Philemon

Philemon[1]
Vieillot, 1816[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – filemon dzioborogi (P. buceroides)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

miodojady

Rodzaj

Philemon

Typ nomenklatoryczny

Merops moluccensis J.F. Gmelin, 1788

Synonimy
  • Tropidorhynchus Vigors & Horsfield, 1827[3]
  • Philemonopsis Salvadori, 1880[4]
  • Neophilemon Mathews, 1912[5]
  • Microphilemon Mathews, 1912[5]
  • Alphaphilemon Mathews, 1925[6]
  • Argentiphilemon Mathews, 1925[7]
Gatunki

zobacz opis w tekście

Philemon – rodzaj ptaka z rodziny miodojadów (Meliphagidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, Nowej Gwinei, wschodniej Indonezji, Archipelagu Bismarcka i Nowej Kaledonii[8].

Morfologia i ekologia

Długość ciała 21–37 cm; masa ciała 46–223 g[9]. Żywią się nektarem, owadami i innymi bezkręgowcami, kwiatami, owocami i nasionami.

Systematyka

Etymologia

  • Philemon: gr. φιλημων philēmōn, φιλημονος philēmonos – kochający, całujący[10].
  • Tropidorhynchus: gr. τροπις tropis, τροπιδος tropidos – dziób statku; ῥυγχος rhunkhos – dziób[11]. Gatunek typowy: Merops corniculatus Latham, 1790.
  • Philemonopsis: rodzaj Philemon Vieillot, 1816; gr. οψις opsis – wygląd[12]. Gatunek typowy: Philemon meyeri Salvadori, 1878.
  • Neophilemon: gr. νεος neos – nowy; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[13]. Gatunek typowy: Buphaga orienoides yorki Mathews, 1912[a].
  • Microphilemon: gr. μικρος mikros – mały; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[14]. Gatunek typowy: Buphaga orientalis Latham, 1790 = Tropidorhynchus citreogularis Gould, 1837.
  • Alphaphilemon: gr. αλφα alpha – pierwszy; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[15]. Gatunek typowy: Tropidorhynchus diemenensis Lesson, 1831.
  • Argentiphilemon: kontaminacja epitetu gatunkowego Tropidorhynchus argenticeps Gould, 1839 i nazwy rodzaju Philemon Vieillot, 1816[16]. Gatunek typowy: Tropidorhynchus argenticeps Gould, 1840.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[17]:

  • Philemon citreogularis – filemon białoszyi
  • Philemon kisserensis – filemon szary – takson wyodrębniony ostatnio z P. citreogularis[18]
  • Philemon brassi – filemon cienkodzioby
  • Philemon inornatus – filemon ubogi
  • Philemon meyeri – filemon mały
  • Philemon eichhorni – filemon wyspowy
  • Philemon fuscicapillus – filemon ciemny
  • Philemon albitorques – filemon białokarkowy
  • Philemon cockerelli – filemon jasnoszyi
  • Philemon diemenensis – filemon nowokaledoński
  • Philemon argenticeps – filemon sędziwy
  • Philemon corniculatus – filemon sępiogłowy
  • Philemon moluccensis – filemon brązowy
  • Philemon subcorniculatus – filemon szaroszyi
  • Philemon plumigenis – filemon tanimbarski – takson wyodrębniony ostatnio z P. moluccensis[19][20].
  • Philemon buceroides – filemon dzioborogi

Uwagi

  1. ↑ Podgatunek P. buceroides.

Przypisy

  1. ↑ Philemon, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 47. (fr.)
  3. ↑ N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds of the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at Arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15, s. 323, 1827 (ang.). 
  4. ↑ T. Salvadori. Prodromus Ornithologiae Papuasiae et Moluccarum. IX. Menuridae - Certhiidae - Nectariniidae - Dicaeidae - Meliphagidae. „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”. 16, s. 79, 1880–81 (wł.). 
  5. ↑ a b G.M. Mathews. New Generic Names for Australian Birds. „Austral Avian Record”. 1, s. 117, 1912–13 (ang.). 
  6. ↑ G.M. Mathews. Nomenclatural notes. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 45, s. 94, 1924–25 (ang.). 
  7. ↑ G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 12. London: Witherby & Co., 1925, s. 96. (ang.)
  8. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Honeyeaters (ang.). IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-28].
  9. ↑ Higgins, Christidis i Ford 2008 ↓, s. 679–685.
  10. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philemon [dostęp 2017-10-13].
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tropidorhynchus [dostęp 2017-10-13].
  12. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philemonopsis [dostęp 2017-10-13].
  13. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Neophilemon [dostęp 2017-10-13].
  14. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Microphilemon [dostęp 2017-10-13].
  15. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Alphaphilemon [dostęp 2017-10-13].
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Argentiphilemon [dostęp 2017-10-13].
  17. ↑ Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meliphagidae Vigors, 1825 - miodojady - Honeyeaters (wersja: 2021-01-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-28].
  18. ↑ K.A. Jønsson, K. Delhey, G. Sangster, P.G.P. Ericson, M. Irestedt. The evolution of mimicry of friarbirds by orioles (Aves: Passeriformes) in Australo-Pacific archipelagos. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”. 283 (1833), s. 20160409, 2016. DOI: 10.1098/rspb.2016.0409 (ang.). 
  19. ↑ F.E. Rheindt & R.O. Hutchinson. A photospot odyssey through the confused avian taxonomy of Seram and Buru (southern Moluccas). „Birding Asia”. 7, s. 18–38, 2007 (ang.). 
  20. ↑ Higgins, Christidis i Ford 2008 ↓, s. 679.

Bibliografia

  • P. Higgins, L. Christidis, H. Ford: Family Meliphagidae (Honeyeaters). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 13: Penduline-tits to Shrikes. Barcelona: Lynx Edicions, 2008, s. 498-691. ISBN 978-84-96553-45-3. (ang.)
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Philemon buceroides (Daintree, Australia).jpg
Autor: JJ Harrison (https://www.jjharrison.com.au/), Licencja: CC BY 3.0
Helmeted Friarbird (Philemon buceroides), Daintree Village, Queensland, Australia