Rozdętkowate
| Physidae[1] | |
| Fitzinger, 1833 | |
 Rozdętka zaostrzona (Physella acuta) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | rozdętkowate |
Rozdętkowate (Physidae) – rodzina słodkowodnych ślimaków płucodysznych (Pulmonata) z rzędu nasadoocznych (Basommatophora) wyróżniana na podstawie rozwiniętego męskiego układu rozrodczego[2]. Zaliczane do niej gatunki mają cienkościenną, gładką, lewoskrętną muszlę[3], jajowatą z niską skrętką lub wrzecionowatą[4]. Ich ciało jest wysmukłe, a czułki nitkowate. Na brzegu płaszcza wielu gatunków występują palczaste wyrostki zachodzące na muszlę[3][4]. Wśród płucodysznych wyróżniają się też tarką z zębami ułożonymi w rzędy w kształcie litery V oraz brakiem hemoglobiny[5]. Rozdętkowate są hermafrodytami.
Zasięg ich występowania obejmuje strefę umiarkowaną oraz chłodną Holarktyki i rozciąga się przez Amerykę Środkową do Południowej. Zostały introdukowane do wielu innych regionów i są obecne w większości ekosystemów wodnych[5]. Zasiedlają rowy, stawy, jeziora, małe strumienie i rzeki[2]. W Polsce stwierdzono występowanie 2 gatunków rodzimych (rozdętka pospolita i zawijka pospolita) oraz 1 gatunku obcego, zawleczonego ze strefy śródziemnomorskiej (rozdętka zaostrzona)[3][4].
Rozdętkowate można łatwo utrzymywać w akwarium[2].
Systematyka
W obrębie tej rodziny opisano około 460 taksonów, z czego około 80 uznawanych jest za poprawnie opisane gatunki[6][2]. Sklasyfikowano je w podrodzinach Physinae i Aplexinae[7]. Zaliczane do nich rodzaje pogrupowano w plemiona[2]:
- Physinae
- Plemię Physini
- Beringophysa
- Laurentiphysa
- Physa
- Plemię Haitini
- Haitia
- Plemię Physellini
- Archiphysa
- Chiapaphysa
- Petrophysa
- Physella
- Ultraphysella
- Utahphysa
- Plemię Physini
- Aplexinae
- Plemię Aplexini
- Amuraplexa
- Aplexa
- Paraplexa
- Sibirenauta
- Plemię Amecanautini
- Amecanauta
- Mayabina
- Mexinauta
- Tropinauta
- Plemię Austrinautini
- Austrinauta
- Caribnauta
- Plemię Stenophysini
- Afrophysa
- Stenophysa
- Plemię Aplexini
Rodzajem typowym rodziny jest Physa.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Physidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c d e Dwight W. Taylor. Introduction to Physidae (Gastropoda: Hygrophila); biogeography, classification, morphology. „Revista de Biologia Tropical”. 51, Supplement 1, s. 1–287, 2003 (ang.). (pdf)
- ↑ a b c Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 386–387. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ a b c Beata Pokryszko: Podgromada: płucodyszne – Pulmonata. W: Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 501. ISBN 978-83-01-16108-8.
- ↑ a b A. R. Wethington, C. Lydeard. A molecular phylogeny of Physidae (Gastropoda: Basommatophora) based on mitochondrial DNA sequences. „Journal of Molluscan Studies”. 73 (3), s. 241-257, 2007. DOI: 10.1093/mollus/eym021 (ang.).
- ↑ Strong et al. Global diversity of gastropods (Gastropoda; Mollusca) in freshwater. „Hydrobiologia”. 595, s. 149–166, 2008. DOI: 10.1007/S10750-007-9012-6 (ang.).
- ↑ Kantor et al: Catalogue of the continental mollusks of Russia and adjacent territories. Internet [online], 2009. (ang.) Wersja 2.3 (pdf)
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor:
- Aplexa_hypnorum.jpg: Francisco Welter Schultes
- derivative work: Tom Meijer (talk)
Photo of shells of Aplexa hypnorum. Scale in mm. Locality: Germany: Kieler Bucht near Laboe. Date: ?.
Autor: N yotarou, Licencja: CC BY 2.5
Photo of Physella acuta, in Mie prefecture, Japan.