Phil Jackson

Phil Jackson
Philip Douglas Jackson
Ilustracja
Phil Jackson
#18 (jako zawodnik Knicks), 17 (jako zawodnik Nets), 34 (w drużynie akademickiej)
silny skrzydłowy[1]
Pełne imię i nazwisko

Philip Douglas Jackson

Pseudonim

„Zen Master”, „The Lord of The Rings”[2], „Jax”[3][4] (jako trener); „Head'n'Shoulders”, „Action Jackson”[5][6], The Mop[7] (jako zawodnik); „Bones” (w szkole średniej)

Data i miejsce urodzenia

17 września 1945
Deer Lodge

Wzrost

203 cm

Masa ciała

100 kg

Kariera
Aktywność

1962-1980

Szkoła średnia

Williston High School,
Williston (Dakota Północna)

College

Uniwersytet Dakoty Północnej

Draft

1967, numer: 17
New York Knicks

  1. Mecze w lidze aktualne na 13 września 2019[1].

Phil Jackson, właściwie Philip Douglas Jackson (ur. 17 września 1945 w Deer Lodge) – amerykański trener koszykarski oraz koszykarz. Rekordzista w liczbie zdobytych tytułów mistrza NBA (jako trener lub zawodnik). W prowadzonych przez niego zespołach grali tacy zawodnicy jak: Michael Jordan, Kobe Bryant, Shaquille O’Neal, Scottie Pippen, Dennis Rodman czy Karl Malone.

Karierę zawodowego koszykarza rozpoczynał w New York Knicks, z którymi w 1970 i 1973 zdobył jedyne w historii drużyny tytuły mistrza NBA. Pod koniec lat 70 trafił do New Jersey Nets, gdzie zakończył karierę. W 1987 został asystentem, a w 1989 głównym trenerem Chicago Bulls, którzy w trakcie dziewięciu kolejnych sezonów zdobyli sześć tytułów mistrzowskich. Z Bulls odszedł w 1998, co zbiegło się z zakończeniem kariery przez Michaela Jordana. Po roku przerwy został trenerem Los Angeles Lakers. Drużyna ta pod jego wodzą zdobyła łącznie pięć tytułów mistrza NBA. Karierę trenerską zakończył w 2011. W latach 2014-2017 był prezydentem New York Knicks.

Jackson jest uznawany za najlepszego trenera w historii NBA. Zdobył łącznie 13 tytułów mistrzowskich – 11 jako trener (6 z Chicago Bulls, 5 z Los Angeles Lakers) i 2 jako zawodnik (z New York Knicks). Jest liderem wszech czasów w stosunku zwycięstw do rozegranych pod jego wodzą meczów (70,4 procent). W 1996 wybrano go do drużyny 50-lecia NBA jako jednego z dziesięciu najlepszych trenerów w historii. W 2007 został włączony do koszykarskiej galerii sław.

W trakcie kariery trenerskiej był znany ze stosowania tzw. ofensywy trójkątów oraz z wykorzystywania zen podczas treningów (stąd pseudonim „Zen Master”). Jest autorem wielu książek, m.in. Sacred Hoops: Spiritual Lessons of a Hardwood Warrior i The Last Season: A Team in Search of Its Soul, która znalazła się na liście bestsellerów The New York Times.

Młodość i szkoła średnia

W młodości grał w koszykówkę, futbol amerykański, baseball oraz rzucał dyskiem[8]. Uczęszczając do szkoły średniej w Williston w Dakocie Północnej był członkiem szkolnej drużyny koszykarskiej[9]. Nosił wówczas pseudonim „Bones”[10].

Ze szkolną drużyną dwukrotnie wygrywał mistrzostwo stanu[11]. W 1963, w decydującym o tytule meczu, zanotował 35 punktów, ustanawiając przy tym rekord turnieju w liczbie łącznie zdobytych punktów (96)[12]. Został wówczas zauważony przez Billa Fitcha – trenera drużyny koszykarskiej Uniwersytetu Dakoty Północnej, który starał się przekonać Jacksona, aby ten do nich dołączył[13].

Studia

Do drużyny prowadzonej przez Fitcha dołączył ostatecznie w 1963, lecz ówczesne przepisy NCAA nie zezwalały na grę w rozgrywkach akademickich studentom pierwszego roku[13]. W pierwszym sezonie gry Jacksona Fighitng Sioux zajęli trzecie miejsce w drugiej dywizji NCAA[14], a on sam zdobywał średnio 11,8 punktu oraz 11,6 zbiórki na mecz[1].

W rozgrywkach 1965/1966 Jackson osiągał średnio o 10 punktów i ponad jedną zbiórkę więcej na mecz (21,8 i 12,9)[1], lecz i tym razem jego drużynie nie udało się awansować do finału, kończąc ostatecznie sezon na 4 miejscu[14]. Jak i sezon wcześniej bowiem, Fighitng Sioux przegrali z drużyną koszykarską Uniwersytetu Południowego Illinois[15].

W ostatnim roku studiów i zarazem występów w barwach Fighitng Sioux Jackson zdobywał średnio 27,4 punktu i 14,4 zbiórki na mecz[1], jednak drużynie nie udało się choćby powtórzyć wyniku z poprzedniego sezonu[14].

W każdym z sezonów gry był wybierany do najlepszych składów rozgrywek, przy czym dwukrotnie (w 1966 i 1967) otrzymywał tytuł najbardziej wartościowego zawodnika Konferencji Południowo-Centralnej[16][17]. W barwach Fighitng Sioux Jackson zdobył łącznie 1708 punktów (piąte miejsce na liście wszech czasów drużyny) oraz 1109 zbiórek (trzecie )[17].

Kariera zawodnicza (1967-1980)

Jackson w 1968.

New York Knicks (1967-1978)

Początki, kontuzja i pierwsze mistrzostwo (1967-1970)

Jackson, który w trakcie studiów urósł o dwa cale[13] i po ich ukończeniu mierzył już 207 cm wzrostu[12][18], zgłosił się do draftu NBA 1967 roku, w którym to został wybrany z 17 numerem przez New York Knicks[19].

Przeprowadzka do Nowego Jorku przyniosła znaczne zmiany w życiu Jacksona[20]. Rozwiódł się z żoną, zaczął eksperymentować z marihuaną i LSD[15][21]. Po latach stwierdził jednak, że próbowanie narkotyków było ważnym momentem w jego życiu, gdyż wiedział już, czego miał się wystrzegać[22]. Wówczas też, inspirując się książką pt. Zen i sztuka oporządzania motocykla, starł się znaleźć drogę do perfekcji[20].

Już jako debiutant potrafił walczyć o swoje zdanie w szatni, nieraz ścierając się z zawodnikami o dużo dłuższym stażu gry, którzy nazywali go „Head'n'Shoulders”[23]. Z uwagi na małą liczbę rozgrywanych minut, w drużynie Knicks Jackson nie mógł być jednak strzelcem jak wcześniej, przez co zmuszony był skupiać się na obronie[20].

W pierwszym sezonie gry w NBA wystąpił w 74 meczach sezonu regularnego i 6 meczach fazy playoffs[24], przy czym w fazie zasadniczej zdobywał średnio 6,2 punktu i 4,2 zbiórki na mecz[1]. Statystyki te pozwoliły mu wówczas na znalezienie się razem z kolegą z zespołu – Waltem Frazierem – w najlepszej piątce debiutantów sezonu[25].

W sezonie 1968/1969 Jackson wystąpił tylko w 47 meczach sezonu regularnego[26], zdobywając średnio 7,1 punktu oraz 5,2 asysty na mecz[1]. Doznał bowiem kontuzji kręgosłupa, która wyeliminowała go z gry w całym kolejnym sezonie[1]. W trakcie rekonwalescencji został nieoficjalnym asystentem ówczesnego trenera Knicks – Williama Holzmana, ucząc się prowadzenia zespołu[20]. Był to sezon, w którym Knicks wygrali pierwsze w historii drużyny mistrzostwo NBA[27].

Stopniowy rozwój i drugie mistrzostwo (1970-1973)

Po ponad sezonie przerwy Jackson wrócił do gry w barwach Knicks, zdobywając w całym sezonie średnio 4,7 punktu i 3,4 zbiórki na mecz. Wystąpił wówczas w 71 meczach sezonu regularnego i 5 fazy playoffs, podczas których trzykrotnie nie udało mu się zdobyć choćby punktu[28].

W następnych dwóch rozgrywkach Jackson zanotował progres statystyczny[1]. W sezonie 1971/1972 zdobywał 7,2 punktu i 4,1 zbiórki na mecz, a w kolejnym już 8,1 punktu oraz 4,3 zbiórki[1], będąc jednym z kluczowych rezerwowych Knicks, którzy po pokonaniu 4-1 Los Angeles Lakers po raz drugi wygrali mistrzostwo NBA[29]. Tym razem jednak Jackson zagrał w każdym z meczów finałowej serii, notując średnio 8,4 punktu i 5,6 zbiórki na mecz[30].

Szczyt kariery (1973-1975)

W sezonie 1973/1974 Jackson po raz jedyny w karierze wystąpił we wszystkich 82 meczach sezonu regularnego, zdobywając średnio 11,1 punktu i 5,8 zbiórki na mecz, spędzając na boisku średnio 25 z 48 możliwych minut[1]. Znajdował się wówczas także na 13 miejscu w statystyce najlepszych obrońców ligi (według liczby punktów zdobytych przez przeciwników na 100 posiadań piłki) oraz, z wynikiem 1,8 procent, na 15 wśród zawodników z najlepszym procentem zablokowanych rzutów[31]. W meczu z Cleveland Cavaliers rozgrywanym 1 grudnia 1973 roku zdobył zaś 30 punktów (przy 43 minutach na boisku)[32], co stanowi rekord jego kariery[1].

W fazie playoffs Jackson wystąpił w 12 meczach[33]. W półfinałach konferencji Knicks pokonali Capitol Bullets 4-3[34], jednak odpadli już w kolejnej rundzie, przegrywając z Boston Celtics 4-1[35]. W ostatnim meczu serii Jackson zdobył 27 punktów (najwięcej wśród zawodników Knicks)[36], czym ustanowił rekord swojej kariery w playoffs[1].

Rozgrywki 1974/1975 były dla niego statystycznie bardzo podobne do poprzednich[1]. Rozegrał bowiem 78 spotkań sezonu regularnego, dwukrotnie zdobywając powyżej 20 punktów[37]. Przebywał wówczas na boisku przeciętnie 29,3 minuty (najwięcej w karierze), notując średnio 10,8 punktu oraz 7,7 zbiórki na mecz[1]. Był także najczęściej faulującym zawodnikiem sezonu regularnego (razem z Bobem Dandridgem), z liczbą 330 fauli osobistych[38]. W fazie playoffs Knicks odpadli tym razem w pierwszej rundzie, po tym, jak przegrali z Houston Rockets 2-1[39]. Najlepsze pod względem statystycznym było dla Jacksona drugie, wygrane przez Knicks starcie, w którym zdobył 12 punktów i zanotował 10 zbiórek (najwięcej w drużynie)[40].

Ostatnie lata w Knicks (1975-1978)

W kolejnych latach rola Jacksona w Knicks stopniowo malała[1]. Choć w sezonie 1975/1976 rozegrał 80 meczów, to spędzał na boisku przeciętnie tylko 18,3 minuty na mecz, notując średnio 6 punktów oraz 4,3 zbiórki[1] (jedenastokrotnie zdobywał powyżej 10 punktów)[41]. Knicks zaś nie zakwalifikowali się do fazy playoffs, kończąc sezon na ostatnim, czwartym miejscu w Dywizji Atlantyckiej, z bilansem 38 wygranych i 44 porażek[42].

W sezonie 1976/1977 Jackson spędzał na boisku średnio już tylko 13,6 minuty na mecz (przy 76 rozegranych spotkaniach), zdobywając średnio 3,4 punktu oraz 3 zbiórki[1]. Tylko 6-krotnie zanotował więcej niż 10 punktów[43], a Knicks ponownie nie zakwalifikowali się do fazy playoffs (bilans 40-42)[44].

Ostatni sezon w Knicks był dla Jacksona pod względem statystycznym najgorszy w całej karierze[1]. Zagrał tylko w 63 meczach, notując średnio 2,4 punktu na mecz i 1,3 zbiórki[1], przebywając na boisku średnio 10,4 minuty[45]. Knicks awansowali jednak do playoffs[46]. W pierwszej rundzie pokonali oni Cleveland Cavaliers 2-0[47], lecz następnie ulegli w półfinałach konferencji Philadelphii 76ers 4-0[48]. Jackson zagrał zaś we wszystkich rozgrywanych przez nowojorczyków meczach[49].

New Jersey Nets (1978-1980)

8 czerwca 1978 Jackson został wymieniony wraz z wyborem w pierwszej rundzie draftu 1978 do New Jersey Nets w zamian za wybory pierwszej rundy draftów 1978 i 1979 roku[50]. Tym samym opuścił Knicks po jedenastu rozegranych sezonach[1].

W pierwszym sezonie w barwach Nets Jackson wystąpił w 59 spotkaniach, notując średnio 6,3 punktu oraz 3 zbiórki na mecz, spędzając przy tym na boisku przeciętnie 18,3 minuty[51]. Nets zakończyli zaś sezon na trzecim miejscu w Dywizji Atlantyckiej i awansowali do playoffs z bilansem 37-45[52]. Odpadli jednak już w pierwszej rundzie, po tym, jak przegrali 2-0 z Philadelphią 76ers[53]. Jackson zagrał w obu spotkaniach, rozgrywając łącznie 20 minut, notując 4 punkty i 3 zbiórki[54].

Sezon 1979/1980 był ostatnim i jednocześnie najkrótszym sezonem w karierze Jacksona[55]. Rozegrał on bowiem tylko 16 spotkań, w których zdobywał średnio 4,1 punktu i 1,5 zbiórki na mecz[1].

Kariera trenerska (1978-2011)

Styl pracy

Wielki wpływ na pracę trenerską Jacksona miała filozofia rodowitych mieszkańców Ameryki Północnej oraz filozofie wschodnie[18]. W ramach treningów stosował medytację[56] oraz praktyki związane z zen (stąd pseudonim „Zen Master”)[57]. Starał się inspirować graczy, zamiast nimi kierować[58]. Uważał, że każdy z zawodników stanowi ważny element całości, jakim jest zespół[58]. Bazował na psychologii, indywidualnym podejściu do graczy, starając się wydobyć z każdego z nich prawdziwą naturę pozbawioną lęków i nadmiernego ego[58]. W ten sposób przekonywał zawodników do poświęceń na rzecz sukcesów drużyny[58].

Uważał, że nie należy skupiać się na zwycięstwie, tylko na stworzeniu najlepszej możliwej sytuacji do zwycięstwa. Walkę o zwycięstwo nazywał „grą przegranych”[58].

Wyraz stylowi pracy Jacksona dawała stosowana przez niego taktyka ofensywy trójkątów, nazywana najbardziej dominującą w historii[59][60]. W okresie 20 lat prowadzone przez niego zespoły Chicago Bulls i Los Angeles Lakers grając w ten sposób zdobyły 11 tytułów mistrza NBA[59].

Początki (1978-1987)

Po zakończeniu kariery koszykarskiej, został asystentem trenera w New Jersey Nets[61], jego ostatnim zespole w karierze zawodniczej. Potem pracował w niższej lidze CBA i portorykańskiej BSN[62]. Obejmując w 1982 roku Albany Patroons, chciał stworzyć zespół idealny, w którym każdy koszykarz jest nie tylko tak samo istotny dla drużyny, ale ma nawet taką samą pensję. Dzielił drużynę na piątki, które grały po równo, i dopiero na ostatnie minuty wprowadzał na boisko graczy, którzy wcześniej spisywali się najlepiej[20]. Wówczas nauczył się jak radzić sobie z zawodnikami grającymi tylko dla wyników indywidualnych i przemieniać ich w graczy poświęcających się dla drużyny. Tych, którzy nie chcieli słuchać, wyrzucał z zespołu. Przykładem jest Michael Graham, który był jednym z lepszych zawodników Patroons, ale nie chciał przyjąć filozofii Jacksona[61][63]. Ostatecznie w sezonie 1983/1984 doprowadził zespół do mistrzostwa CBA, dzięki czemu zdobył tytuł trenera roku tejże ligi[64]. Następnie jednak zrezygnował z prowadzenia zespołu, ponieważ uważał, że zepsuł karierę Grahamowi[63]. Podczas pracy w Portoryko z zespołami Piratas de Quebradillas i Gallitos de Isabela nauczył się panować nad emocjami, gdyż nie raz dochodziło tam do bójek pomiędzy zawodnikami i kibicami[20].

Gdy skończył pracę w CBA, próbował zostać asystentem trenera w New York Knicks, ale jego były klub nie wyraził zainteresowania[65]. Wtedy zaczął rozważać zmianę branży na prawniczą[20]. Gdy zarejestrował się jako bezrobotny, zadzwonił do niego Jerry Krause z propozycją dołączenia do sztabu szkoleniowego Chicago Bulls[65].

Chicago Bulls (1987-1998)

Jackson podczas ostatniego sezonu w Bulls.

Początki (1987-1989)

Ostatecznie do Bulls trafił w 1987 roku, gdzie pełnił funkcję asystenta Douga Collinsa[66]. Spotkał wtedy Texa Wintera, od którego nauczył się taktyki ofensywnych trójkątów[67]. W zespole znajdowali się wówczas tacy zawodnicy, jak Michael Jordan czy Scottie Pippen[68], a mimo to Bulls przedwcześnie kończyli sezon. Winą obarczono głównego trenera, który ostatecznie stracił swoje stanowisko[69]. Po zwolnieniu Collinsa w 1989 roku, to właśnie Jackson przejął funkcję głównego trenera Bulls[70]. Od razu zaczął korzystać z systemu ofensywnych trójkątów.

Pierwsze trzy tytuły mistrzowskie (1989-1994)

Już w pierwszym sezonie prowadzony przez niego zespół dotarł do finału konferencji wschodniej[71], gdzie jednak przegrał po siedmiu meczach z późniejszymi mistrzami NBA Detroit Pistons[72]. W kolejnych trzech latach Bulls pod jego dowodzeniem byli już nie do pokonania i trzykrotnie wywalczyli mistrzowski tytuł[73][74].

Lata bez Jordana (1994-1995)

W następnych dwóch sezonach zespół, osłabiony brakiem najlepszego koszykarza w historii, Michaela Jordana[75], który zaczął grać w baseball[76], docierał tylko do drugiej rundy playoffs[77][78], ale mimo wszystko Jackson pozostawał na swoim stanowisku.

Trzy kolejne tytuły mistrzowskie (1995-1998)

W sezonie 1995-1996 Jordan postanowił skończyć z baseballem i znów wrócił na parkiet[79]. Od jego powrotu szanse Bulls na kolejne mistrzostwa odżyły[80]. Okazali się fenomenem ligi, a Jackson po raz pierwszy i jedyny w karierze zdobył nagrodę dla trenera roku[81][82]. Dotarli do finału, gdzie pokonali, prowadzonych przez Gary Paytona i Shawna Kempa, Seattle SuperSonics[83]. W tym też roku wybrano go do NBA’s 50th Anniversary All-Time Team, jako jednego z dziesięciu najlepszych trenerów w historii[84]. W dwóch kolejnych sezonach Bulls grali w finale z Utah Jazz[85], oba wygrali i tym samym po raz drugi zdobyli trzy tytuły mistrzowskie z rzędu[86][87].

Mimo sukcesów zespołu iskrzyło na linii pomiędzy Jacksonem a generalnym managerem Bulls Jerrym Krause[88]. Niektórzy wierzyli, że Krause był zazdrosny o to, że media Jacksonowi przypisywały całkowity sukces drużyny z Chicago[15]. Po negocjacjach przedłużono jednak kontrakt z Jacksonem tylko na sezon 1997-1998[88]. Na konferencji prasowej Krause ogłosił przedłużenie kontraktu, ale również poinformował, że po jego zakończeniu Jackson rozstanie się z drużyną, nawet jeśli Bulls zdobędą tytuł[88]. Po sezonie karierę zakończył Michael Jordan, a solidaryzujący się z Jacksonem kolejni zawodnicy tacy, jak Scottie Pippen czy Dennis Rodman, na własne życzenie opuścili Chicago[89].

Los Angeles Lakers (1999-2011)

Trzy tytuły mistrzowskie i przegrane finały (1999-2005)

Po roku przerwy od trenowania, Jackson podpisał pięcioletnią umowę z Los Angeles Lakers opiewającą na sumę 30 milionów dolarów[90]. Na wyniki nie trzeba było długo czekać, bowiem już w pierwszym sezonie dotarli do finałów NBA[91], gdzie ostatecznie pokonali Indianę Pacers[92]. Po tym zwycięstwie Lakers wrócili na mistrzowski tron po jedenastu latach przerwy[93].

Rok później Lakers, z Jacksonem jako trenerem, również dotarli do finałów NBA, nie przegrywając wcześniej w playoffs ani jednego meczu[94]. Pierwsza porażka przyszła w finale z Philadelphią 76ers[95], ale wygrali kolejne cztery spotkania i po raz drugi z rzędu zdobyli mistrzowski tytuł[96], mając w rozgrywkach posezonowych bilans 15-1[97]. W playoffs 2002 Sacramento Kings postawili drużynie Jacksona duży opór, lecz ci mimo wszystko wygrali serię po siedmiu meczach[98]. W finale NBA Lakers zagrali z New Jersey Nets, których pokonali w czterech meczach i po raz trzeci z rzędu zdobyli mistrzowskie pierścienie[99]. Był to trzeci przypadek w karierze Jacksona, gdy prowadzony przez niego zespół trzykrotnie na przestrzeni trzech lat zdobywał mistrzostwo NBA[100].

W zespole coraz częściej dochodziło do spięć pomiędzy Kobem Bryantem i Shaquille O’Nealem[101][102]. W końcu atmosfera udzieliła się też Jacksonowi, który nie mógł znaleźć z Bryantem wspólnego języka[103], gdyż ten krytykował jego taktykę ofensywnych trójkątów[104]. Zła atmosfera w drużynie spowodowała porażkę Lakers w półfinale konferencji zachodniej 2003 z San Antonio Spurs[105].

Po sezonie do składu Lakers dołączyli weterani, Gary Payton i Karl Malone[106][107], przez co zespół z Los Angeles stał się kandydatem do mistrzostwa[108][109]. Przez cały sezon towarzyszyły im jednak co chwile nowe scysje. Wszystko zaczęło się, gdy Kobe Bryant został oskarżony o molestowanie seksualne i został postawiony przed sądem, przez co musiał co jakiś czas latać do Kolorado[110]. Trwające przez cały sezon publiczne złośliwe docinki pomiędzy Bryantem i Shaquille O’Nealem pogarszały tylko sytuacje w zespole[102]. Mimo tylu przeszkód Jacksonowi udało się wyciągnąć z zespołu resztkę sił i zakończyć sezon zasadniczy z 56 zwycięstwami na koncie[111]. Przegrali jednak w finale NBA z Detroit Pistons[112]. Niedługo po zakończeniu finałów Jackson ustąpił ze stanowiska[113][114].

Podczas jednorocznej przerwy od NBA, jesienią 2004 roku wydał książkę The Last Season: A Team in Search of Its Soul, w której szczegółowo opisał zdarzenia z sezonu 2003-2004[115]. Najwięcej krytyki spadło na Bryanta, którego Jackson nazwał „niemożliwym do wytrenowania[116][117].

Lata bez wygranych tytułów mistrzowskich (2005-2008)

Jackson jako trener Lakers w 2010.

Jackson wrócił do Lakers w sezonie 2005-2006[118]. Pogodził się z Bryantem i, podpisując 3 letnią umowę opiewającą się na kwotę 30 milionów dolarów, stał się najlepiej zarabiającym trenerem w NBA[119]. Miał przed sobą duże wyzwanie, bowiem raptem rok wcześniej Lakers po raz pierwszy od ośmiu lat nie awansowali do playoffs[120]. W sezonie zasadniczym udało im się wygrać 45 spotkań, co było 11 procentowym progresem w porównaniu z poprzednim sezonem[121]. W rozgrywkach posezonowych Lakers sobie nie poradzili i już w pierwszej rundzie odpadli po siedmiu meczach z Phoenix Suns[122]. Dla Jacksona była to pierwsza porażka w pierwszej rundzie w całej karierze[123].

7 stycznia 2007 roku Jackson wygrał swój dziewięćsetny mecz w sezonie regularnym, osiągając to przy najmniejszej liczbie rozegranych spotkań w historii[124][125]. W sezonie 2006-2007 Lakers spisywali się jeszcze gorzej niż przed rokiem i zakończyli sezon z bilansem 42-40[126], co było najgorszym osiągnięciem w karierze Jacksona[127]. W playoffs znów przegrali w pierwszej rundzie z Phoenix Suns[128], lecz mimo to przedłużono z Jacksonem kontrakt na kolejne dwa lata[129].

Odkąd 2 lutego 2008 Lakers sprowadzili z Memphis Grizzlies Pau Gasola[130], wygrali w sezonie zasadniczym 2007-2008 27 spotkań, przegrywając 10[131]. Już w tym samym sezonie Lakers po czteroletniej przerwie awansowali do finałów NBA[132], gdzie grali z Boston Celtics[133], którzy ostatecznie zdobyli tytuł mistrza NBA[134]. Tym samym zapobiegli wyprzedzeniu przez Jacksona ich legendarnego trenera Reda Auerbacha, w liczbie zdobytych mistrzowskich pierścieni, jako trener[135].

Kolejne mistrzostwa i końcówka kariery (2008-2010)

25 grudnia 2008 roku Jackson stał się najszybszym zwycięzcą 1000 meczów w NBA[136], a prowadzeni przez niego Lakers po raz drugi z rzędu dostali się do finałów NBA[137]. Pokonali w nich 4-1 Orlando Magic[138], dając tym samym Jacksonowi 10 tytuł mistrzowski w karierze[139]. Po sezonie 2008-2009 Jackson z powodu problemów zdrowotnych planował przejść na emeryturę[140], jednak ostatecznie powrócił do trenowania Lakers w następnym roku[141], zarabiając rekordowe 12 milionów dolarów za sezon[142]. 3 lutego 2010, wyprzedzając Pata Rileya, stał się najbardziej zwycięskim trenerem w historii Lakers[143]. W tym też sezonie po raz kolejny zespół z Los Angeles dostał się do finałów NBA[144], gdzie znów czekali na nich Boston Celtics[145]. Tym razem jednak pokonali Celtics po siedmiu meczach[146]. Dla Jacksona był to 11 tytuł mistrzowski w karierze[147].

Po zdobyciu mistrzostwa w 2010 roku, Jackson znów rozważał przejście na emeryturę[148]. 1 lipca 2010 roku ogłosił, że jednak powróci na stanowisko trenera Lakers w kolejnym sezonie[149]. W sierpniu podpisał roczny kontrakt[150], oświadczając, że jest to jego ostatni sezon w karierze[150]. Prowadzeni przez niego Lakers zajęli w sezonie zasadniczym drugie miejsce w konferencji zachodniej[151], będąc jednymi z faworytów do mistrzowskiego tytułu[152]. W drugiej rundzie playoffs przegrali jednak 4-0 z późniejszymi mistrzami NBA Dallas Mavericks[153], co było pierwszą porażką w czterech meczach w jego karierze[154]. Po sezonie Jackson, tak jak zapowiadał, nie przedłużył kontraktu i zakończył karierę trenerską[155]

Uznanie i sukcesy

Jackson jest uznawany za najlepszego trenera w historii NBA[13][156][157][158]. W trakcie kariery zdobył łącznie 13 tytułów mistrzowskich, 11 jako trener (6 z Chicago Bulls, 5 z Los Angeles Lakers) i 2 jako zawodnik z New York Knicks[159]. Jest najlepszym trenerem wszech czasów w stosunku zwycięstw do rozegranych meczów, z wynikiem 70,4 procent[160], a także rekordzistą w liczbie zdobytych tytułów mistrza NBA (jako trener lub zawodnik)[161].

W 1981 został włączony do sportowej galerii sław swojej alma mater – Uniwersytetu Dakoty Północnej[17], a w 2007 do Koszykarskiej Galerii Sław im. Naismitha[18].

Latem 2008 roku otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Dakoty Północnej[162].

Kariera działacza (2014-2017)

Przez wiele miesięcy New York Knicks prowadzili z Jacksonem negocjacje na temat jego dołączenia do organizacji[163]. Zakończyły się one 18 marca 2014 roku, kiedy to na konferencji prasowej został oficjalnie przedstawiony jako prezydent klubu[164]. Funkcję tę miał, zgodnie z kontraktem, sprawować przez pięć lat[165], jednak zwolniono go już w 2017 roku, po konflikcie z ówczesną główną gwiazdą drużyny – Carmelo Anthonym[166].

Życie prywatne

Jest synem pastora – Charlesa oraz kaznodziejki – Elisabeth Funk Jackson[167][168]. Początkowo wraz z rodzicami był członkiem wspólnoty Zgromadzenia Bożego[15]. Gdy po drafcie przeprowadził się do Nowego Jorku, zmienił swoje podejście do życia i zetknął się z buddyzmem zen[20]. Rozstał się wówczas z żoną June Jackson, z którą miał czworo dzieci[15]. Oprócz gry w koszykówkę uprawiał także futbol amerykański i baseball oraz startował w zawodach lekkoatletycznych. Pomysłem Phila Jacksona na motywowanie graczy było wykorzystywanie filmów – przed prestiżowym starciem w playoffach z Sacramento Kings odtwarzał zawodnikom fragmenty kontrowersyjnego filmu Więzień nienawiści[169]. W 2008 roku otrzymał doktorat honoris causa na Uniwersytecie Dakoty Północnej[167]. Jest związany z Jeanie Buss, córką właściciela Los Angeles Lakers Jerry’ego Bussa, z którą ma córkę Elizabeth[170]. Ma siedmioro wnuków[170]. Mieszka w dzielnicy Playa del Rey w Los Angeles[171].

Publikacje

Sacred Hoops: Spiritual Lessons of a Hardwood Warrior

Książkę tę napisał po zdobyciu wraz z zespołem Chicago Bulls tytułów mistrza NBA w latach 1991–1993. Jej współautorem jest Hugh Delehanty[172]. Opowiada o tym jak zmotywować zawodników do kolektywnego myślenia i porzucenia indywidualnych ambicji na rzecz zespołu, czyniąc z niego koszykarską drużynę mistrzów[173].

Pozostałe książki

  • Take It All! (1970, współautor George Kalinsky)
  • Maverick (1975, współautor Charley Rosen)
  • More Than a Game (2001, współautor Charley Rosen)
  • The Last Season: A Team in Search of Its Soul (2004, współautor Michael Arkush)
  • The Los Angeles Lakers: 50 Amazing Years in the City of Angels (2009, słowo wstępne)
  • Journey to the Ring: Behind the Scenes with the 2010 NBA Champion Lakers (2010)
  • 11 pierścieni (Eleven Rings. The Soul of Success 2013, współautor Hugh Delehanty; wyd. pol. SQN 2014)

Statystyki

Stan na 11 lipca 2012 roku

Statystyki zawodnicze

Źródło[1].

Legenda
   MMecze  S5 Pierwsza piątka MPG Minuty na mecz
 FG% Celność rzutów z pola 3P% Celność rzutów „za 3” FT% Celność rzutów wolnych
 RPG Zbiórki na mecz APG Asysty na mecz SPG Przechwyty na mecz
 BPG Bloki na mecz PPG Punkty na mecz
SezonDrużynaMS5MPGFG%3P%FT%RPGAPGSPGBPGPPG
1967/1968New York Knicks75nie liczono14,640,0%58,9%4,50,7nie liczononie liczono6,2
1968/1969New York Knicks47nie liczono19,742,9%67,2%5,20,9nie liczononie liczono7,1
1970/1971New York Knicks71nie liczono10,944,9%71,4%3,40,4nie liczononie liczono4,7
1971/1972New York Knicks80nie liczono15,944,0%73,2%4,10,9nie liczononie liczono7,1
1972/1973New York Knicks80nie liczono17,444,3%79,0%4,31,2nie liczononie liczono8,1
1973/1974New York Knicks82nie liczono25,047,7%77,6%5,81,60,50,811,1
1974/1975New York Knicks78nie liczono29,345,5%76,3%7,71,71,10,710,8
1975/1976New York Knicks80nie liczono18,347,8%73,3%4,31,30,50,36,0
1976/1977New York Knicks76nie liczono13,644,0%76,8%3,01,10,40,23,4
1977/1978New York Knicks63nie liczono10,447,8%76,8%1,70,70,50,22,4
1978/1979New Jersey Nets59nie liczono18,147,5%81,9%3,01,40,80,46,3
1979/1980New Jersey Nets16nie liczono12,163,0%0,0%70,0%1,50,80,30,34,1
Kariera80717,645,3%0,0%73,6%4,31,10,60,46,7

Statystyki trenerskie

Źródło[174].

Legenda
Sezon regularnyMMeczeZZwycięstwaPPorażkiZ–P %Procent zwycięstw do porażek
PlayoffsMPMecze w POZPZwycięstwa w POPPPorażki w POPZ–P %Procent zwycięstw do porażek w PO
ZespółSezonMZPZ-P%MiejsceMPZPPPPZ-P%Wynik
Bulls1989/9082552767,12 w dywizji Centralnej1610662,5Porażka w finale konferencji
Bulls1990/9182612174,41 w dywizji Centralnej1715288,2Mistrzostwo NBA
Bulls1991/9282671581,71 w dywizji Centralnej2215768,2Mistrzostwo NBA
Bulls1992/9382572569,51 w dywizji Centralnej1915478,9Mistrzostwo NBA
Bulls1993/9482552767,12 w dywizji Centralnej106460,0Porażka w półfinale konferencji
Bulls1994/9582473557,33 w dywizji Centralnej105550,0Porażka w półfinale konferencji
Bulls1995/9682721087,81 w dywizji Centralnej1815383,3Mistrzostwo NBA
Bulls1996/9782691384,11 w dywizji Centralnej1915478,9Mistrzostwo NBA
Bulls1997/9882622075,61 w dywizji Centralnej2115671,4Mistrzostwo NBA
Lakers1999/0082671581,71 w dywizji Pacyfiku2315865,2Mistrzostwo NBA
Lakers2000/0182562668,31 w dywizji Pacyfiku1615193,8Mistrzostwo NBA
Lakers2001/0282582470,72 w dywizji Pacyfiku1915478,9Mistrzostwo NBA
Lakers2002/0382503261,02 w dywizji Pacyfiku126650,0Porażka w półfinale konferencji
Lakers2003/0482562668,31 w dywizji Pacyfiku2213959,1Porażka w finale NBA
Lakers2005/0682453754,93 w dywizji Pacyfiku73442,9Porażka w pierwszej rundzie
Lakers2006/0782424051,22 w dywizji Pacyfiku51420,0Porażka w pierwszej rundzie
Lakers2007/0882572569,51 w dywizji Pacyfiku2114766,7Porażka w finale NBA
Lakers2008/0982651779,31 w dywizji Pacyfiku2316769,6Mistrzostwo NBA
Lakers2009/1082572569,51 w dywizji Pacyfiku2316769,6Mistrzostwo NBA
Lakers2010/1182572569,51 w dywizji Pacyfiku104640,0Porażka w półfinale konferencji
Kariera1640115548570,433322910468,8

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Phil Jackson Stats, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  2. Howard Beck, Phil Jackson, NBA's Lord of the Rings, Faces Ultimate Test: Saving the Knicks, Bleacher Report [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  3. Matt Appel, Twitter Reacts to Rumors of the Knicks and Phil Jackson Meeting, Bleacher Report [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  4. Jax is back, web.archive.org, 17 sierpnia 2019 [dostęp 2021-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-17].
  5. Phil Jackson, New York Knicks [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  6. Howard Beck, Phil Jackson’s Farewell Tour Reaches Madison Square Garden, „The New York Times”, 10 lutego 2011, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  7. NBA.com Phil Jackson, archive.nba.com [dostęp 2019-08-17].
  8. Jakub Jelonek, Phil Jackson – wizjoner, który zmienił świat koszykówki, „Magazyn Trenera”, 38, czerwiec 2015, ISSN 2082-2030.
  9. Phil Jackson, North Dakota Office of the Governor [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  10. My dinner with Phil — a revealing conversation with Lakers Coach Phil Jackson, Los Angeles Times, 12 marca 2011 [dostęp 2019-08-17] (ang.).
  11. John. Grasso, Historical dictionary of basketball, Lanham, Md.: Scarecrow Press, 2011, ISBN 978-0-8108-7506-7, OCLC 694791373 [dostęp 2019-09-13].
  12. a b Phil Jackson: Zen Master timeline, ESPN.com, 7 września 2007 [dostęp 2019-09-09] (ang.).
  13. a b c d Phil Jackson, undalumni.org [dostęp 2019-09-13].
  14. a b c Division II men’s basketball Championship Year-by-Year Results [dostęp 2019-09-13].
  15. a b c d e David. Halberstam, Playing for keeps : Michael Jordan and the world he made, wyd. 1st ed, New York: Random House, 1999, ISBN 0-679-41562-9, OCLC 40305631 [dostęp 2019-09-13].
  16. Tom Miller, Former UND teammates recall Phil Jackson as a two-sport star, Duluth News Tribune [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  17. a b c Former UND great Phil Jackson elected to Basketball Hall of Fame, University of North Dakota Athletics [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  18. a b c The Naismith Memorial Basketball Hall of Fame :: Phil Jackson, www.hoophall.com [dostęp 2019-08-16] (ang.).
  19. 1967 NBA Draft, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  20. a b c d e f g h Phil Jackson kończy karierę. Jak stał się ikoną NBA, Sport.pl [dostęp 2019-09-13] (pol.).
  21. Charles, Rosen, Maverick : more than a game, wyd. 1st ed, New York: Playboy Press, 1975, ISBN 0-87223-439-8, OCLC 1818177 [dostęp 2019-09-13].
  22. NBA legend: ‘I had to try LSD’, www.heraldsun.com.au, 13 października 2014 [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  23. Richmond, Peter, 1953-, Phil Jackson : lord of the rings, New York, ISBN 978-0-399-15870-4, OCLC 859168779 [dostęp 2019-09-13].
  24. Phil Jackson 1967-68 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  25. 1967-68 NBA Season Summary, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  26. Phil Jackson 1968-69 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  27. New York Knicks Franchise Index, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  28. Phil Jackson 1970-71 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  29. 1972-73 New York Knicks Roster and Stats, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  30. 1973 NBA Finals - New York Knicks vs. Los Angeles Lakers, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  31. 1973-74 NBA Leaders, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  32. Cleveland Cavaliers at New York Knicks Box Score, December 1, 1973, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  33. Phil Jackson 1973-74 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  34. 1974 NBA Eastern Conference Semifinals - Capital Bullets vs. New York Knicks, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  35. 1974 NBA Eastern Conference Finals - New York Knicks vs. Boston Celtics, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  36. New York Knicks at Boston Celtics Box Score, April 24, 1974, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  37. Phil Jackson 1974-75 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  38. 1974-75 NBA Leaders, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  39. 1975 NBA Eastern Conference First Round - New York Knicks vs. Houston Rockets, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  40. Houston Rockets at New York Knicks Box Score, April 10, 1975, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  41. Phil Jackson 1975-76 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  42. 1975-76 NBA Standings, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  43. Phil Jackson 1976-77 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  44. 1976-77 NBA Season Summary, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  45. 1977-78 New York Knicks Roster and Stats, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  46. 1978 NBA Playoffs Summary, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  47. 1978 NBA Eastern Conference First Round - New York Knicks vs. Cleveland Cavaliers, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  48. 1978 NBA Eastern Conference Semifinals - New York Knicks vs. Philadelphia 76ers, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  49. Phil Jackson 1977-78 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  50. 1977-78 New York Knicks Transactions, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  51. 1978-79 New Jersey Nets Roster and Stats, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  52. 1978-79 NBA Season Summary, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  53. 1979 NBA Eastern Conference First Round - New Jersey Nets vs. Philadelphia 76ers, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  54. Phil Jackson 1978-79 Game Log, Basketball-Reference.com [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  55. Phil Jackson, NBA Stats [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  56. Pat Mixon, Los Angeles Lakers' Phil Jackson: The Real Secret Behind The Zen, Bleacher Report [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  57. Władcy pierścieni z Miasta Aniołów, TVN24.pl [dostęp 2019-09-13].
  58. a b c d e Sunil Sharma, Phil Jackson the Zen Master who conquered basketball, Medium, 18 czerwca 2019 [dostęp 2019-08-16] (ang.).
  59. a b Chuck Klosterman, What Ever Happened to the Triangle Offense?, Grantland, 18 stycznia 2012 [dostęp 2019-08-16] (ang.).
  60. NBA: Is The Triangle An Outdated Offensive Scheme?, Hoops Habit, 18 października 2016 [dostęp 2019-08-16] (ang.).
  61. a b DeAntae Prince: To the surprise of some, Phil Jackson became a basketball lifer (ang.). Los Angeles Times, 2010-10-18. [dostęp 2012-06-23].
  62. Ira Berkow: SPORTS OF THE TIMES; Phil Jackson Deserves A Shot (ang.). New York Times, 1989-06-03. [dostęp 2012-06-23].
  63. a b Mike Dyer: Patroons Started Pulling Together After Graham's Departure:Moore (ang.). Schenectady Gazette, 1987-01-29. [dostęp 2012-06-23].
  64. Joshua Sexton: Phil Jackson vs. Pat Riley: Comparing Their Careers as Coach of the Lakers (ang.). W: 16. How Did Phil Jackson Become Coach of the Los Angeles Lakers? [on-line]. Bleacher Report, Inc, 2011-08-12. s. 3. [dostęp 2012-06-23].
  65. a b Marc Stein: Jackson: No desire to return to Bulls (ang.). ESPN, 2010-05-27. [dostęp 2012-06-23].
  66. Easy to Explain Jordan, Difficult to Guard Him (ang.). Los Angeles Times, 1988-05-09. [dostęp 2012-06-23].
  67. Phil Jackson (ang.). New York Times. [dostęp 2012-05-06].
  68. 1988-1989 Chicago Bulls Roster and Statistics (ang.). Bleacher Report, Inc. [dostęp 2012-06-23].
  69. Despite Bulls' Success, They Fire Doug Collins, Los Angeles Times, 7 lipca 1989 [dostęp 2020-03-24] (ang.).
  70. Bulls Elevate Phil Jackson to Head Coach (ang.). New York Times, 1989-07-11. [dostęp 2012-06-23].
  71. 1989 NBA Eastern Conference Finals - Chicago Bulls vs. Detroit Pistons, Basketball-Reference.com [dostęp 2020-03-24] (ang.).
  72. Sam Smith: Pistons Shut Off Jordan And Bulls (ang.). Chicago Tribune, 1989-06-01. [dostęp 2012-06-23].
  73. After three violent championship 'celebrations' in 1993, - 07.05.93 - SI Vault, web.archive.org, 17 stycznia 2010 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-17].
  74. Michael Jordan takes Chicago Bulls to third NBA championship – Cover Story (ang.). CBS Interactive, 1993-07-12. [dostęp 2012-06-23].
  75. Michael Jordan (ang.). NBA. [dostęp 2012-07-20].
  76. Dan Shaughnessy: Michael Jordan The Baseball Player (ang.). Orlando Sentinel, 1994-02-12. [dostęp 2012-06-23].
  77. 1993-1994 Chicago Bulls Schedule and Results (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-06-23].
  78. 1994-1995 Chicago Bulls Schedule and Results (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-06-23].
  79. Michael Jordan's return to the NBA was greeted like the - 03.27.95 - SI Vault, web.archive.org, 21 lutego 2013 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-02-21].
  80. Thumbs Up for Jordan (ang.). NBA Media Ventures, LLC. [dostęp 2012-06-23].
  81. The Sports Illustrated Vault - SI.com, web.archive.org, 3 lipca 2014 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-03].
  82. Phil Jackson holds up the Red Auerbach Trophy (ang.). Chicago Tribune, 1996-05-04. [dostęp 2012-06-23].
  83. Dobie Holland: Chicago rocks with joy as Bulls celebrate championship (ang.). CBS Interactive, 1996-07-08. [dostęp 2012-06-23].
  84. Top 10 Coaches in NBA History (ang.). nba.com. [dostęp 2012-05-06].
  85. Jordan, Pippen and Kerr lead Chicago Bulls to fifth NBA Championship (ang.). CBS Interacitve, 1997-06-30. [dostęp 2012-06-23].
  86. Rick Weinberg: 24: Jordan's jumper secures 6th NBA title (ang.). ESPN, 1998-06-14. [dostęp 2012-06-23].
  87. Michael Jordan leads the Chicago Bulls to win 6th NBA championship title (ang.). CBS Interactive, 1998-06-28. [dostęp 2012-06-23].
  88. a b c Flashback #33: Bulls Offseason Drama: Will They Return? (1997) (ang.). CBS. [dostęp 2012-06-23].
  89. Phil Jackson (ang.). NBA.com. [dostęp 2012-05-06].
  90. Ken Gurnick, PRO BASKETBALL; Jackson Accepts a Big Offer, Citing the Lakers' Talent, „The New York Times”, 17 czerwca 1999, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-03-24] (ang.).
  91. NBA Finals: Pacers vs. Lakers, web.archive.org, 24 lipca 2013 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-24].
  92. Lakers vs. Pacers Head-to-Head in the NBA Playoffs (ang.). Lakersuniverse.com. [dostęp 2012-06-24].
  93. 1999-2000 Los Angeles Lakers (ang.). NBA Media Ventures, LLC. [dostęp 2012-06-24].
  94. 2000-01 Los Angeles Lakers Schedule and Results (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-09].
  95. Philadelphia 76ers at Los Angeles Lakers Box Score, June 6, 2001 (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-09].
  96. CNNSI.com - 2001 NBA Playoffs - Lakers celebrate another title with downtown parade - Monday June 18, 2001 06:08 PM, web.archive.org, 8 maja 2008 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-08].
  97. CNNSI.com - 2001 NBA Playoffs - Lakers grab title, make history with Game 5 win - Saturday June 16, 2001 10:24 AM, web.archive.org, 26 października 2012 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-26].
  98. David DuPree: L.A. survives OT in Game 7 to keep Kings off throne (ang.). USA Today, 2002-06-03. [dostęp 2012-07-09].
  99. David DuPree: Lakers sweep up Nets, complete three-peat (ang.). USA Today, 2002-06-13. [dostęp 2012-07-09].
  100. David DuPree: Phil Jackson: Zen and now (ang.). USA Today, 2002-06-06. [dostęp 2012-07-09].
  101. It's Kobe Beef Slams Shaq As Feud Grows - New York Daily News, web.archive.org, 13 sierpnia 2012 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-13].
  102. a b Marc Stein: Shaq calls Lakers 'my team' (ang.). ESPN, 2003-10-26. [dostęp 2012-07-11].
  103. John Nadel: Shaq Wants Trade as Lakers Argue (ang.). ABC News Network, 2003-01-13. [dostęp 2012-07-11].
  104. Charley Rosen: Like father, like Kobe (ang.). ESPN. [dostęp 2012-07-11].
  105. SI.com - 2003 NBA Playoffs - Spurs cruise in Game 6, end Lakers' reign - Friday May 16, 2003 12:30 AM, web.archive.org, 15 lipca 2013 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-15].
  106. Lakers Sign Free Agents Gary Payton and Karl Malone (ang.). NBA, 2003-07-16. [dostęp 2012-07-11].
  107. SI.com - Pro Basketball - Lakers ink Payton and Malone at stroke of midnight - Wednesday July 16, 2003 10:20 PM, web.archive.org, 18 czerwca 2004 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2004-06-18].
  108. Mike Wise: PRO BASKETBALL; With Bryant Absent, Lakers Begin Practicing (ang.). New York Times, 2003-10-04. [dostęp 2012-07-11].
  109. Peter May: Lakers are a lock -- for turmoil (ang.). Boston Globe, 2003-10-28. [dostęp 2012-07-11].
  110. Kobe Bryant charged with sexual assault - CNN, web.archive.org, 1 listopada 2012 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-11-01].
  111. 2003-04 Los Angeles Lakers Roster and Statistics (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  112. Pistons Send Lakers Packing, Win Third NBA Title (ang.). NBA, 2004-06-15. [dostęp 2012-07-11].
  113. Coach could move to another Lakers job (ang.). ESPN, 2004-06-21. [dostęp 2012-07-11].
  114. Jackson Will Not Return as Coach of Lakers (ang.). NBA, 2004-06-18. [dostęp 2012-07-11].
  115. The Last Season: A Team in Search of Its Soul (ang.). Google Books. [dostęp 2012-07-11].
  116. Michael Wilbon: Bryant Gets Dunked On By Jackson (ang.). Washington Post, 2004-10-10. [dostęp 2012-07-11].
  117. David DuPree: Jackson in book: Kobe never wanted to be a sidekick (ang.). USA Today, 2004-10-27. [dostęp 2012-07-11].
  118. Phil Jackson znów w Lakers (pol.). Interia, 2005-06-14. [dostęp 2012-07-11].
  119. Jackson, Lakers reunite with three-year deal (ang.). ESPN, 2005-06-16. [dostęp 2012-06-24].
  120. Los Angeles Lakers Franchise Index (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  121. 2005-06 Los Angeles Lakers Roster and Statistics (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  122. Phoenix Suns (2) vs. Los Angeles Lakers (7) (ang.). NBA. [dostęp 2012-07-11].
  123. Bryant Fades, Suns Rout Lakers in Game 7 (ang.). NBA, 2006-06-06. [dostęp 2012-07-11].
  124. J.A. Adander: Jackson takes recent play over No. 900 (ang.). Los Angeles Times, 2007-01-08. [dostęp 2012-07-11].
  125. Phil Jackson (ang.). [dostęp 2012-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  126. 2006-07 Los Angeles Lakers Roster and Statistics (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  127. Phil Jackson (ang.). W: Coaching Record [on-line]. Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  128. SUNS: 2007 Playoffs: Opening Round – Suns Defeat Lakers, 4-1 (ang.). NBA. [dostęp 2012-07-11].
  129. Jackson finally agrees to two-year extension to coach Lakers (ang.). ESPN, 2007-11-30. [dostęp 2012-07-11].
  130. Lakers Acquire Gasol From Grizzlies (ang.). NBA. [dostęp 2012-07-11].
  131. 2007-08 Los Angeles Lakers Team Game Log (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  132. NBA Playoffs 2008- Western Conference Final – Los Angeles Lakers vs. San Antonio Spurs – ESPN (ang.). ESPN. [dostęp 2012-07-11].
  133. Celtics Vs. Lakers : Analysis & Predictions For The 2008 NBA Finals (ang.). Bleacher Report Inc., 2008-06-04. [dostęp 2012-07-11].
  134. Marc Spears: Ring it up! (ang.). Boston Globe, 2008-06-18. [dostęp 2012-07-11].Sprawdź autora:2.
  135. Jackson can't pass Auerbach when Celtics roll (ang.). ESPN, 2008-06-18. [dostęp 2012-07-11].
  136. This Date In The NBA: December (ang.). NBA. [dostęp 2012-07-11].
  137. Kobe's 35 points, 10 assists lead Lakers back to NBA Finals (ang.). ESPN, 2009-05-29. [dostęp 2012-07-11].
  138. Click here to find out more! Magic prove no match as Kobe, Lakers claim 15th NBA crown (ang.). ESPN, 2009-06-14. [dostęp 2012-07-11].
  139. J.A. Adande: Journey Complete: Kobe Leads Lakers To NBA Championship (ang.). ESPN. [dostęp 2012-07-11].
  140. J.A. Adande: Master plan: Who succeeds Jackson? (ang.). ESPN, 2009-08-18. [dostęp 2012-07-11].
  141. Lakers head coach Jackson commits to another season, Stabroek News, 4 lipca 2009 [dostęp 2020-03-24] (ang.).
  142. Phil Jackson: The NBA’s First Part-Time, $12 Million Coach (ang.). Bleacher Report Inc.. [dostęp 2012-07-11].
  143. J.A. Adande: Phil Jackson makes Pat Riley Irrelevant (ang.). ESPN, 2010-02-04. [dostęp 2012-07-11].
  144. Click here to find out more! Behind Bryant's 37, Lakers withstand Suns' surge (ang.). ESPN, 2010-05-29. [dostęp 2012-07-11].
  145. J.A. Adande: Kobe And The Drive For Five (ang.). ESPN, 2010-05-30. [dostęp 2012-07-11].
  146. J.A. Adande: Lakers Capture Franchise Title No. 16 (ang.). ESPN, 2010-06-13. [dostęp 2012-07-11].
  147. HISTORY OF THE LAKERS (ang.). W: 2009-10: Back-to-Back [on-line]. NBA. [dostęp 2012-07-11].
  148. Dave McMenamin: Jackson 'leaning towards retiring' (ang.). ESPN. [dostęp 2012-07-11].
  149. David McMenamin: Jackson will return to Lakers (ang.). ESPN, 2010-06-02. [dostęp 2012-07-11].
  150. a b Ramona Shelburne: Source: Phil Jackson signs new deal (ang.). ESPN, 2010-08-02. [dostęp 2012-07-11].
  151. 2010-11 NBA Season Summary (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  152. Ryan Virgin, NBA Power Rankings: The Teams To Beat In The 2010-2011 NBA Season, Bleacher Report [dostęp 2020-03-24] (ang.).
  153. Jason Terry ties NBA playoff record as Mavs sweep defending champions (ang.). ESPN. [dostęp 2012-07-11].
  154. Phil Jackson Stats (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-11].
  155. Brian Kamenetzky: One last press conference for Phil Jackson (ang.). ESPN, 2011-05-11. [dostęp 2012-07-11].
  156. Four Corners: Is Phil Jackson the best coach in NBA history? (ang.). Chicago Tribune, 2010-07-04. [dostęp 2012-07-10].
  157. Chris Broussard: X marks the spot of greatest NBA coach (ang.). ESPN, 2009-06-15. [dostęp 2012-07-10].
  158. Cliff Potter: NBA Playoffs 2011: Phil Jackson, the Greatest Coach of All Time (ang.). Bleacher Report, Inc., 2011-04-14. [dostęp 2012-05-05].
  159. Arash Markazi: Jackson had no choice but to stay (ang.). ESPN Internet Ventures, 2010-07-01. [dostęp 2012-05-06].
  160. Mike Trudell: The Men who Led the Lakers Phil Jackson (1999-2004, 2005-2011) (ang.). NBA Media Ventures, LLC, 2011-12-02. [dostęp 2012-05-06].
  161. Jerry Hemingway, 6 Coaches Who Played that Won the Most NBA Titles, Sportscasting Pure Sports, 11 maja 2019 [dostęp 2019-08-16] (ang.).
  162. Phil Jackson - MIT Sloan Analytics Conference, MIT Sloan Sports Analytics Conference [dostęp 2019-09-13].
  163. Phil Jackson signs with Knicks (ang.). espn.go.com. [dostęp 2014-03-18].
  164. Jackson returns to Knicks as team president (ang.). nba.com. [dostęp 2014-03-18].
  165. Zen Era: Phil Jackson Comes Home, Is Introduced As Knicks President At MSG (ang.). newyork.cbslocal.com. [dostęp 2014-03-18].
  166. NBA. Phil Jackson wylany z New York Knicks, Sport.pl [dostęp 2019-08-16] (pol.).
  167. a b Phil Jackson (ang.). ESPN Internet Ventures. [dostęp 2012-05-06].
  168. Phil Jackson Biography, Bio, Profile, pictures, photos from Netglimse.com, web.archive.org, 21 września 2012 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-21].
  169. Phil Jackson - Basketball - Salon.com, web.archive.org, 1 lutego 2011 [dostęp 2020-03-24] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-01].
  170. a b Jenna Goudreau: LA Lakers' Jeanie Buss Doesn't Play By The Rules (ang.). Forbes.com LLC, 2011-01-24. [dostęp 2012-05-06].
  171. Mike Bresnahn: Retirement can't come soon enough for Phil Jackson (ang.). Los Angeles Times, 2011-04-07. [dostęp 2012-05-06].
  172. Sacred Hoops: Spiritual Lessons of a Hardwood Warrior (ang.). Goodreads Inc. [dostęp 2012-07-10].
  173. Sacred Hoops – Overview (ang.). [dostęp 2012-07-13].
  174. Phil Jackson (ang.). Sports Reference LLC. [dostęp 2012-07-10].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Basketball pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Basketball. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Phil Jackson 3 cropped.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 2.0
Phil Jackson, an NBA coach with 9 championships, of the Los Angeles Lakers
Phil Jackson coaching LAL.jpg
Autor: Bridget Samuels from College Park, MD, Licencja: CC BY 2.0
DSC02201
Phil Jackson Lipofsky.JPG
Autor: Steve Lipofsky www.Basketballphoto.com, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chicago Bulls Michael Jordan and Phil Jackson 1997
Phil Jackson 1968.jpeg
Professional basketball player and coach Phil Jackson