Persefona (córka Zeusa)

Persefona
Kora

Περσεφόνη
Κόρη

bogini władczyni świata podziemnego, opiekunka dusz zmarłych
Persefona — rzeźba Dominikusa Auliczka (1778) w Schlosspark Nymphenburg, Monachium
Występowanie	mitologia grecka
Teren kultu	starożytna Grecja
Odpowiednik	Prozerpina (rzymski)
Rodzina
Ojciec	Zeus
Matka	Demeter
Mąż	Hades
Dzieci	Makaria, Melinoe, Zagreus

Persefona (także; gr. Περσεφόνη Persephónē, gr. Κόρη Kórē, łac. Proserpina ‘dziewczyna’) – w mitologii greckiej małżonka Hadesa, władczyni świata podziemnego i opiekunka dusz zmarłych. Była córką Demeter i Zeusa. W mitologii rzymskiej Persefonę utożsamiono z Prozerpiną.

Została porwana przez Hadesa, gdy wraz z towarzyszkami bawiła się na łące. Kiedy próbowała zerwać piękny kwiat narcyza, ziemia rozwarła się i pojawił się Hades na złotym rydwanie, uprowadzając ją do swego królestwa. Zrozpaczona Demeter przez dziewięć dni i nocy poszukiwała córki, aż w końcu poruszony jej cierpieniem Helios wyznał bogini prawdę. Rozzłoszczona Demeter opuściła Olimp i zabrała ziemi płodność. Zaniepokojony losem głodujących ludzi Hades zgodził się zwrócić Demeter córkę, pod warunkiem, że ta podczas dalszego pobytu w podziemiach nic nie spożyje. Świadom podstępu poczęstował Persefonę przed odejściem owocem granatu. Ostatecznie Zeus zadecydował, że Persefona dziewięć miesięcy będzie spędzała z matką, oraz trzy z mężem. Gdy Persefona powracała do matki, nastawała wiosna, gdy wracała pod ziemię, rozpoczynał się okres zimy^[1]. Jako pierwszy mit o porwaniu Persefony przytoczył Hezjod.

Persefona zakochała się w młodym Adonisie i nie chciała zwrócić go Afrodycie. Ostatecznie wyrokiem Zeusa Adonis spędzał wraz z Persefoną trzecią część roku.

Kult Persefony i Demeter był podstawą misteriów eleuzyjskich, w Atenach obchodzono na jej cześć misteria w okresie Antesteriów. Świątynie Persefony znajdowały się w Koryncie, Megarze, Sparcie, Lokroj i w południowej Italii. Przedstawiana była jako groźna, zasiadająca u boku męża władczyni podziemi, z pochodnią lub makiem w ręku.

Kult Persefony rozbudowali orficy. Bezdzietnemu w klasycznej wersji mitu związkowi Hadesa i Persefony przypisano jako córki Erynie, zaś sama Persefona ze związku z Zeusem miała urodzić Zagreusa.

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej MA.M. Kempiński Andrzej MA.M., Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich, Warszawa: Iskry, 2001, ISBN 83-207-1629-2, OCLC 297716845 .
• Ludwiczak, Brabara, Mitologia Greków i Rzymian, Kraków: GREG, 2012, ISBN 978-83-7517-082-5
• Mała encyklopedia kultury antycznej, Wyd. PWN, Warszawa 1983, ISBN 83-01-03529-3
• Schmidt, J., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wyd. Książnica 1996, ISBN 83-7132-266-6