Perydot
Ten artykuł od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Skład chemiczny | ((Mg, Fe)2SiO4) |
---|---|
Twardość w skali Mohsa | 6,5–7 |
Przełam | muszlowy, kruchy |
Łupliwość | wyraźna |
Układ krystalograficzny | rombowy |
Gęstość minerału | 3,2–4,3 g/cm³ |
Właściwości optyczne | |
Barwa | żółto zielony do brązowo zielonego |
Rysa | biała |
Połysk | szklisty, na przełomie tłusty |
Współczynnik załamania | (dwójłomność): (długość fali ~ 590 nm) |
Inne | Dyspersja: 0,020 |
Perydot – szlachetna odmiana oliwinów. Nazywany także chryzolitem, choć można się spotkać z użyciem nazwy chryzolit dla kamieni żółtozielonych. Chociaż oliwin jest dość często spotykanym minerałem, perydot jest rzadki.
Perydot znaleziono w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.
Właściwości
- Pleochroizm – zmienny, zależnie od zawartości żelaza, a także, w mniejszym stopniu, od obecności innych pierwiastków towarzyszących
- Widmo absorpcyjne – silne spektrum absorpcyjne żelaza, z charakterystycznymi pasmami absorpcji o zróżnicowanym maksimum natężenia.
- Luminescencja – brak
- Inkluzje – liczne; wrostki ilmenitu, magnetytu, chromitu i innych spineli chromowych
Występowanie
Znajduje się go w: Australii, Brazylii, Chinach, Kenii, Meksyku, Birmie, Norwegii, Pakistanie, RPA, Sri Lance, Tanzanii i USA (stany: Arizona, Hawaje, Nevada i Nowy Meksyk). Perydot jest wydobywany w celach komercyjnych w Arabii Saudyjskiej.
Wydobywany był już 3500 lat temu na egipskiej Wyspie św. Jana leżącej na Morzu Czerwonym.
Zastosowanie
Jest to poszukiwany i wysoko ceniony kamień szlachetny.
Szczególnie efektowne są oliwiny o intensywnej zieleni oraz o zabarwieniu złocistozielonkawym; także oliwinowe kocie oko i oliwin gwiaździsty. W jubilerstwie stosuje się szlif schodkowy, brylantowy, rzadziej kaboszonowy. Większe okazy są cenne gemmologicznie i eksponowane w muzeach.
Największy znaleziony kryształ znajduje się w Smithsonian Institution w Waszyngtonie, ma 310 karatów (62 g). Jedna z odmian perydotu, nazywana kaszmirską, pochodzi z Pakistanu. Wielkość tych kamieni pozwala jubilerom na otrzymanie klejnotów ponad 100 karatowych.
Kolekcja 954 oliwinów właściwych znajduje się w zbiorach muzeum Topkapı w Stambule w Turcji (kamienie ozdabiają tron).
Kultura
Jego nazwa pochodzi prawdopodobnie od arabskiego słowa faridat oznaczającego kamień szlachetny, lub francuskiego peritot oznaczającego nieczysty. Nazywany jest szmaragdem ubogich. Używany był do wyrobu biżuterii sakralnej. Znaleziono egipską biżuterię z II tysiąclecia p.n.e., w której klejnoty pochodziły z wyspy św. Jana.
Hawajczycy uważają, że kamienie te są łzami bogini Pele.
Perydot znaleziono w próbkach pyłu kosmicznego z sondy Stardust.
Znana odmiana perydotu, nazywana kaszmirską, pochodzi z Pakistanu. Wielkość tych kamieni pozwala jubilerom na otrzymanie klejnotów ponad 100 karatowych.
Dawni medycy radzili pić wszelkie napoje zdrowotne z naczyń wykonanych z tego kamienia. Miało to zapewnić szybsze i skuteczniejsze działanie.
W litoterapii i ezoteryce jest uważany za uspokajający, odtruwający i uzdrawiający, zwłaszcza dla nerek, wątroby i trzustki.
Media użyte na tej stronie
Forsterite/Peridot from Sturdust spacecraft. Image released by Stardust team of NASA on 20 February 2006 at the annual meeting of the American Association for the Advancement of Science.
*Stardust