Pesa 33WE

EN97[1][2]
Ilustracja
EN97-014 wjeżdża na przystanek Tworki
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Pesa Bydgoszcz

Lata budowy

2011–2012

Układ osi

Bo’2’Bo’+Bo’2’Bo’

Układ wagonów

s+d+s+s+d+s

Wymiary
Masa służbowa

101,5 t

Długość

60 000 mm

Szerokość

2850 mm

Wysokość

4452 mm

Średnica kół

850 mm

Napęd
Typ silników

asynchroniczne
TME42-26-4

Liczba silników

8 × 180 kW

Napięcie zasilania

600/3000 V DC

Parametry eksploatacyjne
Moc ciągła

1440 kW

Rodzaj przekładni

Wikov AWHC500Z

Przyspieszenie rozruchu

1,2 m/s²

Prędkość konstrukcyjna

80 km/h

System hamulca

MZT Hepos (ED+EP+K)

Parametry użytkowe
Wysokość wejścia

500 mm
(od główki szyny)

Liczba miejsc siedzących

124

Liczba miejsc ogółem

500 (5 os./m²)

Portal Transport szynowy

Pesa 33WE (seria EN97) – normalnotorowy niskoperonowy elektryczny zespół trakcyjny, wyprodukowany przez Pesę Bydgoszcz w liczbie 14 sztuk dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej. Zastąpiły składy serii EN94.

Historia

Geneza

Po II wojnie światowej elektryczne zespoły trakcyjne produkowane były aż do 1997 roku tylko przez Pafawag z Wrocławia[3]. Był on producentem m.in. najpopularniejszego w Polsce EZT serii EN57 oraz użytkowanego przez WKD EN94[4]. Pafawag po prywatyzacji w latach 90. zaprzestał produkcji tego typu pojazdów, a ostatnim wyprodukowanym zespołem był ED73 w 1997[4]. Przez kilka lat w Polsce nie produkowano żadnych EZT[5].

W tym czasie PKP, a później samorządy, kupowały głównie wagony spalinowe i spalinowe zespoły trakcyjne, gdyż w obsłudze linii niezelektryfikowanych dominowały paliwożerne lokomotywy. Pozwoliło to na zebranie doświadczenia polskim producentom w budowie oraz przewoźnikom w eksploatacji lekkiego taboru[6]. Dodatkowo modernizowano posiadane przez polskich przewoźników zespoły trakcyjne serii EN57[7].

Bazując na doświadczeniach z produkcji mniejszych pojazdów spalinowych, w 2004 roku Pesa podjęła się próby zbudowania pierwszego EZT własnej produkcji – 13WE[8]. W późniejszym latach Pesa stała się głównym dostawcą EZT na polski rynek, produkując Acatusa, Bydgostię, Elfa oraz Acatusa II[9][10][11][12][13].

Historia zamówienia

WKD już w 2004 roku planowała zakup kolejnych 9 składów 13WE[14], jednak dopiero 27 maja 2009 ogłoszono przetarg na 14 składów o podobnych parametrach do 13WE. Różnicą była mniejsza liczba miejsc siedzących[15]. Przetarg ten został unieważniony 9 października ze względu na przekroczenie budżetu[16]. 5 listopada 2009 ogłoszono kolejny przetarg na 14 pojazdów[17], ale o nieco innych parametrach technicznych – m.in. zrezygnowano z jednoprzestrzenności składów[18]. Konkurs ponownie wygrała Pesa, proponując całkowicie nowe składy – 33WE. 26 marca 2010 podpisano umowę ich zakupu[19].

W przetargach dla WKD Pesa nie mogła zaproponować pojazdów z rodziny Elf, m.in. ze względu wymagany mniejszy minimalny promień łuku (WKD – 22 m, Elf – 100 m) oraz wysokość podłogi (WKD – od 400 do 600 mm, Elf – od 760 do 800 mm)[20][21].

Nowy pojazd został zaprojektowany przez Pesę przy udziale Instytutu Pojazdów Szynowych „Tabor” w ramach prac rozwojowych[22].

Konstrukcja

Nadwozie

33WE to pojazd sześcioczłonowy, dwuprzestrzenny i częściowo niskopodłogowy. Jest przeznaczony do obsługi połączeń aglomeracyjnych. Jeden zespół tworzą dwie identyczne, trójczłonowe części[23] oznaczone jako a i b. Każda z nich jest wyposażona w jedną kabinę maszynisty i specjalny pulpit sterowniczy (tzw. manewrowy) na przeciwległym końcu, wyposażony w wyświetlacze stanów pracy pojazdu i monitoring[1]. Dzięki temu w warunkach warsztatowych obie połówki mogą poruszać się w pełni samodzielnie[1]. Zdecydowano się na takie rozwiązanie ze względu na częste kolizje z pojazdami drogowymi, do których dochodzi na trasie WKD[1].

Wnętrze

Wnętrze EN97-007

Obie części składu posiadają po 4 pary odskokowo-przesuwnych drzwi[23]. Podłoga w obrębie drzwi jest na wysokości 500 mm ponad główką szyny[1]. W składzie większość foteli umieszczono równolegle do okien, a klasyczne siedzenia 2+2 umiejscowiono wyłącznie w członach środkowych obu części jednostki[24]. W składzie znajduje się 8 miejsc dla rowerów oraz 4 miejsca dla osób niepełnosprawnych[23]. Pojazdy są wyposażone w klimatyzację kabin maszynisty i części pasażerskiej, system monitoringu i system informacji wizualnej (wewnętrznej i zewnętrznej) oraz dźwiękowej, ale nie mają toalet[1].

Podwozie i napęd

Wózek napędny typu 34MN

Każdy z sześciu członów jest oparty na jednym wózku. Cztery z nich znajdujące się pod członami skrajnymi każdej z połówek to wózki napędne typu 34MN o rozstawie osi 2300 mm, a dwa pozostałe to wózki toczne typu 43AN o rozstawie osi 2100 mm. Rozstaw czopów skrętu dla każdej z połówek jednostki to 11 750 mm. Taka konfiguracja pozwala na pokonywanie łuków o minimalnym promieniu 23,5 m[25].

Pojazdy zostały zaprojektowane do zasilania prądem stałym o napięciu 3000 V, które wówczas było docelowym napięciem WKD. W okresie przejściowym były one zasilane prądem o napięciu 600 V dzięki zastosowaniu przetwornicy 600/3000 V. Pojazdy nie mogą być jednocześnie przystosowane do obu napięć[1].

Napęd stanowi 8 asynchronicznych silników trójfazowych typu TME42-26-4 produkcji TSA o mocy 180 kW każdy. Moment obrotowy przekazywany jest na osie zestawów kołowych za pomocą dwustopniowej przekładni AWHC500Z produkcji Wikov[25].

Bezpieczeństwo

Wytrzymałość konstrukcji określono jako P-III według normy PN-EN 12663[26]. Pojazdy są wyposażone funkcję Radio-Stop poprzez radiotelefon produkcji Pyrylandii[1].

Modyfikacje na życzenie pasażerów

W czasie testów prototypu WKD umożliwiła pasażerom zgłaszanie uwag dotyczących pociągu, z których część została uwzględniona przy budowie kolejnych egzemplarzy – w przestrzeni pasażerskiej zamontowano dodatkowe poręcze i zmieniono ułożenie części istniejących, zmodyfikowano system informacji pasażerskiej, zmniejszono część półek bagażowych i zmieniono sposób mocowania rowerów, ponadto wyregulowano usprężynowanie pojazdu i zmniejszono hałas stacjonarny[27].

W okresie wakacyjnym 2012 roku pojawiły się problemy z klimatyzacją, w związku z którymi system klimatyzacji został przebudowany we wszystkich pojazdach[28].

Awaryjność

Pojazdy wymagają częstych reprofilacji powierzchni tocznych zestawów kołowych[29]. Z tego powodu na początku 2013 roku WKD udostępniła Pesie jeden egzemplarz na dodatkowe badania na torze doświadczalnym Instytutu Kolejnictwa w Węglewie koło Żmigrodu oraz na linii WKD[30]. Na początku 2014 roku jeden z egzemplarzy był użytkowany na linii WKD ze zmodyfikowanym system sterowania. Modyfikacja polegała na zwiększeniu udziału hamulca elektrodynamicznego w procesie hamowania[31]. Ostatecznie zmiana ta została wprowadzona we wszystkich EN97[32].

Pasażerowie korzystający z nowych jednostek skarżyli się na ergonomię wnętrza oraz na problemy z działaniem klimatyzacji[33]. W lipcu 2013 jeden z zespołów został wyłączony z eksploatacji przez Urząd Transportu Kolejowego ze względu na zbyt dużą temperaturę i zawartość dwutlenku węgla w jego wnętrzu[34]. Podobna sytuacja powtórzyła się w czerwcu 2014, wówczas UTK kazał wyłączyć 4 pojazdy[35]. Ze względu na problemy z klimatyzacją Pesa wykonała modyfikację kanałów nawiewnych oraz okleiła szyby folią[36].

16 października 2013 na terenie lokomotywowni doszło do pożaru kabiny EN97. Sprawa była badana przez specjalnie powołaną komisję, inne egzemplarze EN97 nie zostały wycofane ze służby[37].

Eksploatacja

EN97-002 na przystanku Warszawa Salomea
EN97-010 na przystanku Warszawa Zachodnia WKD
PaństwoPrzewoźnikTypLiczba
sztuk
OznaczenieDostawaPoczątek
eksploatacji
 PolskaWKD33WE14EN97-0017 grudnia 201112 stycznia 2012 (obserwowana)
17 lutego 2012 (regularna)
[38][39][40]
EN97-00228 marca 20123 kwietnia 2012[41]
EN97-00325 kwietnia 201210 maja 2012[42]
EN97-00426 kwietnia 20129 maja 2012[42]
EN97-00530 maja 20121 czerwca 2012[43]
EN97-00631 maja 20125 czerwca 2012[43]
EN97-00726 czerwca 20123 lipca 2012[44]
EN97-00828 czerwca 20125 lipca 2012[44]
EN97-00924 lipca 20125 sierpnia 2012[45]
EN97-01031 lipca 201210 sierpnia 2012[45]
EN97-01128 sierpnia 20126 września 2012[46]
EN97-01230 sierpnia 20127 września 2012[46]
EN97-01322 września 201227 września 2012[47]
EN97-01428 września 20123 października 2012[47]

26 marca 2010 podpisano umowę na zakup 14 składów dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej za 284,2 mln zł[19].

7 grudnia 2011 pierwszy egzemplarz został dostarczony do lokomotywowni w Grodzisku Mazowieckim, 8 grudnia rozpoczął testy na linii WKD, a 11 stycznia 2012 miał miejsce ostateczny odbiór, po czym rozpoczęto eksploatację obserwowaną w ruchu pasażerskim[26][48], która służyła zebraniu uwag od pasażerów pod kątem wprowadzenia ewentualnych modyfikacji w kolejnych zamówionych pojazdach[49]. 17 lutego pojazd rozpoczął regularną obsługę linii WKD[19].

28 marca 2012 do Grodziska przyjechał drugi skład[50] zmodyfikowany w stosunku do prototypu zgodnie z uwagami pasażerów, który został odebrany 30 marca[27][26]. Kolejne egzemplarze były dostarczane po dwie sztuki miesięcznie[51][52]. 28 września 2012 ostatni z pojazdów został dostarczony[53], a 3 października wyjechał on na trasę[47].

Sukcesywnie, wraz z dostarczaniem składów EN97, kolejne jednostki EN94 były sprzedawane jako złom[54][55]. Na początku 2014 roku pojazdy serii EN94 były jednak nadal użytkowane – w godzinach szczytu uruchamianych było 7–8 pojazdów EN97 i 3–4 pojazdy EN94[31]. 1 lipca 2015 EN94 zostały wycofane na okresy wakacyjny w związku ograniczeniem ruchu na WKD związany z remontem, tym samym EN97 stały się jedynymi pojazdami obsługującymi linię WKD[56].

Latem 2013 roku WKD planowało zmianę napięcia sieci trakcyjnej z 600V na 3000 V, jednak ze względu na problemy ze składami serii EN97 zmiana napięcie została odłożona na później[36]. W nocy z 30 kwietnia na 1 maja 2016 miało miejsce pierwsze próbne załączenie nowego napięcia, podczas którego jednostka EN97-001 przejechała jako pociąg służbowy na trasie Grodzisk Mazowiecki RadońskaKomorów – Grodzisk Mazowiecki Radońska[57]. 28 maja, pierwszego dnia po zmianie napięcia w sieci WKD[58], około godz. 4:30 skład EN97-011 podczas przejazdu służbowego z Grodziska do Warszawy uległ awarii, przez co do godz. 7:00 na linii występowały utrudnienia[59].

1 czerwca 2016 około godz. 0:15[60] ciężarówka marki MAN przejeżdżająca przez przejazd[61] przy przystanku Grodzisk Mazowiecki Jordanowice[60] uderzyła w skład EN97-001[61] jadący z Warszawy do Grodziska. Pociąg wykoleił się, w związku z czym do godz. 10:10 występowały utrudnienia na linii i na odcinku z Grodziska do Podkowy Leśnej funkcjonowała autobusowa komunikacja zastępcza[60].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f g h Paweł Terczyński. Nowe zespoły trakcyjne WKD serii EN97. „Świat Kolei”. 9/2012, s. 12-13. Emi-press. ISSN 1234-5962 (pol.). 
  2. Электропоезд EN95 (ros.). W: 14 [on-line]. advantageaustria.org. [dostęp 2013-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-06)].
  3. Ryszard Rusak. Od Pafawagu do Bombardiera. 60 lat Państwowej Fabryki Wagonów Pafawag we Wrocławiu. „Świat Kolei”. 10/2005. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  4. a b Paweł Terczyński. Pafawag – kronika produkcji. „Świat Kolei”. 10/2005. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  5. Elektryczne zespoły trakcyjne. W: Paweł Terczyński: Atlas Lokomotyw 2007. Wyd. III. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 74-103. ISBN 978-83-920757-7-6. (pol.)
  6. Paweł Terczyński. Wagony i zespoły spalinowe w obsłudze ruchu regionalnego na PKP. „Świat Kolei”. 9/2008, s. 12-21. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  7. Bogdan Waga. Elektryczne na start. „Koleje Małe i Duże”. 1/2007, s. 18-27. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  8. EN95. W: Paweł Terczyński: Atlas Lokomotyw 2007. Wyd. III. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2007, s. 96. ISBN 978-83-920757-7-6. (pol.)
  9. Sprzedaż nowych pojazdów kolejowych do ruchu pasażerskiego w 2007 roku (pol.). inforail.pl, 2008-01-14. [dostęp 2012-10-04].
  10. Dostawy nowych pojazdów kolejowych do ruchu pasażerskiego w 2008 roku (pol.). inforail.pl, 2009-01-20. [dostęp 2012-10-04].
  11. Sprzedaż nowych pojazdów kolejowych do ruchu pasażerskiego w 2009 roku (pol.). inforail.pl, 2010-01-26. [dostęp 2012-10-04].
  12. Rynek nowych pojazdów kolejowych do ruchu pasażerskiego w 2010 roku (pol.). inforail.pl, 2011-02-15. [dostęp 2012-10-04].
  13. Rynek nowych pojazdów kolejowych do ruchu pasażerskiego w 2011 roku (pol.). inforail.pl, 2012-02-09. [dostęp 2012-10-04].
  14. Tomasz Tomaszewski. EN95 – nowy zespół trakcyjny dla Warszawskich Kolei Dojazdowych. „Świat Kolei”. 9/2004, s. 3. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  15. WKD kupuje pociągi (pol.). infotram.pl, 2009-06-02. [dostęp 2012-06-05].
  16. Grodzisk Mazowiecki: Warszawska Kolej Dojazdowa nie kupi nowego taboru (pol.). infotram.pl, 2009-10-11. [dostęp 2012-06-05].
  17. Nowy przetarg na 14 ezetów dla WKD (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2009-11-05. [dostęp 2012-06-05].
  18. Przetarg na dostawę 14 ezt dla WKD (pol.). infotram.pl, 2009-11-10. [dostęp 2012-06-05].
  19. a b c EN97 dla Warszawskiej Kolei Dojazdowej (pol.). infotram.pl, 2012-02-21. [dostęp 2012-02-29].
  20. Przetarg na dostawę 14 ezt dla WKD (pol.). infotram.pl, 2009-11-10. [dostęp 2014-06-05].
  21. Paweł Terczyński. Elektryczne zespoły trakcyjne rodziny Elf. „Świat Kolei”. 3/2012, s. 26-33. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  22. Jarosław Czerwiński, Zbigniew Durzyński: Możliwości współpracy Instytutu Pojazdów Szynowych Tabor z producentami pojazdów szynowych (pol.). mr.gov.pl, 2016-07-05. s. 6. [dostęp 2016-08-06].
  23. a b c Pierwszy skład EN97 już w stolicy! (pol.). kurier-kolejowy.pl, 2012-01-12. [dostęp 2012-09-03].
  24. Nowy pociąg WKD prawie gotowy (pol.). rynek-kolejowy.pl. [dostęp 2012-05-31].
  25. a b Dwunapięciowe zespoły trakcyjne 33WE dla WKD. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 212-216, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.)
  26. a b c Zakup kolejowego taboru pasażerskiego do obsługi połączeń regionalnych na linii Warszawskiej Kolei Dojazdowej w Warszawskim Obszarze Metropolitalnym (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-08-06].
  27. a b Kamil Kubacki: Które z sugestii pasażerów uwzględniono w nowych pociągach WKD? (pol.). Obiektyw info, 2012-04-11. [dostęp 2012-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-28)].
  28. Wadliwa klimatyzacja w pojazdach EN97 (pol.). kurier-kolejowy.pl, 2012-07-27. [dostęp 2012-09-14].
  29. Nowe pociągi Pesy zawiodły WKD. Pasażerów wożą stare składy (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2013-01-29. [dostęp 2013-01-29].
  30. WKD: czas zmian (wywiad) (pol.). kurier-kolejowy.pl, 2013-03-31. [dostęp 2013-04-03].
  31. a b Pesa pracuje nad rozwiązaniem problemów nowych pociągów WKD (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2014-02-07. [dostęp 2014-02-08].
  32. WKD przejdzie na 3 kV za około 18 miesięcy (pol.). kurier-kolejowy.pl, 2014-08-26. [dostęp 2014-08-27].
  33. EN97 Artykuł o problemach technicznych EN97 (pol.). WPR24, 2013-08-01. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)].
  34. UTK wyłącza z eksploatacji nowy pociąg WKD (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2013-07-31. [dostęp 2013-08-01].
  35. UTK wyłączył w czerwcu wiele pojazdów, m.in. KD i WKD. Co dalej? (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2014-06-20. [dostęp 2014-06-20].
  36. a b WKD gotowa do zmiany napięcia. Ale jeszcze poczeka (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2014-09-01. [dostęp 2014-09-02].
  37. Komisja zbada sprawę pożaru wukadki (pol.). wiadomosci.wpr24.pl, 2013-10-18. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-29)].
  38. Dostarczono nowy pojazd (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  39. Pierwszy kurs EN97-001 w ruchu pasażerskim (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  40. Grodzisk Mazowiecki: EN97-001 oficjalnie przekazany (pol.). inforail.pl, 2012-02-17. [dostęp 2018-01-29].
  41. Dostawa pojazdu EN97-002 (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  42. a b Dostawa pojazdów EN97-003 i EN97-004 (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  43. a b Dostawa pojazdów EN97-005 i EN97-006 (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  44. a b Dostawa pojazdów EN97-007 i EN97-008 (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  45. a b Dostawa pojazdów EN97-009 i EN97-010 (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  46. a b Dostawa pojazdów EN97-011 i EN97-012 (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  47. a b c Dostawa pojazdów EN97-013 i EN97-014 (pol.). wkd-rpowm.eu. [dostęp 2016-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].
  48. 14 nowych pociągów dla WKD (pol.). wkd.com.pl, 2012-07-12. [dostęp 2012-10-07].
  49. EN97 dopuszczony do eksploatacji (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2012-01-13. [dostęp 2012-02-29].
  50. Drugi pociąg WKD już kursuje (pol.). wiadomosci.wpr24.pl, 2012-04-05. [dostęp 2012-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-12)].
  51. WKD ma już cztery nowe pociągi (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2012-04-26. [dostęp 2012-04-26].
  52. WKD ma już sześć nowych pociągów (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2012-05-31. [dostęp 2012-05-31].
  53. Wszystkie nowe pociągi WKD już wożą pasażerów (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2012-10-04. [dostęp 2012-10-04].
  54. WKD sprzedaje pociągi EN94 w cenie złomu (pol.). rynek-kolejowy.pl, 2012-06-15. [dostęp 2012-09-03].
  55. WKD sprzedaje dwa pociągi serii EN94 (pol.). kurier-kolejowy.pl, 2012-08-22. [dostęp 2012-09-05].
  56. Witold Urbanowicz: WKD rusza z remontem. Wakacje bez EN94 (pol.). 2015-06-30. [dostęp 2015-06-30].
  57. Adam Fabisiewicz: Pociąg 39WE odebrany przez wukadkę (pol.). grodzisknews.pl, 2016-05-06. [dostęp 2016-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-06)].
  58. Warszawska Kolej Dojazdowa: Zmiana napięcia zasilania w sieci trakcyjnej linii WKD (pol.). wkd.com.pl, 2016-05-30. [dostęp 2016-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-30)].
  59. Warszawska Kolej Dojazdowa: Utrudnienia na linii WKD w dniu 28.05.2016 (zakończone) (pol.). wkd.com.pl, 2016-05-28. [dostęp 2016-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-28)].
  60. a b c Warszawska Kolej Dojazdowa: Uwaga! Wypadek na przejeździe kolejowym i bardzo poważne utrudnienia (zakończone) (pol.). wkd.com.pl, 2016-06-01. [dostęp 2016-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-01)].
  61. a b Dominik Pietraszek: Ciężarówka zderzyła się z wukadką (pol.). grodzisknews.pl, 2016-06-01. [dostęp 2016-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-01)].

Media użyte na tej stronie

PESA 33WE entering Warszawa Zachodnia train station.jpg
Autor: Jjajjo, Licencja: CC BY-SA 3.0
PESA 33WE entering Warszawa Zachodnia train station.
EN97-002, Warszawa Salomea, 2014-07-27.jpg
Autor: Muri, Licencja: CC BY-SA 4.0
Elektryczny zespół trakcyjny EN97-002 stoi na przystanku Warszawa Salomea.
Power bogie of PESA 33WE.JPG
Autor: Jjajjo, Licencja: CC BY-SA 3.0
Jeden z czterech wózków napędowych zespołu trakcyjnego PESA 33WE.
EN97-014, Tworki, 2016-03-07.jpg
Autor: Jakub Murat, Licencja: CC BY-SA 4.0
Elektryczny zespół trakcyjny EN97-014 wjeżdża na przystanek Tworki.
EN97-007 - wnętrze, 2014-04-15.jpg
Autor: Ficek, Licencja: CC BY 2.5 pl
Wnętrze elektrycznego zespołu trakcyjnego EN97-007.
Logo Pesa.svg
Logo von Pesa
EN97-001 Grodzisk.jpg
Autor: Paramaciej, Licencja: CC BY-SA 3.0
EN97-001 na stacji Grodzisk Mazowiecki Radońska