Peter Uphagen

Peter Uphagen

Data i miejsce urodzenia	12 lutego 1704 Gdańsk
Data i miejsce śmierci	22 stycznia 1775 Gdańsk
Miejsce spoczynku	Kościół św. Piotra i Pawła w Gdańsku
Zawód, zajęcie	kupiec, armator, rajca

Peter Uphagen (ur. 12 lutego 1704 w Gdańsku, zm. 22 stycznia 1775^[1] tamże) – gdański kupiec i armator oraz członek Rady Miejskiej.

Rodzina Uphagenów przybyła do Prus Królewskich z hiszpańskich Niderlandów pod koniec XVI wieku. Ojcem Petera był kupiec i armator Wilhelm Heinrich Uphagen (1666–1705), właściciel kilku domów w Gdańsku, dworu i ogrodu w Pieckach, przełożony Szpitala św. Elżbiety, a matką Anna z domu Brandtlicht (1670–1737).

25 kwietnia 1730 Peter poślubił Elisabeth, córkę gdańskiego armatora pochodzenia szkockiego Johna Forreta. Małżeństwo miało troje dzieci: Johanna Wilhelma (1731–1802), Karla Heinricha (1738–1804), właściciela Heiligenbrunn, i Renatę Elżbietę (1741–1784).

Peter od 1719 zapoznawał się z zawodem kupieckim w domu Johna Irwinga (gdańskiego kupca pochodzenia szkockiego). Uczył się także języka polskiego. 1726 udał się w podróż po miastach niemieckich, holenderskich, angielskich i francuskich. Po powrocie, 1728 założył z Wilhelmem Jacobem Paleske spółkę armatorską, która istniała 40 lat, utrzymując rozległe kontakty handlowe z Niderlandami, Anglią, Francją i Niemcami. Dzięki korzystnym kontraktom, przynoszącym pokaźny zysk właścicielom spółki, zgromadził znaczny majątek. Był właścicielem dworu w Świętej Studzience, dworu VIII z ogrodem w Strzyży i kamienicy przy ul. Chlebnickiej. Kolekcjonował dzieła sztuki. Trojgu swoich dzieci zapisał w testamencie po 600 tys. dukatów; najstarszemu synowi Johannowi Wilhelmowi już wcześniej przekazał kamienicę przy Długim Targu 43.

Sprawował wiele funkcji publicznych w Gdańsku: od 1735 przewodniczył zarządowi Szpitala św. Elżbiety i Szpitala św. Ducha. Wspierał działalność kościoła anglikańskiego. Od 1758 był przełożonym gdańskiej gminy reformowanej. Był też oficerem straży obywatelskiej (1759), a później przełożonym artylerii miejskiej (1770).

1750 wybrano go ławnikiem Głównego Miasta, ale nie został zatwierdzony przez króla i 5 sierpnia tegoż roku zwolniony; ponownie wybrany do ławy 1758, do rady miejskiej 1762. Jako rajca zajmował się m.in. sprawami budowlanymi, żeglugą, pogłębianiem wejścia do portu.

Po śmierci spoczął w ufundowanym przez siebie grobowcu w kościele św. Piotra i Pawła.

Przypisy

Bibliografia

• Małgorzata Czerniakowska: UPHAGEN Piotr. W: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. Suplement II. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 2002, s. 294-295. ISBN 83-87359-61-0.
• Joachim Zdrenka: Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1792 i 1807-1814 : biogramy. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne, 2008, s. 352-354. ISBN 83-85824-37-5.