Persoonia (roślina)

Persoonia
Ilustracja
Persoonia elliptica
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

srebrnikopodobne

Rząd

srebrnikowce

Rodzina

srebrnikowate

Rodzaj

Persoonia

Nazwa systematyczna
Persoonia Sm.
Trans. Linn. Soc. London 4: 215. 24 Mai 1798 (nom. cons.)[3]
Typ nomenklatoryczny

P. lanceolata H. C. Andrews (typ. cons.)[3]

Synonimy
  • Linkia Cav.
  • Pentadactylon C.F.Gaertn.[4]
Persoonia acuminata
Persoonia cornifolia

Persoonia Sm. – rodzaj roślin z rodziny srebrnikowatych (Proteaceae). Obejmuje 100 gatunków występujących w Australii[4].

Etymologia

Nazwa gatunku została nadana na cześć botanika Christiana Hendrika Persoona (1755–1837). Urodził się on w Kolonii Przylądkowej, pracował w Paryżu, był specjalistą od grzybów[5].

Morfologia

Persoonia gunnii
Persoonia nutans
Pokrój
Wiecznie zielone małe drzewo lub krzew. Kora jest gładka lub łuszcząca się. Największe osiągają do 25 m wysokości[5].
Liście
Małe lub średniej wielkości. Osadzone na krótkim ogonku liściowym (czasem jest jego brak). Całobrzegie, bez przylistków[5].
Kwiaty
Pojedyncze lub zebrane w gronach (zawierające nawet do 70 kwiatów). Nie posiadają hypancjum. Mają 4 działki kielicha[5].
Owoce
Mięsiste, spadają z rośliny przed następnym sezonem wegetacyjnym[5].

Biologia i ekologia

Roślina dwupienna, owadopylna. Jest mezofityczna (przystosowana do klimatu umiarkowanie wilgotnego) lub kserofityczna[5].

Systematyka

Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z rodziny srebrnikowatych stanowiącej grupę siostrzaną dla platanowatych, wraz z którymi wchodzą w skład rzędu srebrnikowców, stanowiącego jedną ze starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych[2]. W obrębie rodziny rodzaj stanowi klad bazalny w plemieniu Persoonieae Rchb., 1828. Plemię to klasyfikowane jest do podrodziny Persoonioideae L.A.S. Johnson & B.G. Briggs, 1975[6][7].

Wykaz gatunków[4]
  • Persoonia acerosa Sieber
  • Persoonia acicularis F.Muell.
  • Persoonia acuminata L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia adenantha Domin
  • Persoonia amaliae Domin
  • Persoonia × angulata R.Br.
  • Persoonia angustiflora Benth.
  • Persoonia arborea F.Muell.
  • Persoonia asperula L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia × attenuata R.Br.
  • Persoonia baeckeoides P.H.Weston
  • Persoonia bargoensis P.H.Weston & L.A.S.Johnson
  • Persoonia biglandulosa P.H.Weston
  • Persoonia bowgada P.H.Weston
  • Persoonia brachystylis F.Muell.
  • Persoonia brevifolia (Benth.) L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia brevirhachis P.H.Weston
  • Persoonia chamaepeuce Lhotsky ex Meisn.
  • Persoonia chamaepitys A.Cunn.
  • Persoonia chapmaniana P.H.Weston
  • Persoonia comata Meisn.
  • Persoonia confertiflora Benth.
  • Persoonia conjuncta P.H.Weston & L.A.S.Johnson
  • Persoonia cordifolia P.H.Weston
  • Persoonia coriacea Audas & P.Morris
  • Persoonia cornifolia A.Cunn. ex R.Br.
  • Persoonia curvifolia R.Br.
  • Persoonia cuspidifera L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia cymbifolia P.H.Weston
  • Persoonia daphnoides A.Cunn. ex R.Br.
  • Persoonia dillwynioides Meisn.
  • Persoonia elliptica R.Br.
  • Persoonia falcata R.Br.
  • Persoonia fastigiata R.Br.
  • Persoonia filiformis P.H.Weston
  • Persoonia flexifolia R.Br.
  • Persoonia glaucescens Sieber ex Spreng.
  • Persoonia graminea R.Br.
  • Persoonia gunnii Hook.f.
  • Persoonia hakeiformis Meisn.
  • Persoonia helix P.H.Weston
  • Persoonia hexagona P.H.Weston
  • Persoonia hindii P.H.Weston & L.A.S.Johnson
  • Persoonia hirsuta Pers.
  • Persoonia inconspicua P.H.Weston
  • Persoonia iogyna P.H.Weston & L.A.S.Johnson
  • Persoonia isophylla L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia juniperina Labill.
  • Persoonia kararae P.H.Weston
  • Persoonia katerae P.H.Weston & L.A.S.Johnson
  • Persoonia lanceolata Andrews
  • Persoonia laurina Pers.
  • Persoonia laxa L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia leucopogon S.Moore
  • Persoonia levis (Cav.) Domin
  • Persoonia linearis Andrews
  • Persoonia longifolia R.Br.
  • Persoonia × lucida R.Br.
  • Persoonia manotricha A.S.Markey & R.Butcher
  • Persoonia marginata A.Cunn. ex R.Br.
  • Persoonia media R.Br.
  • Persoonia micranthera P.H.Weston
  • Persoonia microphylla R.Br.
  • Persoonia mollis R.Br.
  • Persoonia moscalii Orchard
  • Persoonia muelleri (P.Parm.) Orchard
  • Persoonia myrtilloides Sieber
  • Persoonia nutans R.Br.
  • Persoonia oblongata A.Cunn. ex R.Br.
  • Persoonia oleoides L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia oxycoccoides Sieber ex Spreng.
  • Persoonia papillosa P.H.Weston
  • Persoonia pauciflora P.H.Weston
  • Persoonia pentasticha P.H.Weston
  • Persoonia pertinax P.H.Weston
  • Persoonia pinifolia R.Br.
  • Persoonia procumbens L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia prostrata R.Br.
  • Persoonia pungens W.Fitzg.
  • Persoonia quinquenervis Hook.
  • Persoonia recedens Gand.
  • Persoonia rigida R.Br.
  • Persoonia rudis Meisn.
  • Persoonia rufa L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia rufiflora Meisn.
  • Persoonia saccata R.Br.
  • Persoonia saundersiana Kippist ex Meisn.
  • Persoonia scabra R.Br.
  • Persoonia sericea A.Cunn. ex R.Br.
  • Persoonia silvatica L.A.S.Johnson
  • Persoonia spathulata R.Br.
  • Persoonia stradbrokensis Domin
  • Persoonia striata R.Br.
  • Persoonia stricta C.A.Gardner ex P.H.Weston
  • Persoonia subtilis P.H.Weston & L.A.S.Johnson
  • Persoonia subvelutina L.A.S.Johnson
  • Persoonia sulcata Meisn.
  • Persoonia tenuifolia R.Br.
  • Persoonia terminalis L.A.S.Johnson & P.H.Weston
  • Persoonia trinervis Meisn.
  • Persoonia tropica P.H.Weston & L.A.S.Johnson
  • Persoonia virgata R.Br.
  • Persoonia volcanica P.H.Weston & L.A.S.Johnson

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-10] (ang.).
  3. ↑ a b Persoonia. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2014-09-07]. (ang.).
  4. ↑ a b c Persoonia Sm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-18].
  5. ↑ a b c d e f H.R. Coleman: Persoonia Sm.. Flora Base, 3 października 2008. [dostęp 2014-09-07]. (ang.).
  6. ↑ Peter H. Weston, Nigel P. Barker. A new suprageneric classification of the Proteaceae, with an annotated checklist of genera. „Telopea”. 11, 3, s. 314–344, 2006. 
  7. ↑ Hoot, S.B. & Douglas, A.W. (1998). Phylogeny of the Proteaceae based on atpB and atpB-rbcL intergenic spacer region sequences. Australian Systematic Botany 11. p. 301-320

Media użyte na tej stronie

Persoonia cornifolia ovary.jpg
Autor: Geoff Derrin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Flower of Persoonia cornifolia with tepal removed to show hairy ovary
Unidentified Plant 4238.jpg
Autor: JJ Harrison (https://www.jjharrison.com.au/), Licencja: CC BY-SA 3.0
Persoonia gunnii. Near Twilight Tarn, Mount Field National Park. Tasmania, Australia
Persoonia elliptica (6725198125).jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0

KRT4423

Western Australian Herbarium
Persoonia acuminata 02.jpg
Autor: Geoff Derrin, Licencja: CC BY-SA 4.0
Persoonia acuminata growing in Cathedral Rock National Park
Persoonia nutans 01.jpg
Autor: Allthingsnative, Licencja: CC BY-SA 4.0
Persoonia nutans cultivated plant growing in the Australian Botanic Garden