Pesellino

Francesco Pesellino
Francesco di Stefano
Pesellino
Ilustracja
Francesco di Pesello, malarz florencki. Ilustracja Giorgio Vasari z 1568[1]
Imię i nazwisko

Francesco di Stefano

Data i miejsce urodzenia

1422
Florencja, Włochy

Data i miejsce śmierci

29 czerwca 1457
Florencja

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

wczesny renesans, quattrocento

Ważne dzieła
  • Ołtarz Trójcy Świętej w Pistoia
  • Madonna i Dziecko z sześcioma Świętymi

Pessellino, właściwe Francesco di Stefano znany też jako Francesco Pesellino lub Francesco Peselli (ur. 1422 we Florencji, zm. 29 czerwca 1457) – włoski malarz wczesnego renesansu, quattrocento.

Biografia

Ojcem Pesellino był malarz Stefano di Francesco (zm. 1427), a dziadkiem, ze strony matki, również malarzem Giuliano d'Arrigo, znany jako Pesello (1367-1446), po którym przybrał pseudonim "Pesellino". Po śmierci ojca w 1427 młody Francesco zamieszkał ze swoim dziadkiem, w którego pracowni malował do jego śmierci. Ok. 1446 został uczniem Filippo Lippi (ok.1406-1469), który z pewnością miał wpływ na jego styl. Ożenił się w 1442 roku, a ok. 1447 prawdopodobnie dołączył do gildii malarzy we Florencji[2][3].

W następnych latach wyrobił sobie reputację niewielkimi, pieczołowicie wykończonymi pracami o tematyce religijnej, ale też świeckimi, często będącymi ozdobą mebli, czy boazerii. Pesellino dekorował cassone, niskie skrzynie małżeńskie, popularne we Florencji w renesansie[3].

Często stosował naturalistyczne krajobrazy, wprowadzane do kompozycji przez jego mistrza Filippo Lippi, czy Domenico Veneziano i Fra Angelico. Jednak w przeciwieństwie do niego, nie wykorzystywali tła krajobrazowego w małych obrazach. Oryginalność Pesellino ukazuje się właśnie najwyraźniej w kompaktowych, niemal miniaturowych kompozycjach, gdzie łączy typowe dla Lippiego figury postaci z silnie zlokalizowaną topografią, na co mogły mieć wpływ panoramiczne tła Antonio Pollaiuolo[2].

Ok. 1446 Pesellino nawiązał współpracę z Zanobi Strozzi. Mogło to mieć związek z tym, że Strozzi przeprowadzał się w tym czasie z Fiesole do Florencji i Pesellino mógł udostępniać mu pracownię odziedziczoną po dziadku. Faktem pozostaje, że pracowali wspólnie przy co najmniej trzech zleceniach, które na podstawie stylu można datować między 1446 a 1448. Jednym z nich był obraz The Assumption of Virgin oraz dwie predelle: The Penitence of Saint Jerome i The Dormition of the Virgin[2].

W 1453 nawiązał współpracę z Piero di Lorenzo di Pratese di Bartolo Zuccheri i Zanobi di Migliore, z którymi prowadził pracownię przy Corso degli Adimari (obecnie Via dei Calzaiuoli), we Florencji. Trzej malarze dzielili się dochodem z pracy, która powstała w ich wspólnej pracowni, bez względu kto ją namalował[4].

We wrześniu 1455 otrzymał zaliczkę za zamówienie wykonania ołtarza z motywem Trójcy Świętej w Pistoia wraz z predellą. Praca nie została ukończona z powodu śmierci malarza w 1457. Ołtarz ten jest jedynym dobrze udokumentowanym dziełem Pessellino. Domenico Veneziano i Filippo Lippi zostali zatrudnieni do oceny stanu wykonanych prac, a rok później Lippi otrzymał zlecenie ukończenia ołtarza. W tym dziele styl Pesellino pokazuje już dojrzałe postacie, oparte na osobistej interpretacji dzieł Lippiego i Fra Angelico[5].

Pesellino zmarł we Florencji, w wieku 35 lat, kończąc nagle obiecują karierę. Jego styl miał wpływ na późniejszych malarzy florenckich, takich jak: Andrea del Verrocchio i Antonio Pollaiuolo[5].

Pesellino, Madonna i Dziecko z sześcioma Świętymi
Francesco Pesellino Triumfy Miłości, Czystości i Śmierci Gardner Museum, Boston

Dzieła artysty

  • Triumfy Miłości, Czystości i Śmierci (Triumphs of Love, Chastity, and Death), ok. 1450[6]
  • Król Melchior żeglujący do Ziemi Świętej (King Melchior sailing to The Holy Land), ok. 1440-45[7]
  • Madonna i Dziecko (Madonna and Child), ok. 1450[8]
  • Alegoria Kartaginy (Allegory of Carthage), ok. 1448[9]
  • Alegoria Rzymu (Allegory of Rome), ok. 1448[10]
  • Epizod z historii Griseldy (Episode from the Story of Griselda), 1445-1450[11]
  • Zwiastowanie (The Annunciation), 1451-1453[12]
  • Madonna i Dzieckiem z sześcioma Świętymi (Madonna and Child with Six Saints), ok. 1450[13]
  • Triumfy Sławy, Czasu i Wieczności (The Triumphs of Fame, Time, and Eternity), ok. 1450[14]
  • Zwiastowanie (The Annunciation), 1445-1450[15]
  • Dziewica i Dziecko (Virgin and Child), 1453-1457[16]
  • Zwiastowanie (The Annunciation), 1445–1450[17]
  • Ukrzyżowanie ze Świętym Hieronimem i Świętym Franciszkiem (The Crucifixion with Saint Jerome and Saint Francis), 1445-1450[18]
  • Madonna z Dzieckiem (Madonna with Child), ok. 1450[19]
  • Historia Dawida i Goliata (The Story of David and Goliath), 1445-55[20]
  • Horatius Cocles broniący Mostu Sycylijskiego (Horatius Cocles Defending the Sublician Bridge), ok. 1450[21]
  • Siedem Cnót (Seven Virtues), 1422-1457[22]
  • Św. Mikołaj i zamordowani uczniowie (St. Nicholas and the Murdered Schoolboys), przed 1458[23]

Współtwórca z Zenobim Strozzi

  • Wniebowzięcie NMP (The Assumption of Virgin), ok. 1446-1448[2]
  • Pokuta Św. Hieronima (The Penitence of Saint Jerome), ok. 1446-1448[2]
  • Zaśnięcie Matki Boskiej (The Dormition of the Virgin), ok. 1446-1448[2]

Ołtarz Trójcy Świętej w Pistoia

  • Ołtarz Trójcy Świętej (Santa Trinità Altarpiece), 1455-1460[24]
  • Ołtarz Trójcy Świętej w Pistoia (The Pistoia Santa Trinità Altarpiece), praca Pesellino i Fra Filippo Lippi, 1455-60[25]

Bibliografia

Przypisy

  1. Giorgio Vasari: Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. 1568. s. 404. [dostęp 2017-12-25].
  2. a b c d e f Laurence Kanter, Pia Palladino: Fra Angelico. New York: Metropolitan Museum of Art, 2006. ISBN 1-58839-174-4.
  3. a b Pesellino, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2017-12-25] (ang.).
  4. Francesco Pesellino. The National Gallery. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  5. a b Pesellino. National Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  6. Cristelle Baskins: Scenes from a Marriage. Tufts University. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-23)]. (ang.).
  7. King Melchior sailing to The Holy Land. The Clark Art Institute. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
  8. Francesco Pesellino. Artemis Fine Arts. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
  9. Allegory of Carfhage. Arthermitage.org. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
  10. Allegory of Rome. Arthermitage.org. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
  11. Episode from the Story of Griselda. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  12. The Annunciation. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  13. Madonna and Child with Six Saints. The Metropolitan Museum of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  14. The Triumphs of Fame, Time, and Eternity. Gardner Museum. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  15. The Annunciation. Museo Poldi Pezzoli. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  16. Virgin and Child. Gardner Museum. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  17. The Annunciation. Fine Arts Museums of San Francisco. [dostęp 2017-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (ang.).
  18. Pesellino. National Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  19. Madonna with Child. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  20. The Story of David and Goliath. The National Gallery. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  21. Horatius Cocles Defending the Sublician Bridge. Victoria and Albert Museum. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  22. Seven Virtues. Birmingham Museum of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  23. George H. McKnight: St. Nicholas. Project Gutenberg. s. 51. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  24. Santa Trinità Altarpiece. Web Gallery of Art. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).
  25. The Pistoia Santa Trinità Altarpiece. The National Gallery. [dostęp 2017-12-25]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

56THE MADONNA AND CHILD, first half of the 1450s, Sotheby's.jpg
THE MADONNA AND CHILD, first half of the 1450s, Sotheby's
057 le vite, pesello.jpg
Illustratio from "Le Vite" by Giorgio Vasari, edition of 1568. For the artist portrayed see filename
Francesco di Stefano - Allegory of Carthage.jpg
Illustration for the manuscript De Secundo Bello Punico Poema by Silius Italicus
Francesco di Stefano - Allegory of Rome.jpg
Illustration for the manuscript De Secundo Bello Punico Poema by Silius Italicus
1 Pesellino, Journey of the Magi, Melchior Crossing the Red Sea, ca. 1440-45, Williamstown, Sterlink and Francine Clark Art Institute.jpg
Pesellino, Journey of the Magi, Melchior Crossing the Red Sea, ca. 1440-1445, Williamstown, Sterling and Francine Clark Art Institute
Pesellino i trionfi.jpg
Triumphs of Love, Chastity, and Death