Pesa Acatus Plus

Pesa Acatus Plus

Kraj produkcji	Polska
Producent	Pesa Bydgoszcz
Lata budowy	2014–2016
Napęd
Typ silników	asynchroniczne
Napięcie zasilania	3000 V DC
Parametry eksploatacyjne
Maksymalna prędkość eksploatacyjna	140–160 km/h
Portal Transport szynowy

Pesa Acatus Plus – rodzina elektrycznych zespołów trakcyjnych bydgoskiej Pesy zaprojektowana jako wersja rozwojowa Acatusa II jako alternatywny produkt dla modelu Elf. Acatusy Plus są eksploatowane przez Polregio i Koleje Małopolskie. Powstało łącznie 13 sztuk: 9 pojazdów 3-członowych i 4 pojazdy 2-członowe.

Historia

Wnętrze małopolskiego Acatus Plus EN64-003

Geneza

Pesa proponując model Elf kilkukrotnie przegrała w przetargach z konkurencją oferującą tańsze pojazdy. Z tego powodu bydgoski producent włączył do swojej oferty nową rodzinę elektrycznych zespołów trakcyjnych Acatus Plus, które mimo niższych kosztów budowy wciąż mają spełniać wymagania części zamawiających. Jednocześnie producent pozostawił w swojej ofercie Elfy na potrzeby zamówień zagranicznych oraz przetargów o bardziej wyśrubowanych wymaganiach^[1].

Zamówienia

• 4 września 2013 – podpisanie umowy na dostawę 2 EZT typu 40WE dla UM województwa podkarpackiego^[2]
• 18 października 2013 – podpisanie umowy na dostawę 6 EZT typu 40WEa oraz 4 typu 41WE dla UM województwa małopolskiego^[3]
• 25 sierpnia 2015 – podpisanie umowy na dostawę 1 EZT typu 40WE dla UM województwa świętokrzyskiego^[4]

Testy

Pod koniec lipca 2014 roku pierwszy 3-członowy Acatus Plus oznaczony wówczas jako EN62-002 był testowany na torze doświadczalnym Instytutu Kolejnictwa w pobliżu Żmigrodu^[5].

Konstrukcja

Wózek toczny od EN64-001

Acatusy Plus to elektryczne zespoły trakcyjne przeznaczone do obsługi ruchu regionalnego i aglomeracyjnego, mogą występować w konfiguracji od 2- do 6-członowej^[6]. Wyprodukowane zostały wersje 2- i 3-członowa oznaczone typem odpowiednio 41WE i 40WE^[7][8]. Wersja 4-członowa co prawda nie została wyprodukowana, ale otrzymała oznaczenie typu 42WE^[9].

Konstrukcja Acatusów Plus bazuje na konstrukcji Acatusów II – Acatusy Plus od Acatusów II różnią się układem napędowym i biegowym oraz spełnionymi normami zderzeniowymi TSI Lok&Pas^[10][6].

W jednostkach Acatus Plus zastosowano wózki nowej rodziny 27MN (napędowe) i 42AN (toczne) o zmniejszonym rozstawie osi – odpowiednio 2700 mm i 2600 mm. Wózki napędowe zostały przystosowane do zabudowy silników firmy VEM oraz przekładni firmy Gmeinder. Wózki toczne mają zmieniony sposób oparcia pudeł na ramie wózka, z wykorzystaniem tylko jednej pary sprężyn pneumatycznych^[7].

Podłoga w strefie drzwi znajduje się na wysokości 760 mm nad poziomem główki szyn, obszar wysokiej podłogi znajduje się nad wózkami napędowymi i prowadzą do niej stopnie. W rejonie przejść międzywagonowych podłoga ułożona jest pochyło. Pod drzwiami wejściowymi znajdują się stopnie umożliwiające wejście z niższych peronów^[7].

Wersje

Typ	Liczba członów	Układ osi	Układ drzwi	Liczba miejsc siedzących	Masa służbowa	Długość całkowita	Liczba i moc silników	Maksymalna prędkość eksploatacyjna	Wyposażenie
40WE podkarpackie	3	Bo’2’2’Bo’	1–1–1	157+13	109 t	58,95 m	(1440 kW)	140 km/h		[11][5][12][13]
40WEa			1–2–1	127+11			4×360 kW	160 km/h		[3]
40WE świętokrzyskie			1–1–1	150				160 km/h		[14][15]
41WE	2	Bo’2’Bo’	1–1	85+11	84,6 t	42,65 m	4×340 kW	160 km/h		[3]
– klimatyzacja części pasażerskiej     – stojaki na rowery    – toaleta(y)     – gniazdka elektryczne     – bezprzewodowy dostęp do internetu     – biletomaty

Eksploatacja

Państwo	Właściciel	Przewoźnik	Typ	Oznaczenie przewoźnika	Liczba członów	Lata dostaw	Liczba pojazdów
Polska	Woj. podkarpackie	PR (Oddział Podkarpacki)	40WE	EN64-001, 005	3	2014	022	[3]
	Woj. małopolskie	PR (Oddział Małopolski) i Koleje Małopolskie	40WEa	EN64-002 ÷ 004, 006 ÷ 008	3	2014–2015	6	[3][16][17]
			41WE	EN99-001 ÷ 004	2	2014–2015	4
	Woj. świętokrzyskie	PR (Oddział Świętokrzyski)	40WE	EN64-009	3	2016	011	[4][15]
Łączna liczba:							13

Województwo podkarpackie

EN64-001 na stacji Rzeszów Główny

4 września 2013 woj. podkarpackie udzieliło Pesie zamówienia na dostawę 2 sztuk 3-członowych elektrycznych zespołów trakcyjnych^[2]. Pierwszy z pojazdów miał zostać dostarczony do końca sierpnia 2014, a drugi do końca września 2014^[18]. Pod koniec listopada 2014 obydwa egzemplarze zostały przekazane przewoźnikowi i rozpoczęły kursowanie na odcinku Rzeszów – Przemyśl^[12].

Województwo małopolskie

Małopolski EN99-001

EN64-002 w drodze do Sędziszowa

18 października 2013 podpisano umowę z woj. małopolskim na dostawę 6 sztuk 3-członowych i 4 sztuk 2-członowych acatusów plus na potrzeby Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej^[3]. 3 listopada 2014 odebrano dwa pierwsze acatusy 3-członowe^[24], a 6 listopada zaprezentowano je na stacji Kraków Główny wraz z 2 impulsami zakupionymi w ramach Południowej Grupy Zakupowej^[34][35].

Acatusy skierowano na linię Krzeszowice – Wieliczka Rynek-Kopalnia obsługiwaną przez Małopolski Oddział Przewozów Regionalnych^[7].

14 grudnia 2014 rozpoczęły działalność Koleje Małopolskie, którym przekazano 3 jednostki EN64^[36][37], a 1 marca 2015 przekazano im jeszcze jedną jednostkę^[21]. Dwa EZT skierowano do obsługi linii Kraków Główny – Wieliczka Rynek-Kopalnia, a 2 pozostałe do rezerwy^[3]. Dostawy jednostek 3-członowych zakończono 30 stycznia 2015^[3].

Pomiędzy 2 stycznia a 6 marca 2015 dostarczono oraz przekazano Przewozom Regionalnym wszystkie 4 jednostki 2-członowe serii EN99^[3].

1 września 2015 Koleje Małopolskie przejęły od Przewozów Regionalnych 2 ostatnie jednostki EN64^[26]. 13 września 2015 EN64-008 został wykorzystany przez KMł do przejazdu promocyjnego po linii do Balic związanego z obchodami „Odlotowej Niedzieli” – imprezy, jaka została zorganizowana przez władze portu lotniczego w związku z zakończeniem budowy pierwszej części nowego terminala pasażerskiego^[38]. 28 września przewoźnik rozpoczął regularny przewozy po linii do przystanku Kraków Lotnisko przy porcie lotniczym Kraków-Balice^[39].

5 grudnia EN64-002 odbył przejazd promocyjny na trasie Kraków Główny – Miechów^[40]. 13 grudnia 2015 cztery EN99 zostały przekazane Kolejom Małopolskim^[22]. Tego samego dnia KMł rozpoczęły obsługę trasy Kraków Główny – Miechów – Sędziszów^[41].

11 grudnia 2016 Przewozy Regionalne przejęły z powrotem obsługę trasy Kraków Główny – Sędziszów i wszystkie acatusy plus zostały ponownie im przekazane^[23][16]. 10 grudnia 2017 4 sztuki EN64 wróciły do Kolei Małopolskich^[17].

Każdy z acatusów otrzymał własne imię: Solny, Szarotka, Centuś, Królewski, Zalipianka, Juhas, Gazda, Poprad, Sabała i Hejnalista^[3].

Województwo świętokrzyskie

25 sierpnia 2015 UM województwa świętokrzyskiego podpisał umowę na dostawę jednego zespołu typu 40WE^[4]. Pojazd miał zostać dostarczony do końca lutego 2016 roku, ale tak się jednak nie stało, w związku z czym samorząd zamierza domagać się od Pesy kary za opóźnienie^[42]. 21 kwietnia rozpoczęto odbiory techniczne jednostki^[43], a na początku maja jednostka została dostarczona do Kielc^[15]. 10 maja pojazd oficjalnie przekazano na stacji Skarżysko-Kamienna^[44].

Zobacz też

• Lista elektrycznych zespołów trakcyjnych i wagonów eksploatowanych w Polsce

Przypisy