Philippe de Champaigne

Philippe de Champaigne
Data i miejsce urodzenia	26 maja 1602 Bruksela
Data i miejsce śmierci	12 sierpnia 1674 Paryż
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	barok

Philippe de Champaigne (ur. 26 maja 1602 w Brukseli, zm. 12 sierpnia 1674 w Paryżu) – francuski malarz doby baroku.

Życiorys

Z pochodzenia Flamand, w 1621 opuścił Brukselę i przyjechał do Paryża, gdzie podjął współpracę z Nicolasem Poussin. Od 1628 był nadwornym malarzem Marii Medycejskiej, później Ludwika XIII i kardynała Mazarina. Oprócz tworzenia obrazów na zamówienie dworu, brał także udział przy tworzeniu Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby; od 1653 był jej rektorem.

Georges jedzący zupę, Muzeum Narodowe w Warszawie

Od 1638 był związany z jansenistami z Port-Royal. W latach 40. XVII wieku rozgorzał spór między członkami tego ruchu a jezuitami. Ludwik XIV postanowił zlikwidować klasztor Port-Royal, dla którego de Champaigne malował obrazy. W 1664 malarz stanął w obronie klasztoru, po czym odsunięto go od dworu, choć nie pozbawiono tytułu malarza królewskiego.

Obrazy Philippe'a de Champaigne cechował realizm, statyczna kompozycja i zazwyczaj chłodna gama barw. Ślady po jego flamandzkim rodowodzie, takie jak bogata faktura i drobiazgowość, poddawał klasycznym rygorom. W portretach koncentrował się na pogłębionej analizie psychologicznej, jednocześnie wiernie oddając fizjonomię portretowanego. Postać przedstawiał często albo na neutralnym tle, albo na tle kotary bądź fragmentu architektury i pejzażu. Wykorzystywał także motyw obramienia okiennego, w którym umieszczał portretowaną osobę. W obrazach religijnych starał się wiernie obrazować tekst biblijny.

Portretował najważniejsze osoby ówczesnej Francji: Ludwika XIII, kardynała Richelieu, Pascala, ale także jansenistów, m.in. matkę Angelikę Arnauld, Saint-Cyran i Arnauld d'Andilly. W 1662 namalował obraz wotywny Ex-voto (Zakonnice z Port-Royal) w podzięce za uzdrowienie swojej sparaliżowanej córki, przebywającej w klasztorze.

• 

  Ex-voto, 1662, Luwr

• 

  Maria Magdalena, The National Museum of Western Art w Tokio

• 

  Portret kardynała Richelieu, ok. 1637, National Gallery w Londynie

• 

  Potrójny portret kardynała Richelieu, 1637, National Gallery w Londynie

• 

  Portret Angeliki Arnauld, Musée d'Évreux

• 

  Portret Ludwika XIII,

Bibliografia

• Couchoud J.P., Sztuka francuska, Warszawa 1981, t.1.
• AndrzejA. Dulewicz AndrzejA., Encyklopedia sztuki francuskiej, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1997, ISBN 83-01-12330-3, ISBN 83-221-0675-0, OCLC 749675447 .
• K. Secomska, Malarstwo francuskie XVII w., Warszawa 1985, ​ISBN 83-221-0219-4​.