Phellinus

Czyreń
Ilustracja
Czyreń jodłowy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

szczeciniakowce

Rodzina

szczeciniakowate

Rodzaj

czyreń

Nazwa systematyczna
Phellinus Quél.
Enchir. fung. (Paris): 172 (1886)
Typ nomenklatoryczny

Phellinus igniarius (L.) Quél. 1886

Czyreń ogniowy

Phellinus Quél. (czyreń) – rodzaj grzybów z rodziny szczeciniakowatych (Hymenochaetaceae)[1].

Charakterystyka

Grzyby nadrzewne, saprotrofy lub pasożyty. Owocnik przyrasta bokiem, jest półeczkowaty i ma półkulisty kształt, czasami jest rozpostarto-odgięty lub rozpostarty. Hymenofor rurkowaty, a w hymenium często znajdują się szczecinki. Zarodniki brązowe lub bezbarwne[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenochaetaceae, Hymenochaetales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Nazwę polską podał Stanisław Domański w 1965 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako huba, wrośniak, czyr, korkowiec, porak[3]

Synonimy naukowe: Boletus Dill. ex Gray, Boudiera Lázaro Ibiza, Rev. Fomitiporella Murrill, Fulvifomes Murrill, Fuscoporella Murrill, Fuscoporia Murrill, Mison Adans., Ochroporus J. Schröt., Ochrosporellus (Bondartseva & S. Herrera) Bondartseva & S. Herrera, Phellinus subgen. Fulvifomes (Murrill) Y.C. Dai, Phellinus subgen. Fuscoporia (Murrill) Y.C. Dai, Phellinus subgen. Porodaedalea (Murrill) Y.C. Dai, Porodaedalea Murrill, Pseudofomes Lázaro Ibiza, Pyropolyporus Murrill, Scalaria Lázaro Ibiza, Scindalma Hill ex Kuntze[4]:

Rodzaj Phellinus sensu lato został rozbity na kilka innych rodzajów: Fomitiporia, Fulvifomes, Fuscoporia, Ochroporus, Phellinidium, Phellinopsis, Phellinus i Porodaedaelea. Stąd też pod polską nazwą czyreń występują gatunki obecnie już zaliczane do innych rodzajów niż Phellinus[2].

Gatunki występujące w Polsce
  • Phellinus chrysoloma (Fr.) Donk 1971 – czyreń świerkowy
  • Phellinus hartigii (Allesch. & Schnabl) Pat. 1903 – czyreń jodłowy
  • Phellinus igniarius (L.) Quél. 1886 – czyreń ogniowy
  • Phellinus laevigatus (P. Karst.) Bourdot & Galzin 1928 – czyreń gładki
  • Phellinus lundellii Niemelä 1972 – czyreń wąskoszczecinkowy
  • Phellinus pomaceus (Pers.) Maire 1933 – czyreń śliwowy
  • Phellinus populicola Niemelä 1975 – czyreń topolowy
  • Phellinus tremulae (Bondartsev) Bondartsev & P.N. Borisov 1953 – czyreń osikowy
  • Phellinus viticola (Schwein.) Donk 1966 – czyreń brązowożółty

Wykaz gatunków i nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[5]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[3].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [dostęp 2013-11-12].
  2. a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Species Fungorum [dostęp 2013-11-12].
  5. Index Fungorum (gatunki) [dostęp 2013-10-20].

Media użyte na tej stronie

Phellinus igniarius G3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Phellinus igniarius
Phellinus hartigii G3.1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Phellinus hartigii