Perper czarnogórski

Perper czarnogórski

Moneta złota 100 perperów z 1910 r.
Państwo	Królestwo Czarnogóry
Lata w obiegu	1906-1918
Mennica	Wiedeń, Paryż
Podział	1 perper = 100 par
Banknoty	1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 perperów
Monety	1, 2, 10, 20 par 1, 2, 5, 10, 20, 100 perperów

Banknot 20 perperów z 1914 r.

Perper czarnogórski (serb. Црногорски перпер) – jednostka monetarna Księstwa i Królestwa Czarnogóry (od 1906 do 1918 r.). Perper podzielony był na 100 para.

Historia

Narodowa waluta Czarnogóry wprowadzona została do obiegu dopiero 4 maja 1909 r. na podstawie postanowienia księcia Mikołaja I, przyjętego jako prawo o walucie narodowej przez Parlament Czarnogóry w listopadzie 1910 r. Czarnogóra była jednym z ostatnich ówczesnych państw europejskich, które wprowadziło do obiegu własną walutę. Już od 1895 r. trwały rozmowy prowadzone w Wiedniu przez czarnogórskiego ministra finansów, Niko Matanovicia, w sprawie wybicia w Austrii monet dla Czarnogóry. Przed wprowadzeniem perpera w kraju używano waluty obcej, najczęściej austriackiej. Monety nowej waluty narodowej zostały wybite w mennicy w Wiedniu z powodu braku możliwości technicznych uczynienia tego na miejscu. Miejsce wybicia monet miało zapewne także wpływ na ich wygląd – rzuca się bowiem w oczy pewne podobieństwo do ówczesnej korony austriackiej. Banknoty czarnogórskie zostały wydrukowane również w Austrii (drukarnia w Pradze). Emisja z 1914 r. została wydrukowana w Cetynii, zaś z 1915 r. w Paryżu. Po zajęciu Czarnogóry przez wojska austriackie (styczeń 1916), monety srebrne i złote zostały przez Austriaków wycofane z obiegu i w 1917 r. zastąpione banknotami o uproszczonym rysunku, z podaną równowartością w koronach austriackich i z napisami w trzech językach: niemieckim, chorwackim i albańskim. Po zakończeniu wojny (1918) i wchłonięciu Czarnogóry przez Królestwo SHS, perper został zastąpiony dinarem w stosunku 1:1 przy wymianie do 5000 perperów. Powyżej tej sumy wymieniano perpery na dinary w stosunku 2:1. Obecnie perper jest dosyć rzadką monetą na rynku kolekcjonerskim, a nominały od 5 perperów w górę są prawdziwymi rarytasami numizmatycznymi. Cenna kolekcja monet w walucie czarnogórskiej wystawiona jest na widok publiczny w dawnym pałacu królewskim w Cetynii. Monety te posiadał także w swojej kolekcji, sprzedanej przez londyński dom aukcyjny Sotheby's, król Egiptu Faruk I.

Zobacz też

• czarnogórskie monety obiegowe

Bibliografia

• Krause, Chester L., Clifford Mishler: Standard Catalog of World Coins: 1801-1991, Krause Publications 1991, ISBN 0-87341-150-1
• Standard Catalog of World Paper Money, George SG.S. Čuhaj, wyd. 12th ed, Iola: Krause Publications, 2008, ISBN 0-89689-730-3, OCLC 192079713 .
• VelimirV. Vujačić VelimirV., Novac u Crnoj Gori kroz dokumenta, Cetynia: Nacionalna zajednica Crnogoraca Hrvatske, Državni arhiv Crne Gore, 2006 [zarchiwizowane z adresu 2018-12-23]  (serb.-chorw.).