Petrel antarktyczny

Petrel antarktyczny
	Thalassoica antarctica
	(J.F. Gmelin, 1789)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	burzykowate
Rodzaj	Thalassoica; Reichenbach, 1853
Gatunek	petrel antarktyczny
Synonimy
	Procellaria antarctica J.F. Gmelin, 1789;
	Procellaria antarctica J.F. Gmelin, 1789;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Petrel antarktyczny^[4] (Thalassoica antarctica) – gatunek średniej wielkości ptaka morskiego z rodziny burzykowatych (Procellariidae).

Taksonomia: Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Thalassoica^[4]^[5]. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[5].

Nazwa „petrel” pochodzi od imienia Piotra Apostoła i jego nieudanej próby chodzenia po wodzie, opisanej w Ewangelii Mateusza (14, 28–31)^[6].

Morfologia: Mierzy 43–45 cm. Jego grzbiet, głowa, szyja, pokrywy skrzydłowe, zewnętrzne lotki pierwszego rzędu, dolna krawędź skrzydła oraz końce sterówek są ciemnobrunatne; reszta ciała biała. Dziób i nogi są bardzo ciemne, niemal czarne.

Występowanie: Ptak ten jest szeroko rozprzestrzeniony na południowej półkuli od południowych krańców Ameryki Południowej i Australii po Antarktydę. Zasięg jego występowania obejmuje około 77,5 mln km²^[3]. Kolonie rozrodcze znajdują się wyłącznie na Antarktydzie – na wychodniach na wybrzeżu, przybrzeżnych wyspach, a także w głębi lądu na nunatakach – szczytach wznoszących się ponad powierzchnię lądolodu^[7]. Znane są jego kolonie rozrodcze m.in. z Gór Thiela.

Ekologia i zachowanie: Żywi się głównie krylem, rybami i drobnymi kałamarnicami, łowionymi zwykle z powierzchni wody. Może atakować również mniejsze pingwiny.; Gniazduje na wolnych od śniegu i lodu klifach morskich oraz ścianach skalnych. Gniazdo, zbudowane z kamyków i odłamków skał, umieszcza w szczelinie lub zagłębieniu skalnym. Samica składa 1 jajo, które jest wysiadywane na zmianę przez oboje rodziców. Inkubacja trwa około 5 tygodni.

Status: Petrel antarktyczny jest klasyfikowany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2004 roku jego populację oceniano na 10–20 mln osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny, gdyż brak dowodów na spadki liczebności^[3].

Przypisy

↑ Thalassoica antarctica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b Antarctic Petrel (Thalassoica antarctica). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-03)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Thalassoica antarctica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Procellariidae Leach, 1820 - burzykowate - Petrels & Shearwaters (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-10].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-17]. (ang.).
↑ Etymologia za: Hydrobates, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-17] (ang.), [archiwum].
↑ J. A. van Franeker, M. Gavrilo, F. Mehlum, R. R. Veit & E. J. Woehler. Distribution and Abundance of the Antarctic Petrel. „Waterbirds”. 22 (1), s. 14–28, 1999. (ang.).

Anna Przybyłowicz, Łukasz Przybyłowicz: Ptaki. Atlas encyklopedyczny. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon, 2013. ISBN 978-83-63559-86-1.

Zdjęcia i nagranie głosu. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).