Znany był jedynie z terenu jeziora Alaotra oraz otaczających go jezior w północno-wschodnim Madagaskarze. Ostatnia potwierdzona obserwacja miała miejsce w 1985 roku[3][5]. Stwierdzenia spoza rejonu jeziora Alaotra uznawane są za niewiarygodne, ponieważ gatunek raczej nie był zdolny do długotrwałego lotu, więc najprawdopodobniej nigdy nie występował daleko od tego jeziora[3].

Morfologia

Długość ciała około 25 cm. Niewielki perkoz o dość długim, grubym dziobie i krótkich skrzydłach. W szacie godowej ciemna, oleiście czarna „czapka” i pas na karku. Gardło i pokrywy uszne jasnocynamonowe, spód ciała rdzawy i cętkowany, grzbiet ciemnobrązowawy. Charakterystyczna jasnożółta tęczówka i „wąsy”. Dziób czarniawy z białą końcówką[5].

Ekologia

Gatunek osiadły; uważa się, że małe skrzydła uniemożliwiały mu latanie na duże odległości. Alaotra, gdzie występował, to duże, płytkie i słonawe jezioro. Jego brzegi były porośnięte gęstą roślinnością, w tym ciborą papirusową i trzcinami. Zwykle ptak ten występował w parach, czasami w towarzystwie perkozka zwyczajnego (Tachybaptus ruficollis). Żywił się niemal wyłącznie rybami. Lęgi odnotowywano od stycznia do czerwca, poza tym brak informacji[3][5].

Wymarcie

Ostatnia udokumentowana obserwacja dokonana była na jeziorze Alaotra w 1985 roku. Ptaki przypominające perkozki długodziobe obserwowano też w 1986 i 1988 roku, aczkolwiek mogły to być hybrydy perkozka długodziobego i perkozka zwyczajnego. Obszary występowania perkozka długodziobego kilkukrotnie intensywnie przeszukiwano w celu odkrycia żyjących być może ostatnich osobników tego endemicznego gatunku, ale nie przyniosły one rezultatów[3]. W maju 2010 roku międzynarodowa organizacja ornitologiczna BirdLife International podała, że gatunek jest oficjalnie wymarły – po 25 latach od ostatniej potwierdzonej obserwacji gatunku[6].

Spadek liczebności tego gatunku w XX wieku nastąpił głównie z powodu degradacji środowiska naturalnego oraz wprowadzenia obcych gatunków zwierząt, przede wszystkim bassa wielkogębowego (Micropterus salmoides) i żmijogłowa paskowanego (Channa striata). Krzyżowanie się perkozka długodziobego z perkozkiem zwyczajnym uważa się za jedną z głównych przyczyn zaniknięcia tego gatunku, w pewnym stopniu mogło się też do tego przyczynić kłusownictwo[3].

Przypisy

  1. Tachybaptus rufolavatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. J.T. Delacour. Les Oiseaux de la Mission zoologique franco-anglo-américaine à Madagascar. „L’Oiseau et la Revue francaise d’ornithologie”. 2, s. 6, 1932. (fr.). 
  3. a b c d e f BirdLife International, Tachybaptus rufolavatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2018-1 [dostęp 2018-09-16] (ang.).
  4. P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-09-16].
  5. a b c Species factsheet: Tachybaptus rufolavatus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-01]. (ang.).
  6. Alaotra Grebe extinction – Do you care?. BirdLife Community. [dostęp 2010-12-03].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Status iucn3.1 EX pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
AlaotraGrebe.svg
Autor: L. Shyamal, Licencja: CC BY-SA 3.0
Alaotra Grebe Tachybaptus rufolavatus illustration