Piłakno

Piłakno

(c) Stanisław Ludwiński, CC BY-SA 3.0
Położenie
Państwo	Polska
Region	Pojezierze Mrągowskie
Wysokość lustra	139,7[1] m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	237,5-262 ha
Wymiary • max długość • max szerokość	4,2 km 1,1 km
Głębokość • średnia • maksymalna	12,9[2] m 56,6[2] m
Objętość	33784,6 tys. m³
Hydrologia
Klasa czystości wody	II[1] (w roku 1998)
Położenie na mapie Polski Piłakno
53°47′16″N 21°09′52″E/53,787778 21,164444

Piłakno – jezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w pow. mrągowskim, w gminie Sorkwity, leżące na terenie Pojezierza Mrągowskiego w dorzeczu Krutyni.

Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Piłakno^[3].

Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 237,5 ha^[1] do 259,0 ha^[2] do 262 ha. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 139,7 m n.p.m.^[2][1] Średnia głębokość jeziora wynosi 12,9 m^[2], natomiast głębokość maksymalna 56,6 m^[2].

W oparciu o badania przeprowadzone w 1998 roku wody jeziora zaliczono do II klasy czystości^[1].

Powierzchnia zlewni całkowitej 18,1 km². Jest jednym z najgłębszych jezior Pojezierza Mazurskiego. Linia brzegowa dobrze rozwinięta, brzegi wysokie, częściowo zalesione. Dno urozmaicają liczne głęboczki. Jezioro zasilają nieliczne, małe cieki, największy uchodzi przy południowo-zachodnim brzegu.

Jezioro Piłakno składa się z dwóch wyraźnie wykształconych plos – północnego, o głębokości maksymalnej 39,0 m i środkowego, głównego, o głębokości maksymalnej 56,6 m. Południowo-zachodnia zatoka, o największym przegłębieniu sięgającym 16,5 m, przedzielona jest w połowie dużą wyspą.

Przy zachodnim brzegu jeziora znajdują się pozostałości po osiedlu nawodnym z wczesnej epoki żelaza (400-120 r. p.n.e.) – obecnie zalane wodami jeziora – z kultury kurhanów zachodniobałtyjskich. Drewniana zabudowa mieszkalna (o powierzchni użytkowej 70 na 100 m) usytuowana była na kilkuwarstwowym ruszcie z belek.

Kilkaset metrów na południowy wschód od osiedla nawodnego znajduje się cmentarzysko kurhanowe z tego samego okresu. Kurhany z kręgiem kamiennym i prostokątna komora grobowa, pochówki ciałopalne w popielnicach.

Przy południowo-wschodnim krańcu jeziora leży rezerwat Piłaki, który utworzono celem ochrony noclegowiska żurawi w okresie wędrówek, miejsc żerowania licznych gatunków ptaków oraz stanowisk rzadkich roślin.

Przypisy

Bibliografia

• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 182
• Inspekcja Ochrony Środowiska WIOŚ w Olsztynie Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2005 roku

Linki zewnętrzne

• Jezioro Piłakno w informatorze turystyczno-przyrodniczym www.jezioro.com.pl. jezioro.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-27)].