Peter Norman

Peter George Norman
ilustracja
Data i miejsce urodzenia15 czerwca 1942
Melbourne
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Australia
Igrzyska olimpijskie
srebroMeksyk 1968lekkoatletyka
(bieg na 200 m)

Peter George Norman (ur. 15 czerwca 1942 w Melbourne, zm. 3 października 2006 w Melbourne) – australijski lekkoatleta, sprinter, medalista olimpijski.

Życiorys

Urodził się 15 czerwca 1942 w Thornbury, dzielnicy Melbourne w bardzo religijnej rodzinie[1]. Od dziecka interesował się sportem, w czasie Igrzysk w Melbourne w 1956 wagarował ze szkoły aby sprzedawać jedzenie dla widzów na stadionie olimpijskim i oglądać Igrzyska[1]. Po ukończeniu szkoły został nauczycielem wychowania fizycznego, ukończył także praktykę zawodową jako rzeźnik[1].

Od ukończenia szkoły cały czas trenował jako sprinter pomimo zdiagnozowanej u niego astmy[1]. Wielokrotnie reprezentował Australię na arenie międzynarodowej; między innymi na Igrzyskach Krajów Wspólnoty Brytyjskiej w 1962 w Perth i w 1966 na Igrzyskach Wspólnoty Brytyjskiej na Jamajce[1].

Na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 zdobył srebrny medal w biegu na 200 metrów w czasie 20,06 sekund, co do dzisiaj jest rekordem Australii w tej konkurencji[2].

Norman rozdzielił na podium dwóch czarnoskórych Amerykanów Tommiego Smitha i Johna Carlosa[2]. Przed wręczeniem medali, Smith i Carlos postanowili zamanifestować poparcie dla ruchu Czarnej Siły, walczącego z dyskryminacją Afroamerykanów w Stanach Zjednoczonych[2]. Postanowili odebrać medale boso, co miało symbolizować biedę na którą cierpiało wiele czarnoskórych osób i podnieść w górę ręce w czarnych rękawicach – symbol ruchu Black Panthers oraz mieć wpięty znaczek ruchu Olympic Project for Human Rights[2]. Dowiedziawszy się o planowanym proteście, Norman postanowił się do niego przyłączyć i otrzymał znaczek Olympic Project for Human Rights od amerykańskiego wioślarza Paula Hoffmana[2]. Tuż przed protestem amerykańscy biegacze zorientowali się, że mają tylko jedną parę czarnych rękawiczek, Norman zasugerował aby założyli po jednej rękawiczce[2]. Po prezentacji medalowej Smith i Carlos, w atmosferze skandali zostali usunięci z Igrzysk[2]. Norman otrzymał karę w postaci ustnej reprymendy, udzielonej przez szefa australijskiej reprezentacji Juliusa Patchinga, który jednak skrycie popierał gest Normana[1].

Po Igrzyskach Norman nie zdołał się już nigdy zakwalifikować do reprezentacji Australii[1]. Kontynuował uprawianie lekkiej atletyki (był m.in. mistrzem i drugim wicemistrzem Australii), grał także w futbol australijski.

Był dwukrotnie żonaty, miał pięcioro dzieci i czworo wnuków[1].

Zmarł niespodziewanie na atak serca 3 października 2006[2]. W czasie pogrzebu jego trumna była niesiona między innymi przez Smitha i Carlosa, którzy podkreślili jego odwagę i rolę jako jednego ze sportowych pionierów praw człowieka i równouprawnienia[2].

W 2012 w parlamencie australijskim uchwalono ustawę w której „poniewczasie rozpoznaje rolę jaką Peter Newman odegrał w procesie równouprawnienia ras”, „Peter Newman zostaje przeproszony za wszystko co doznał po powrocie do Australii i za zaniechanie wcześniejszego uhonorowania go za jego inspirujący czyn” oraz „za niewysłanie go na Olimpiadę w 1972 pomimo tego, że się na nią zakwalifikował”[3]. Według Australijskiego Komitetu Olimpijskiego, ustawa parlamentarna była w kilku punktach wadliwa, jako że Newman nie został w żaden sposób ukarany za jego postawę w czasie tego incydentu[4], oraz wbrew temu co napisano w ustawie, w rzeczywistości nie spełnił wymagań kwalifikacyjnych[5].

Przypisy

  1. a b c d e f g h Mike Hurst: Peter Norman's Olympic statement (ang.). couriermail.com.au, 2006-10-08. [dostęp 2016-02-26].
  2. a b c d e f g h i Jing Chen: White man in the photo is the 'third hero' that night in 1968 (ang.). sfglobe.com, 2015-12-09. [dostęp 2016-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)].
  3. THE PARLIAMENT OF THE COMMONWEALTH OF AUSTRALIA, HOUSE OF REPRESENTATIVES, VOTES AND PROCEEDINGS, No. 138, THURSDAY, 11 OCTOBER 2012 (ang.). parlinfo.aph.gov.au, 2012-10-11. [dostęp 2016-02-26].
  4. Peter Norman not shunned by AOC (ang.). olympics.com.au, 2012-11-06. [dostęp 2016-02-26].
  5. Robert Messenger: Leigh sprints into wrong lane over Norman (ang.). smh.com.au, 2012-08-24. [dostęp 2016-02-26].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Athletics pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports – . This is an unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Flag of New Zealand.svg
Flag of New Zealand. Specification: http://www.mch.govt.nz/nzflag/description.html , quoting New Zealand Gazette, 27 June 1902.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Jamaica.svg
Flag of Jamaica. “The sunshine, the land is green, and the people are strong and bold” is the symbolism of the colours of the flag. GOLD represents the natural wealth and beauty of sunlight; GREEN represents hope and agricultural resources; BLACK represents the strength and creativity of the people. The original symbolism, however, was "Hardships there are, but the land is green, and the sun shineth", where BLACK represented the hardships being faced.
Flag of Fiji.svg
Autor: unknown, Licencja: CC0
Peter Norman 1968cr (cropped).jpg
Australian sprinter Peter Norman during the award ceremony of the 200 m race at the Mexican Olympic games. Mexico City, Mexico, 1968.