Petre Szaria

Petre Atanases dze Szaria (gruz. პეტრე ათანასეს ძე შარია; ros. Пётр Афанасьевич Шария, Piotr Afanasjewicz Szarija; ur. 1902 we wsi Tagiloni w okręgu suchumskim, zm. 1983) - radziecki działacz partyjny i państwowy, funkcjonariusz NKWD, wykładowca na komunistycznych uniwersytetach w ZSRR.

Życiorys

Syn biednego gruzińskiego chłopa, 1911-1919 pracował na wsi, 1919-1920 uczył się w seminarium nauczycielskim w Suchumi, którego jednak nie ukończył. Od 1920 w RKP(b), III-VI 1921 II sekretarz i członek prezydium powiatowego komitetu Komsomołu w Gali, od IV 1922 szef biura politycznego powiatowej Czeki w Gali. IX 1922 - IX 1923 studiował na uniwersytecie w Tbilisi, a 1924-1925 na Uniwersytecie Wychowania Komunistycznego im. Nadieżdy Krupskiej. Potem wykładał marksizm-leninizm na uczelniach w Moskwie, IX 1925 - IX 1927 wykładał na wieczorowych kursach robotniczych, IX 1927 - V 1928 docent Komunistycznego Uniwersytetu Pracujących Wschodu im. Stalina, równocześnie partyjny organizator WKP(b) Instytutu Filozofii Akademii Komunistycznej, IX 1928 - VI 1929 docent Instytutu Gospodarki Ludowej im. Plechanowa, II-XII 1929 kierownik katedry materializmu dialektycznego Moskiewskiego Instytutu Chemiczno-Technologicznego im. Mendelejewa, równocześnie sekretarz naukowy Komunistycznej Akademii Historii i Filozofii, IX-XII 1929 docent Uniwersytetu Komunistycznego im. Swierdłowa, I 1930 - V 1931 zastępca przewodniczącego Towarzystwa Wojujących Materialistów Dialektycznych. Od I 1931 ponownie w Gruzińskiej SRR, IX 1930 - III 1934 profesor i kierownik katedry historii i filozofii Tbiliskiego Instytutu Pedagogicznego, równocześnie kierownik katedry historii filozofii i materializmu dialektycznego Tbiliskiego Uniwersytetu Państwowego i kierownik sektora nauki Ludowego Komisariatu Oświaty Gruzińskiej SRR (IX 1930 - VIII 1931) i zastępca dyrektora Tbiliskiej Filii Instytutu Marksa-Engelsa-Lenina przy KC WKP(b) (III 1931 - III 1934). III 1934 - V 1937 kierownik Wydziału Partyjnej Propagandy, Agitacji i Prasy miejskiego komitetu partyjnego w Tbilisi, 31 V - 11 XI 1937 kierownik Wydziału Szkół i Nauki KC Komunistycznej Partii (bolszewików) Gruzji (KP(b)G), 11 XI 1937 - IX 1938 kierownik Wydziału Partyjnej Propagandy, Agitacji i Prasy KC KP(b)G, jednocześnie redaktor odpowiedzialny pisma "Bolszewik". 1937-1938 ponownie dyrektor Tbiliskiej Filii Instytutu Marksa-Engelsa-Lenina przy KC WKP(b). Od IX 1938 pracował w centralnym aparacie NKWD, IX-XI 1938 w Centralnym Archiwum NKWD ZSRR, 8 XI 1938 - 2 VIII 1939 szef Sekretariatu NKWD ZSRR, od 28 XII 1938 w stopniu starszego majora bezpieczeństwa państwowego. Od 30 IV 1939 szef 13 Oddziału i zastępca szefa Wydziału V (zagranicznego) NKWD ZSRR, 2 VIII 1939 - 14 III 1941 szef Biura Specjalnego przy NKWD ZSRR, 11 VIII 1941 - 16 VIII 1946 zastępca szefa Zarządu I NKWD ZSRR (od 7 V 1943 NKGB ZSRR), od 14 II 1943 komisarz bezpieczeństwa państwowego III rangi, VIII 1943 - 9 VI 1948 sekretarz KC KP(b)G ds. propagandy i agitacji, członek Biura Politycznego KC KP(b)G. V 1948 - II 1952 profesor Wydziału Filozofii Tbiliskiego Uniwersytetu Państwowego im. Stalina. Deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 1 i 2 kadencji. 15 II 1952 aresztowany w związku ze "sprawą megrelską", III 1953 zwolniony. IV-VI 1953 pomocnik I zastępcy przewodniczącego Rady Ministrów ZSRR Ławrientija Berii. 27 VI 1953 ponownie aresztowany, 28 IX 1954 skazany przez Izbę Wojskową Sądu Najwyższego ZSRR na 10 lat więzienia. 1963 zwolniony, pracował w Akademii Nauk Gruzińskiej SRR.

Odznaczenia

I 2 medale.

Bibliografia