Peter Andruška

Peter Andruška (ur. 17 lipca 1943 w Trnovcu nad Váhom) – poeta, powieściopisarz, nowelista.

Ukończył średnią szkołę leśniczą, następnie od 1966 kontynuował studia pedagogiczne w Nitrze. Od 1972 redaktor, później, od 1979 zastępca redaktora naczelnego „Slovenske pohl'ady” (ważnego periodyku społeczno-literackiego integrującego środowisko intelektualistów dążących do niepodległości Słowacji w okresie komunizmu, wypracowującego wspólny dyskurs między ewangelikami a katolikami, poruszającego kwestie mniejszości narodowych, opisującego konfliktogenne stosunki słowacko-węgierskie w historii). W 1987 Peter zostaje redaktorem naczelnym „SP”. Po aksamitnej rewolucji w 1989 członek komitetu przygotowującego nadzwyczajny Zjazd Związku Pisarzy Słowackich.

Debiutował jako poeta. W swojej twórczości nawiązuje do słowackiego ruchu literatury zaangażowanej. Peterowscy bohaterowie z liryków czy powieści zawsze toczą trudną, wewnętrzną walkę o zachowanie moralnych postaw. Tłem fabularnym są czasy przełomów, społecznych kryzysów, poszukiwań autorytetów. Peter pokazuje czytelnikom Słowację niejednoznaczną, często zagubioną i skaleczoną, pełną paradoksów i hipokryzji.

Publikacje (wybór)

• Labutia put' (Łabędzi śpiew, 1971)
• Ruka a kvet (Ręka i kwiat, 1976)
• Cesta pod borovicami (Droga pod sosnami, 1973)
• Hodiny z kukučou (Zegar z kukułką, 1974)
• Pamat' srdca (Pamięć serca, 1976, przerobiona w trzy lata później na Za horami je mój domov)
• Zaspievaj, chvil'a (Zaśpiewaj, chwilo; 1974)
• Hradze (Tamy, 1979)
• Balady pre otca a strom (Ballady dla ojca i drzewa, 1983)
• Villon na navsteve (Villon z wizytą, 1983)
• Lepśi l'udia (Lepszy ludzie, 1985)
• Noćna jazda (Nocna jazda, 1990)

Bibliografia

• (Red.) Halina Janaszek-Ivaničkova, Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomów 1890–1990, s. 132–133, Katowice 1994
• A. Maškova „Niektore ćrty Andruškovej prozy”, „Romboid” 1981, nr 3.